Ingezonden persbericht
strafbaarstelling illegaliteit kost miljoenen
Dinsdag 25 oktober komen twee wetsvoorstellen aan de orde in de Tweede
Kamer. Een regelt dat wie illegaal is, geen nieuwe verblijfsvergunning
aan kan vragen. De ander stelt een boete op illegaal verblijf. Deze
strafbaarstelling van illegaliteit blijkt miljoenen te kosten.
Minister Leers (CDA, Immigratie en Asiel) zei het met een stalen
gezicht, afgelopen donderdag in de Tweede Kamer. 'Illegaal verblijf
mag niet. Niemand kan beweren dat illegaal toch maar legaal moet zijn.'
Dat kan natuurlijk best. Een illegaal kan heel goed legaal worden. Dat
zeggen niet alleen de mensen zonder papieren zelf, maar ook Zusters en
politiemensen en burgemeesters. Het staat bovendien in de wet. Alleen:
de minister wil die wet veranderen, nu de PVV in het gedoogaccoord
heeft laten opnemen dat illegaliteit strafbaar moet worden. Daarom
liggen er nu twee wetsvoorstellen klaar, over visa en over terugkeer.
Samen moeten die ervoor zorgen dat iedereen die zonder toestemming in
Nederland is daarvoor een boete betaalt of de gevangenis ingaat, en
vervolgens zo snel mogelijk vertrekt. De wetsvoorstellen worden
dinsdag 25 oktober in de Kamer behandeld. Nu heeft de minister een probleem.
Want het is ingewikkeld. Sommige mensen kan je domweg niet uitzetten,
als je het al zou willen: ernstig zieken, minderjarigen, mishandelde
vrouwen en gezinsleden van iemand die zijn papieren wel heeft. Maar
daarmee ben je er nog niet. Je hebt doodgewone kiezers in dorpen en
steden, die zich
verzetten als er iemand uit hun midden wordt weggehaald. En je hebt
Brussel: de Europese Commissie zegt dat het wetsvoorstel om
illegaliteit strafbaar te stellen in strijd is met de
Terugkeerrichtlijn.
En dan zijn er van die mensen die door dit kabinet in een onmogelijk
parket worden geplaatst. Neem Ahmed uit Iran, een jonge dertiger die
hier landde met een werkvisum voor een jaar maar niet op tijd vertrok
omdat hij verliefd werd op een Nederlandse. Inmiddels zijn ze de
trotse ouders van een
klein Amsterdammertje met de Nederlandse nationaliteit. Ahmed
repareert auto?s, zijn vriendin werkt in een bibliotheek. Nu willen ze
trouwen. Dat mag alleen als Ahmed eerst terugkeert naar Iran en daar
een aanvraag doet. Ingewikkeld dus. En het wordt nog lastiger als hij,
volgens het nieuwe
wetsvoorstel, eerst 3800 euro boete moet betalen op Schiphol. Want
daar komt men er natuurlijk achter dat hij hier niet meer legaal is.
Hij moet eerst die enorme boete betalen. Dan wordt hij uitgezet.
En vervolgens mag hij als ex-illegaal ook niet meer terug naar
Nederland. Dus wat doet hij? Helemaal niets. Hij blijft hier. Dat weet
de minister ook.
Ahmed redt zich misschien nog wel. Maar Aicha? Die zit gevangen in een
slecht huwelijk. Haar man wil haar verblijfsvergunning niet verlengen.
En die boete voor haar illegaliteit gaat hij ook niet betalen.
Het alternatief is vier maanden cel voor Aicha en dan alsnog
uitzetting naar Marokko. Maar Aicha wil niet gescheiden worden van
haar kinderen en blijft dus maar binnen. Opgesloten met een
gewelddadige man. Het wetsvoorstel werkt dus contra-productief. In
plaats van mensen die hier nu eenmaal zijn de kans te geven een legale
plek in Nederland te verdienen, maakt het ze des te
afhankelijker van precies de verkeerde mensen: mannen met losse
handjes, mensenhandelaren, papierenvervalsers.
En het is nog duur ook. Allebei de wetsvoorstellen kosten Nederland
geld. Veel geld. Want niemand gaat die boete betalen. Waarom zou
iemand een vermogen neerleggen voor een stempel in z?n paspoort
waarmee hij dit land nooit meer binnenkomt? Dus komen deze mensen voor
de rechter en
daarna waarschijnlijk,in de gevangenis. Het platform
geenstrafbaarstelling.nl. heeft uitgerekend wat
dat de staat gaat kosten. De cijfers zijn schrikbarend. Op basis van
de cijfers 2006-2010 schat men in dat het gaat om 12.000 illegaal
aangetroffen personen plus 3.500 personen die zich melden voor een
nieuwe aanvraag. Dat betekent een kostenpost van 15.500 maal 924,-
(rechtbank) plus 560,- (advocaat) plus 100,- (tolk) is 24,5 miljoen
euro per jaar. Vervangende detentie vindt alleen plaats bij mensen die
niet uitgezet kunnen worden, dat zijn er 4.000 per jaar, en bij mensen
die een
verblijfsvergunning aanvragen, nog eens 3.500 per jaar. Kosten: 7.500
personen in strafdetentie maal 91 dagen maal 229,- is 156,3 miljoen
euro per jaar.
Los van wat er nu al aan maatregelen in de begroting is opgenomen
leidt strafbaarstelling van illegaal verblijf dus tot een extra
kostenpost van 180,8 miljoen euro per jaar. Hoe gaat de minister dat
uitleggen in dit bezuinigingskabinet?
De wetsvoorstellen zijn, tenslotte, onrechtvaardig. Op het meest
praktische niveau, omdat mensen opdraaien voor fouten die ze zelf niet
gemaakt hebben. Zoals de jongen uit Sierra Leone, die gek werd van de
nachtmerries over zijn jaren als kindsoldaat. Hij werd tijdelijk niet
uitgezet vanwege zijn
ziekte. Voor het toekennen van de verlenging had de IND veel tijd
nodig. Zodat hij de beslissing twee maanden in illegaliteit moest
afwachten. En nu dus nooit meer een verblijfsvergunning krijgt.
Duiken zulke mensen onder, dan zijn ze uitgesloten van medische zorg.
Met alle gevolgen vandien voor hun eigen gezondheid en die van anderen.
Maar het strafbaar stellen van illegaal verblijf is ook op een
fundamenteler niveau onrechtvaardig.
Mensen dreigen opgesloten te worden omdat ze zijn waar ze zijn. Niet
omdat ze gestolen hebben of iemand in elkaar hebben geslagen. Maar
alleen omdat ze in Nederland zijn. Wat doet dat voor de morele
ontwikkeling van kinderen die moeten meemaken dat hun vader of moeder
in de gevangenis is beland, terwijl ze niets verkeerds hebben gedaan?
Hoe wanhopig je ook mag terugverlangen naar een samenleving waarin
alles overzichtelijk was en iedereen op elkaar leek, een land waar er
zo wordt gesold met mensen is Nederland nooit geweest.
Voor dat soort fundamentele uitspraken heeft de minister nu geen tijd.
Hij heeft zijn handen vol aan twee ingewikkelde, dure en domme
wetsvoorstellen. Maar het moet wel worden gezegd. En gezegd blijven
worden.
Chris Keulemans
Petra Schultz, ASKV, tel 06 22605845
John van Tilborg, Stichting INLIA
Margreet Kroesen, Dokters van de Wereld
Rian Ederveen, Stichting LOS
Corinne de Klerk, advocaat
Willem-Jan van Wijk, Vluchtelingen in de Knel
Geesje Werkman, Kerk in Actie
Jan van der Kolk, projectgroep Vluchtelingen van de Raad van Kerken
Khalil Wedad, Stichting Samenwerking Afghanistan- Nederland (SAN)
Carla van Os, Defence for Children
Paul The Gwan Tjaij, Samen Kerk in Nederland (SKIN)
--
---
Informatie over het ASKV/Steunpunt Vluchtelingen vindt u op www.askv.nl