Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier
Zuiderdijk krijgt grootste waterhevel
Publicatiedatum : 31 oktober 2011
De waterinlaat bij Oosterleek (foto Theo Groot)
De eeuwenoude 'spuiter' in de Zuiderdijk is niet meer. Bouwonderneming
Oosterhof Holman werkt op dit moment aan de vervanger met de techniek
van de 21e eeuw: hier komt de grootste hevelconstructie van het land.
Het werk is onderdeel van de dijkverzwaring tussen Enkhuizen en Hoorn.
Er zijn drie waterinlaten voor de huidige polder De Drieban, namelijk
voorbij het dorp Wijdenes, de Zuideruitweg en bij Oosterleek.
Waterstanden
De vervanging moest gebeuren, omdat de dijken geschikt worden gemaakt
voor eventuele hogere waterstanden in het Markermeer. De soms
eeuwenoude constructies moesten vanwege de verbreding van het
dijklichaam ook worden verplaatst.
Daar waar het hoogheemraadschap voor het werk aan de dijk een eigen
aannemer heeft, is voor deze klus het Friese bedrijf Oosterhof Holman
ingeschakeld. Dat was ook het bedrijf dat eerder dit jaar de houten
sluisdeuren in de Hoornse haven vernieuwde. De oude inlaten bestonden
uit een gemetselde buis die dwars door de dijk voerde, met aan
weerskanten een houten schuif. Dat was vijf eeuwen lang voldoende.
Nu wordt dat anders. De inlaten worden vervangen door grote hevels. De
nieuwe buis gaat eerst omhoog en daar zorgt een pomp voor een vacuüm,
waarna de hevelwerking tussen het waterpeil van het Markermeer en dat
van de polder De Drieban in werking treedt.
Het water stroomt onder druk van de zwaartekracht net zo lang door
totdat de hevel weer wordt afgesloten. Zo'n hevel is altijd beter dan
een klein gemaal, is het argument. Het voordeel van deze aanpak is dat
er erg weinig energie voor nodig is om de waterinlaat in werking te
stellen.
Daarnaast zijn de drie hevels zodanig aangepast dat ook de verwachte
stijging van het waterpeil in het Markermeer kan worden opgevangen
zonder dat de functie van de dijk als waterkering in het geding komt.
Volgens de Friese onderneming is de hevel nabij Oosterleek de grootste
constructie die voor dit doel ooit in Nederland is gemaakt. Een van de
aspecten van deze bouw is verder dat de vormgeving zoveel mogelijk het
origineel volgt.
Dat betekent dat de zichtbare constructies aan weerskanten van de dijk
opnieuw met opgemetselde muren en smeedijzeren delen worden uitgevoerd.
Bron: Martin Menger, Noordhollands Dagblad (27 oktober)