âFishForPharmaâ in de strijd tegen infectieziekten
De zebravis is een veelbelovend model om onderzoek te doen naar
infectieziekten. Annemarie Meijer van het Leiden Institute for Biology
(IBL) ontvangt ⬠3,7 miljoen van de Europese Commissie, waarmee
zij een Marie Curie trainingsnetwerk gaat coördineren:
âFishForPharmaâ. In het hetwerk gaan pionierende onderzoekers
samenwerken met biotech- en farmaceutische bedrijven.
Nieuwe medicijnen ontwikkelen
âInfectieziekten vormen een grote bedreiging voor de wereldgezondheid.
De micro-organismen die infecties veroorzaken hebben tijdens de
evolutie strategieën ontwikkeld om de afweer van hun gastheer te
omzeilen. Voor de strijd tegen infectieziekten is het van groot
belang om de wisselwerking tussen ziekteverwekkers en hun gastheer te
onderzoeken en om met die kennis nieuwe medicijnen te ontwikkelen.
Immuunsysteem van zebravissen bestuderen
Voor onderzoek naar ziekteverwekkers en hun gastheer wordt
tegenwoordig een nieuw diermodel gebruikt: de zebravis.
Zebravisembryoâs bezitten al in het begin van hun ontwikkeling een
aangeboren immuunsysteem. De embryoâs zijn doorzichtig, wat ze bij
uitstek geschikt maakt om het immuunsysteem en ziekteprocessen te
bestuderen. De Universiteit Leiden is hierin een van de pioniers.
Opname van rood fluorescente bacteriën door groen fluorescent
gelabelde immuuncellen in een zebravisembryo (foto Erica Benard)
Opname van rood fluorescente bacteriën door groen fluorescent
gelabelde immuuncellen in een zebravisembryo (foto Erica Benard)
Medicijnen testen met robotsysteem
Met een nieuw robotsysteem kunnen embryoâs van zebravissen automatisch
met micro-organismen geïnjecteerd worden. Dit robotsysteem maakt het
mogelijk om op grote schaal de werking van nieuwe medicijnen tegen
infectieziekten te testen in zebravisembryoâs. Dat hebben de Leidse
onderzoekers eerder laten zien met een zebravismodel voor tuberculose
in het spin-off bedrijf ZF-screens BV, gevestigd op het Bio Sciencepark
in Leiden. âFishForPharmaâ die technologie verder optimaliseren en
uitbreiden naar andere infectieziekten.
5 dagen oude zebravislarve met groen fluorescente bloedvaten en een
infectie met rood fluorescente bacteriën, op dag 1 geïnjecteerd met
recent ontwikkelde injectierobot (foto Ralph Carvalho, PlosOne, 2011)
5 dagen oude zebravislarve met groen fluorescente bloedvaten en een
infectie met rood fluorescente bacteriën, op dag 1 geïnjecteerd met
recent ontwikkelde injectierobot (foto Ralph Carvalho, PlosOne, 2011)
Vijf landen
In het Europese trainingsnetwerk gaan jonge onderzoekers die pionieren
in het ontwikkelen van zebravisinfectiemodellen samenwerken met
biotech- en farmaceutische bedrijven. Deze bedrijven willen
zebravismodellen commercialiseren voor biomedische toepassingen. Het
netwerk âFishForPharmaâ neemt elf promovendi en drie postdocs aan in
vijf Europese landen. Het educatieprogramma omvat:
* individuele onderzoeksprojecten
* een uitgebreid programma van locale en netwerkbrede cursussen en
workshops
* uitwisselingsprogrammaâs tussen de netwerkpartners
Netwerkpartners
* Institute of Biology, Leiden University, The Netherlands â Dr.
Annemarie H. Meijer (Coordinator)
* Centre National de la Recherche Scientifique (CNRS), France â Dr.
Georges Lutfalla
* Wageningen University, The Netherlands â Dr. Geert F. Wiegertjes
* Institut National de la Recherche Agronomique (INRA), France â Dr.
Pierre Boudinot
* Agencia Estatal Consejo Superior de Investigaciones Cientificas
(CSIC), Spain â Dr. Antonio Figueras
* The University of Sheffield, United Kingdom â Dr. Stephen Renshaw
* University of Cologne, Germany â Dr. Maria Leptin
* Institut National de la Sante et de la Recherche Medicale (INSERM),
France â Dr. Annette Vergunst
* ZF-screens BV, The Netherlands â Dr. Ron Dirks
* ZF-Biolabs, Spain â Dr. Joaquin Guinea
* GlaxoSmithKline Tres Cantos Medicines Development Campus, Spain â
Dr. Luis Ballell (Associated partner)
Universiteit Leiden