Centrum voor Nederlands' grootste zelfbouwwijk in Almere
26-10-2011
Homeruskwartier in Almere Poort transformeert tot een volwaardige woon-
en werkwijk. Inmiddels bouw(d)en er zo'n 400 huishoudens hun eigen
woning, en vrijdag 28 oktober aanstaande wordt gestart met de
ontwikkeling van het hart van de wijk: Homeruskwartier Centrum. Dit
centrumgebied zal op on-Nederlandse wijze vorm krijgen. Geïnspireerd
door de Duitse `Baugemeinschaften', heeft het stadsbestuur van Almere
er nadrukkelijk voor gekozen in het centrum alle ruimte te geven aan
Bouwgroepen: groepen mensen die, zonder ideologische achtergrond,
geheel naar eigen inzicht, samen méér bouwen dan wat individueel
mogelijk is. De architect van `Campus Homerus', één van de initiatieven
waarvan vrijdag de eerste paal wordt geslagen, spreekt zelfs van een
kostenreductie van 12%.
"Onze wijken, en dan vooral de centra, worden vaak gebouwd door
institutionele partijen", zegt Jacqueline Tellinga, gebiedsontwikkelaar
bij de gemeente Almere. "Dat resulteert in een voorspelbaar assortiment
aan huurders. Dat het ánders kan, bewijzen onze oosterburen. Daar zijn,
bijvoorbeeld in Tübingen, kleinschalige bedrijvigheid ontstaan, juist
omdat het initiatief bij de burgers en ondernemers zélf is neergelegd.
Feitelijk keren we daarmee terug naar een stadsontwikkeling zoals we
die vroeger kenden: van onderop, stapsgewijs."
Tübingen vormde - en vormt nog altijd - een lichtend voorbeeld voor de
ontwikkeling van Homeruskwartier Centrum. Ook in Almere, in het hart
van de `staalkaart van opdrachtgeverschap', kunnen Bouwgroepen aan de
slag. Het stedenbouwkundig plan gaat uit van bouwblokken, met ruimte
voor gestapelde bouw en bedrijvigheid in de plint. Tellinga: "De
gemeente stelt geen onnodige eisen aan branchering. Laat duizend
bloemen bloeien. Van de 12.000 m² is ruim 3.000 m² beschikbaar voor
detailhandel en horeca. Een deel van deze 3.000 m² bevindt zich rondom
een centraal plein, maar ook elders in het gebied mogen winkels komen.
Wat wél in het bestemmingsplan is vastgelegd, is dat de activiteiten
moeten passen in een woonwijk. "
De eerste initiatieven
Op 27 februari 2010 ging het centrumgebied in de verkoop; de eerste
bouwblokken werden toen op de maquette geplaatst. Inmiddels is de
eerste Bouwgroep zo ver dat zij kan starten. "Daarmee lopen we voor op
bijvoorbeeld Amsterdam", zegt wethouder Adri Duivesteijn. "Daar is
onlangs een groot aantal bouwkavels voor collectieven op de markt
gebracht; wij beginnen vrijdag met de uitvoering."
De Bouwgroep die vrijdag de eerste paal slaat, is `Campus Homerus', een
bouwblok dat bestaat uit 25 lofts met een oppervlakte en prijs die
elders in de Randstad maar moeilijk te vinden is: van 38 m² tot 61 m²,
en van EUR 69.500 tot EUR 112.000 (VON). "Dit trekt een heel ander
publiek", vervolgt Adri Duivesteijn. "Het zijn vooral studenten en
starters; de leeftijd van de Bouwgroepleden varieert van 20 tot 30
jaar. Daarmee ontstaat, eigenlijk als vanzelf, de levendigheid en
dynamiek die bij een centrumgebied horen."
Een ander initiatief is `Het Poorthuis', bedacht door vijf gezinnen die
samen - tijdelijk - thuisloze jongeren willen helpen. Duivesteijn: "Als
er één initiatief is dat aansluit op de filosofie achter zelfbouw, dan
is het `Het Poorthuis'. Het gaat om zelfkracht, om zelfbeschikking, om
het zélf inhoud geven aan je eigen leven - inclusief je eigen woon- en
leefomgeving."
Naast `Campus Homerus' en `Het Poorthuis' (onder voorbehoud van
financiering) zal het centrum straks ook uit - onder andere - een
`doe-het-zelf winkel', een winkel gespecialiseerd in tropische
levensmiddelen, een optometrist, een basisschool en een Hindoestaans
cultureel centrum bestaan.
Start bouw
Vrijdag 28 oktober start de bouw van het centrumgebied. De eerste paal
wordt geslagen door Marco de Kat, fractieassistent van Leefbaar Almere,
en initiatiefnemer van de motie `Ik bouw mijn winkel'. Zijn gedachten
over hoe een centrum vorm moet krijgen, vormen de kern van de wijze
waarop Homeruskwartier Centrum nu wordt ontwikkeld.
Uit waardering voor het avontuur dat de makers van de wijk durfden aan
te gaan biedt de gemeente hen op 28 oktober een Bouwersdiner aan.
Bewoners, kopers en optanten kunnen tijdens het diner kennis nemen van
elkaars plannen.
Te koop
Op vrijdag 28 en zaterdag 29 oktober organiseert de gemeente Almere op
het bouwterrein aan de Castorstraat in Homeruskwartier Centrum
Informatiemiddagen waar belangstellenden informatie kunnen krijgen over
de bouwmogelijkheden op de beschikbare kavels. Zij kunnen ook als lid
van de Bouwgroep zich aanmelden bij een reeds bestaand initiatief.