Royal Haskoning
Regionale krimp: ruimte voor innovatie
25-10-2011
Dorpen in de buurt van grote steden ondervinden vaak de gevolgen van
bevolkingskrimp. Welk scenario wordt hun toekomst? Het
urbanisatieproces doorzetten, zodat dorpen dorpser worden en steden dus
steeds stadser? Of juist kiezen voor het aantrekkelijker maken van
landelijk wonen?
Royal Haskoning deed onderzoek naar regionale krimp en nam de regio
Twente als casestudy. Om op bevolkingskrimp te kunnen anticiperen
ontwikkelden de onderzoekers twee verschillende scenario's. Hun
bevindingen verwerkten zij onlangs in ludieke stellingen tijdens de
jaarlijkse Vastgoedrapportage van Stichting Vastgoedrapportage Twente,
waarin zowel de gemeentelijke sector als de bouw- en vastgoedwereld
zijn vertegenwoordigd.
Twee scenario's
Adviseur Koen Grob: "Royal Haskoning wil gemeenten helpen bij hun
beslissingen ten aanzien van bevolkingskrimp. In veel landelijke
regio's is die krimp al ingezet, of kun je op basis van prognoses
voorspellen dat hij niet lang meer zal uitblijven. De essentie van ons
verhaal is: krimp biedt ruimte voor innovatie. Anticipeer je als
gemeentebestuur niet op die ontwikkelingen, dan lopen de dorpen leeg.
Een andere optie is om naar de markt te luisteren en per dorp te
bekijken welke faciliteiten er gewenst zijn. Wij hebben beide
scenario's uitgewerkt aan de hand van de thema's wonen, bedrijvigheid,
voorzieningen en mobiliteit."
Voor- en nadelen
Gemeenteraden zullen duidelijke keuzes moeten maken, want elk scenario
kent zijn voor- en nadelen. Kiezen ze voor `dorpen dorpser, steden
stadser', dan verhuizen (onrendabele) faciliteiten als zwembaden,
bibliotheken, sportclubs en gespecialiseerde winkels naar de steeds
groter wordende stad. Gebruik van die faciliteiten vraagt veel reistijd
over grote aanvoerwegen. Het buitengebied verandert dan in een plek om
mooi en rustig te wonen.
Sterke ketensamenwerking
"Door te kiezen voor scenario twee wordt landelijk wonen juist
aantrekkelijker gemaakt met alle faciliteiten onder handbereik", weet
Grob. "In dat geval zet een groep gemeenten over hun gemeentegrenzen
heen een netwerk van faciliteiten op, waar iedereen gebruik van kan
maken. Resultaat: een sterke ketensamenwerking binnen een hecht netwerk
van dorpen. Essentiële functies worden over dit netwerk verdeeld. Op
die manier beschikt men op korte afstand over voldoende voorzieningen,
zonder dat elke gemeente de kosten ervan hoeft te dragen."
Veranderingen inzichtelijk maken
"Royal Haskoning kan gemeenten uitstekend begeleiden tijdens dit soort
keuzetrajecten", benadrukt Koen Grob. "Wij hebben de vereiste
expertise, weten hoe gemeenten werken en beschikken over grote
netwerken binnen alle sectoren. Welke fysieke maatregelen uit de
scenario's gemeenten uiteindelijk zullen uitvoeren, hangt af van de
veranderingen in het gedrag van de mens, de identiteit van de plek, de
mobiliteit, de welvaart en het bestuur. Wij kunnen aan de hand van de
geschetste scenario's helpen deze veranderingen inzichtelijk te maken
en discussies regisseren tussen de verschillende actoren."