UMC Utrecht
ADHD uit zich in drie soorten gedrag
Niet alle ADHD-patiënten zijn gelijk. Het syndroom ADHD valt misschien
wel op te delen in drieën. Dat suggereert neuropsycholoog Patrick de
Zeeuw in zijn promotieonderzoek. Hij promoveert op 13 oktober aan het
UMC Utrecht.
Op basis van eerder wetenschappelijk onderzoek definieerde De Zeeuw
drie soorten psychische functies waarin kinderen met ADHD kunnen
afwijken van gezonde kinderen. Kinderen met ADHD zijn slechter in het
remmen van gedrag, ze vinden het moeilijk impulsen te onderdrukken.
Daarnaast ze zijn minder beloningsgevoelig, hun gedrag is moeilijk te
sturen via complimenten en straf. Als laatste hebben ADHD-kinderen
problemen met gevoel voor tijd en timing. Ze hebben moeite met
inschatten wanneer dingen gaan gebeuren of wanneer zij weer kunnen gaan
praten in een gesprek.
Tests via de computer
Met deze kennis liet De Zeeuw 57 kinderen met ADHD en 83 gezonde
kinderen via de computer neuropsychologische tests doen. Via de tests
spoorde hij afwijkingen in de drie soorten gedrag op. Van de kinderen
met ADHD die problemen hadden bij het uitvoeren van deze tests, had 80
procent slechts in één van de drie soorten gedrag een afwijking. Het
wil zeggen dat de meerderheid van de kinderen die gedrag slecht kunnen
onderdrukken, meestal juist geen problemen hebben met
beloningsgevoeligheid of met timing. Of dat kinderen die minder
gevoelig zijn voor beloningen juist minder problemen hebben met
onderdrukking of timing.
Essentieel is dat deze drie soorten gedragingen niet gebaseerd zijn op
een klinische beschrijving van het gedrag. Het zijn gedragingen waarvan
eerder onderzoek heeft laten zien dat er specifieke hersennetwerken bij
betrokken zijn. Het betekent dat afwijkingen in dit gedrag
waarschijnlijk het gevolg zijn van veranderingen in die verschillende
netwerken. Hierna willen De Zeeuw en collega's via hersenonderzoek met
behulp van MRI kijken of aan de drie gedragstypen inderdaad
verschillende afwijkingen in de hersenen ten grondslag liggen.
Ene kind is het andere niet
"ADHD kent veel verschijningsvormen", vertelt De Zeeuw. "Het ene kind
met ADHD is het andere niet. Toch is het overheersende idee in de
wetenschap dat ADHD veroorzaakt wordt door een afwijking op één plaats
in de hersenen. Dat is niet de goede weg, denk ik. In mijn onderzoek
laat ik zien dat meerdere neurobiologische wegen naar ADHD kunnen
leiden. Het kan ons denken over ADHD veranderen. Als we binnen de
stoornis verschillende typen patiënten onderscheiden, kunnen we in de
toekomst die patiënten wellicht ook passender behandelen."
Dinsdag 25 oktober Publiekslezing: de hersenen, afwijkende
ontwikkelingen van het brein.
ADHD, autisme en het horen van stemmen. Veel mensen vertonen symptomen
die onder een van deze ziektebeelden vallen. Chantal Kemner, Sarah
Durston en Iris Sommer geven uitleg over de onderzoeken die in het UMC
Utrecht worden gedaan om meer inzicht te krijgen op problemen in de
hersenontwikkeling, die ervoor zorgen dat mensen last krijgen van dit
soort problemen.