Garanties noodfonds beoordelen op welvaartseffecten
Persbericht van EVAR Advisory Services BV
Tijdens de eurotop van gisternacht zijn de Europese regeringsleiders
overeengekomen de huidige capaciteit van het noodfonds te vergroten tot
circa 1.000 miljard euro. Europa wil dit doen door onder meer garanties
te geven aan beleggers die geld willen steken in staatsobligaties van
zwakke eurolanden. De ervaringen met garanties in de Nederlandse
kinderopvangsector leren dat dergelijke waarborgen relatief grote
welvaartseffecten kunnen hebben. Volgens economisch advieskantoor EVAR
Advisory Services is het noodzakelijk om bij het ontwerp en de inzet
van garanties zoals die van het noodfonds nadrukkelijk naar deze
effecten te kijken.
Onder grote politieke druk hebben de regeringsleiders van de eurozone
gezamenlijk besloten om de capaciteit van het noodfonds te vergroten.
Het noodfonds zal in dit verband onder meer garanties gaan geven aan
beleggers die geld willen steken in staatsobligaties van zwakke
eurolanden zoals Griekenland, Italië, Spanje en Portugal. Met deze
garanties wordt de drempel voor beleggers om in schuldpapier van deze
landen te investeren een stuk kleiner. Beleggers hebben immers een
extra financiële zekerheid en minder risico. Uiteindelijk zijn het de
eurolanden, en dus ook de Nederlandse belastingbetalers, die garant
staan voor deze financieringen door het noodfonds. De vraag is in
hoeverre dergelijke waarborgen een welvaartsrisico in zich bergen, dan
wel, door erger te voorkomen, per saldo een welvaartswinst opleveren.
"Garanties geven is een mooi en vooral ook politiek gebaar maar of het
ook economisch zinvol is, kan alleen met behulp van een
maatschappelijke kosten-baten analyse (MKBA) worden vastgesteld", stelt
Ap Reinders, directeur van EVAR Advisory Services.
Samen met VU-hoogleraren Frank den Butter en Carl Koopmans toont
Reinders in het vandaag verschenen nummer van economenvakblad ESB hoe
de waarde van borgstelling kan worden bepaald. Dit wordt gedaan aan de
hand van een MKBA van het Waarborgfonds Kinderopvang die SEO Economisch
Onderzoek recentelijk heeft uitgevoerd. Deze MKBA, waarbij Den Butter,
Koopmans en Reinders betrokken waren, laat zien dat het saldo van
kosten en baten van het Waarborgfonds positief is. Het Waarborgfonds
Kinderopvang levert in de huidige situatie een positieve bijdrage aan
de Nederlandse welvaart die kan oplopen tot 39 miljoen euro per jaar.
De jaarlijkse kosten van het Waarborgfonds zelf bedragen nog geen 5
procent van deze som. Het genereert de positieve welvaartsbijdrage dan
ook met behulp van een door de overheid beschikbaar gesteld structureel
garantievermogen van ruim 18 miljoen euro. Dit vermogen wordt op basis
van afspraken met banken ingezet om borgstellingen te verstrekken aan
ondernemers in de kinderopvang. Via een uitgebreid beoordelingsproces
en strikt toezicht op de ontwikkeling van de financiële positie van de
ondernemer, reduceert het Waarborgfonds het risico dat het de garantie
op enig moment moet uitbetalen. Vertrouwen dat op zijn beurt weer
bepaalt tot hoever het Waarborgfonds kan gaan met het geven van
garanties aan banken. In dit verband volgt uit de MKBA dat een
vergroting van het structurele garantievermogen tot ongeveer tweemaal
de huidige borgcapaciteit nog grotere, positieve welvaartseffecten zou
genereren.
De MKBA van het Waarborgfonds Kinderopvang laat zien dat de inzet van
waarborgen in combinatie met strikt financieel toezicht tot relatief
grote, positieve welvaartseffecten kan leiden: de maatschappelijke
baten overtreffen de maatschappelijke kosten. De garanties van het
noodfonds zouden idealiter op een vergelijkbare wijze de maat moeten
worden genomen. "Dan komt ook vanzelf de economische noodzaak van
strikt financieel toezicht boven tafel", schat Reinders in. Een MKBA
kan namelijk zowel politieke als economische besluitvorming door
actoren transparant maken en rationaliseren. Daarmee wordt in het geval
van het noodfonds snel duidelijk of en in welke mate een garantie aan
beleggers welvaartsvoordeel kan opleveren, en zo ja, hoe die
garantstelling het beste kan worden vormgegeven.
Razende Robot Reporter