Promoveren achter het klavecimbel op baspartij in Barok
Talloze leerboeken zijn erover verschenen tussen 1600 en 1800: de
geïmproviseerde baspartij op klavecimbel, pianoforte of orgel. Musicus
en wetenschapper Kathryn Cok ontsluit de geheimen van het Nederlandse
basso continuo spel voor musici van nu.Â
Twee concerten
Kathryn Cok
Kathryn Cok
Met twee concerten en een openbare verdediging hoopt Kathryn Cok in de
week van 10 oktober aan de Universiteit Leiden te promoveren op het
onderwerp âde Basso Continuo partij in de Republiek der Nederlandenâ.
Cok toont de belangrijke bijdrage aan die Nederlandse auteurs uit de
17^e en 18^e eeuw hebben geleverd aan theorie en praktijk van het basso
continuo spel. Ze ontsluit hiermee een onbekend hoofdstuk uit de
Nederlandse muziekgeschiedenis.
Melodie met baspartij
In de periode van de Barok en de vroeg klassieke periode maakte de
polyfone muziek van onafhankelijke, gelijkwaardige, stemmen definitief
plaats voor muziek gebaseerd op melodielijnen met daaronder een
begeleidingspartij van akkoorden: de basso continuo partij.
Uit het handschrift van de Leidse muziekliefhebber Alensoon. Op de
onderste balk de basisnoten voor de akkoorden.
Uit het handschrift van de Leidse muziekliefhebber Alensoon. Op de
onderste balk de basisnoten voor de akkoorden.
Improvisatie
De akkoorden van de basso continuo partij waren niet uitgeschreven maar
werden geïmproviseerd. En dat ging niet vanzelf, zo blijkt uit de vele
handleidingen en theoretische werken die er in Europa over zijn
verschenen tussen 1600 en 1800.
Alle componenten van de muziek
Om een overtuigende basso continuo partij te kunnen spelen moest een
toetsenist niet alleen technisch heel goed zijn, maar ook alles afweten
van theorie, harmonie, compositie en instrumentatie. En daarbij ook
nog het karakter van de stukken en de bedoelingen van de componist
aanvoelen en beschikken over een verfijnde muzikale smaak. De
richtlijnen voor het basso continuo spel liepen dan ook uiteen van
zwaar theoretisch tot uiterst praktisch: hoe moest je je handen bewegen
en hoe kon je rekening houden met de grootte van de ruimte? De werken
geven dan ook inzicht in het denken over alle componenten van de
muziek.
Belangrijke bijdrage Republiek der Nederlanden
Er is al veel onderzoek gedaan naar bronnen uit Engeland, Italië,
Frankrijk en Duitsland maar de Nederlandse Republiek is tot nu toe
grotendeels vergeten. Cok toont aan dat Nederlandse auteurs volop
betrokken waren bij het Europese muziekleven. Ze vertaalden en
becommentarieerden buitenlandse verhandelingen en produceerden ook zelf
vele originele werken over alle aspecten van de muziek. Cok laat ook
zien hoe de kennis werd toegepast in de praktijk en hoe Nederlandse
componisten en spelers werden beïnvloed door muziekstijlen uit binnen-
en buitenland. Deze speelpraktijk wordt zo weer bereikbaar voor musici
van nu.
Bronnen
Het proefschrift van Kathryn Cok bevat een overzicht van 26 Nederlandse
bronnen uit de zeventiende en achttiende eeuw. Speciale aandacht krijgt
een manuscript van Jan Alensoon, een achttiende-eeuwse Leidse
amateurmusicus die een beroemd traktaat toepaste van componist
Francesco Gasparini.
Concerten
* Concert 1: Maandag 10 oktober 2011, 20.00 uur
Huygensmuseum Hofwijck, Westeinde 2a te Voorburg
Werken van: Constantijn Huygens, Benedictus Buns, Carolus Hacquart,
Johannes Schenk, Unico Wilhelm van Wassenaer
Musici: Hanneke Wierenga en Joseph Tan (viool), Cassandra
Luckhardt (viola da gamba), Wouter Verschuren (fagot),
Reine-Marie Verhagen (blokfluit), Joost van der Linden (tenor),
Kathryn Cok (klavecimbel).
* Concert 2: Dinsdag 11 oktober 2011 20.00 uur
Lokhorstkerk, Pieterskerkstraat 1 te Leiden
Werken van: Quirinus van Blankenburg, Christian Ernst
Graaf, Willem de Fesch, Pietro Locatelli.
Musici: Hanneke Wierenga en Joseph Tan (viool), Cassandra
Luckhardt (cello), Marion Moonen ( traverso), Joost van der Linden
(tenor), Kathryn Cok (klavecimbel).
De concerten zijn openbaar, maar de ruimte bij het eerste concert is
beperkt. Informatie: Tim Soekkha, t.soekkha@hum.leidenuniv.nl tel.
071-5272999.
Promotie
donderdag 13 oktober 2011, 13.45 uur
mw. K.M. Cok
titel: Basso Continuo Sources from the Dutch Republic c.1620-c.1790
GeesteswetenschappenÂ
Promotoren: Prof.dr. A.G.M. Koopman, Prof.dr. F.C. de Ruiter
Zie ook
* Kathryn Cok
* docARTES-programma
* Dansen voor je dissertatie
* âGelieve de piano uitsluitend op de toetsen te bespelenâ
Universiteit Leiden