Nieuwe biomarker voor prognose bij reuma
Door een nieuw ontdekte antistof valt het verloop van reuma bij
patiënten beter te voorspellen. Dat publiceren onderzoekers van het
Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) in het tijdschrift PNAS
(Proceedings of the National Academy of Sciences).
Slechtere prognose
De nieuw ontdekte antistof, anti-CarP (anti-gecarbamyleerd-eiwit),
richt zich tegen gewijzigde eiwitten. Patiënten bij wie anti-CarP in
het bloed kan worden aangetoond, hebben een slechtere prognose. De
ontdekking van anti-CarP sluit aan op de ontdekking van een andere
antistof vijftien jaar terug, ACPA
(anti-gecitrullineerd-eiwit-antilichaam), dat eveneens een slechter
beloop bij reuma voorspelt. 'Ongeveer de helft van de reumapatiënten
heeft ACPA-antistoffenâ, vertelt prof. René Toes (LUMC). âZij worden
ernstiger ziek. Maar een deel van de patiënten zonder ACPA krijgt
tóch ernstige klachten, vult dr. Leendert Trouw aan. âDaarvoor was nog
geen voorspellende antistof bekend. Met anti-CarP is dat nu veranderd.'
Veranderde eiwitten
De antistoffen anti-CarP en ACPA herkennen eiwitten die door een enzym
veranderd zijn. Anti-CarP herkent eiwitten die gecarbamyleerd zijn, bij
ACPA gaat het om gecitrullineerde eiwitten. In beide gevallen is één
aminozuur vervangen door een ander. De gewijzigde eiwitten kunnen
alleen door antistoffen herkend worden als ze buiten de cel treden. Dat
kan gebeuren bij ontstekingsreacties, zoals in de gewrichten van
reumapatiënten. Of de gewijzigde eiwitten zelf ook bijdragen aan het
ziekteproces is nog onduidelijk. Voor ACPA zijn eerder al wel
aanwijzigingen gevonden dat dat zo is. Zo bleken muizen die ACPA
ingespoten kregen, ontstoken gewrichten te ontwikkelen.
Behandeling
Mochten andere studies de voorspellende waarde van anti-CarP
bevestigen, dan zou de behandeling van reuma misschien aangepast kunnen
worden als patiënten positief scoren voor anti-CarP. âAls je
ernstigere klachten verwacht, dan kun je wellicht meer en eerder
medicijnen voorschrijvenâ, aldus Trouw. âMaar zover is het nog lang
niet.â
Universiteit Leiden