Koude luchtlaag versterkt opwarming Noordpool
17 oktober 2011 - De koude luchtlaag nabij het aardoppervlak tijdens de
winter zorgt voor opwarming in het Noordpoolgebied doordat energie niet
kan ontsnappen naar de ruimte. Dit blijkt uit simulaties met het
mondiale klimaatmodel EC-Earth dat ontwikkeld is door het KNMI.
De opwarming van de aarde is het sterkst in het klimaatgevoelige
Noordpoolgebied, waar het 3 tot 4 keer zo snel opwarmt dan elders. Het
is echter nog niet geheel duidelijk waarom het Arctisch gebied zo snel
warmer wordt.
In het artikel Arctic winter warming amplified by the thermal inversion
and consequent low infrared cooling to space tonen de
KNMI-wetenschappers Richard Bintanja, Rune Grand Graversen en Wilco
Hazeleger aan dat er een relatie is tussen de Arctische opwarming van
de onderste luchtlagen en de verminderde infrarode uitstraling naar de
ruimte. Hun bevindingen zijn op 16 oktober gepubliceerd in Nature
Geoscience.
Als het oppervlak afkoelt, wordt de atmosfeer vlak daarboven ook
kouder. In het Noordpoolgebied is het 's winters nabij het
aardoppervlak daarom veel kouder dan hogerop in de atmosfeer. Deze
koude laag staat bekend als de inversielaag. Het is juist deze
inversielaag die onder de invloed van klimaatverandering het sterkst
opwarmt.
De prominente en uitgebreide aanwezigheid van deze relatief koude
inversielaag zorgt voor een dempend effect op de warmte-uitstraling van
het Noordpoolgebied. De inversielaag werkt in feite als een soort
deken, waardoor het energieverlies van het winterse Noordpoolgebied
naar de ruimte belemmerd wordt. De energie in de opgewarmde luchtlaag
blijft zodoende in het klimaatsysteem aanwezig zodat de opwarming in
het Arctische regionen versterkt wordt.
Eerste uitgave: 17-10-11
Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut