Nieuws
12 oktober 2011
CNV-reactie op pensioenmanifest jongerenorganisaties
Het CNV vindt dat er een eerlijke verdeling van pensioenen moet zijn
over jong en oud. Daarover dus geen misverstand - waarom zou ik mijn
kinderen een slechter pensioen willen geven dan ik zelf heb? Je kan dit
breder trekken naar andere vormen van solidariteit. De uitkomst heeft
te maken met een proces van geven en nemen. Jongeren hun zin geven is
meer klachten van ouderen en andersom. Tegenstanders van het
pensioenakkoord hebben allemaal hun eigen punt. Jongerenorgansaties van
politieke partijen moeten uitkijken dat ze alleen voor eigen belang
gaan... Geen nieuw pensioenakkoord is minder pensioen (ambitie).
Het pensioenakkoord dat sociale partners afgesloten hebben is
belangrijk voor jongeren omdat de effecten van de steeds hogere
levensverwachting en vergrijzing en financiële schokken niet
doorgeschoven worden naar de toekomst, maar direct worden aangepakt.
En juist de indexatieambitie van een reëel pensioen is bij uitstek in
het belang van jongeren. Jongeren hebben niets aan de 'zekerheid' van
een nominaal pensioen dat door uitblijvende indexatie in 20 jaar tijd
de helft van zijn waarde verliest.
Betekent dit vrijheid blijheid voor pensioenfondsen? Kunnen zij in het
nieuwe pensioencontract uitdelen aan de huidige gepensioneerden ten
koste van de jongeren? Nee.
Aan evenwicht tussen generaties wordt bij de uitwerking van het
pensioenakkoord volop aandacht besteed:
- door het ontwerpen van een eerlijk wijze van waarderen van
verplichtingen (o.a. discontovoet)
- door onderzoek naar het 'invaren' van oude rechten
- door het opstellen van een nieuw financieel toetsingskader
Het manifest wekt de indruk dat er een nieuw pensioenstelsel is
ontworpen. Maar dat is niet het geval - het bestaande stelsel wordt
ingrijpend verbouwd.
Het Manifest bepleit een aantal zaken - de citaten volgen hieronder
incl. CNV-commentaar:
* Manifest: "Pensioenfondsen met een dekkingstekort dienen uit te
gaan van realistische rendementsaannamen";
CNV: Eens (zie ook hierboven) Ieder fonds dient uit te gaan van
realistische rendementsaannamen
* Manifest: "Pensioenfondsen met een dekkingstekort dienen de
uitkeringen te korten om leegloop te voorkomen";
CNV: Maakt onderdeel uit van het gesloten pensioenakkoord, met
uitsmeerperiode
* Manifest: "De AOW-leeftijd dient sneller verhoogd te worden";
CNV: Pensioen moet goed geregeld zijn voor jongeren, maar ook voor
ouderen. Een pleidooi om de AOW-leeftijd sneller te verhogen
miskent dat de arbeidsmarkt voor ouderen op dit moment slecht
werkt. Een versnelde verhoging van de AOW-leeftijd levert vooral
meer ouderen in de bijstand op en andere uitkeringen die meestal
duurder zijn dan AOW.
* Manifest: "De verplichtstelling dient te worden vervangen door een
algemene pensioenplicht";
CNV: Hier ligt een nauwe relatie met de doorsneepremie (zie onder)
en met de solidariteitsgedachte waarop het pensioenstelsel is
gebouwd. Het pensioenakkoord verbouwt het huis, maar bouwt geen
ander, nieuw huis. Zal wel een discussie in de toekomst kunnen
worden, maar dan wel binnen de mogelijkheden om het beste systeem
van de wereld overeind te houden
* Manifest: "De doorsneepremie dient uit het pensioenstelsel gehaald
te worden";
CNV: De doorsneepremie is de kurk waarop het pensioenstelsel in het
perspectief van intergenerationele solidariteit drijft. Het
afschaffen daarvan is overigens niet alleen vanuit dat perspectief
ongewenst. Het loslaten van de doorsneepremie heeft sterk negatieve
gevolgen voor de dekkingsgraad en dat is - zeker op dit moment -
nogal onverantwoord.
Daarbij komt dat het nog maar de vraag is of het beëindigen van de
doorsneepremie in juridische zin niet leidt tot het beëindigen van
de verplichtstelling tot deelname. Deskundigen betwijfelen dit op
basis van Europese regelgeving. Als het al om solidariteit gaat in
fondsen, denken wij eerder aan solidariteit tussen rijk en arm dan
jong en oud.
* Manifest: "Er dient een duurzaam pensioenstelsel te komen. De
solidariteit hierin dient beperkt te worden tot à posteriori
solidariteit in de vorm van een indexatie-ambitie. Hierbij geldt de
voor de hand liggende clausule dat de indexatie-ambitie steviger is
indien er ook premie voor betaald is";
CNV: Het pensioenakkoord gaat uit van een pensioencontract waarin
de indexatie-ambitie ingebouwd is. Vanzelfsprekend moet de
kostendekkende premie hieraan aangepast zijn.
* Manifest: "Onafhankelijke deelnemers, jong en oud, dienen snel
toegang te krijgen tot de pensioenfondsbesturen".
CNV: Voorkomen moet worden dat de besturen van pensioenfondsen gaan
bestaan uit een verzameling deel belangen. Pensioenen zijn het
gevolg van cao-afspraken, die tussen werkgevers en werknemers
namens hun leden worden overeen gekomen.De kwaliteit van
pensioenfondsen zal moeten toenemen.
Hoe staat het CNV in de discussie rond generatie-effecten:
* Kritiek die gehoord wordt, is dat jongeren tekort gedaan wordt
indien de discontovoet hoger is dan de risicovrije rente. (Ook al
wordt de hoogte van de discontovoet gemaximeerd en aan allerlei
voorwaarden onderworpen). Immers, een hogere discontovoet betekent
lagere verplichtingen, een hogere dekkingsgraad en dus eerder
indexeren, zo is de redenering.
* Een voorwaarde van het CNV is een eerlijke verdeling over
generaties. Die eerlijke verdeling geldt voor het pensioencontract
als geheel. Jongeren moeten in het nieuwe contract er niet
systematisch slechter uitkomen, ouderen evenmin. Studies naar
generatie-effecten van de uitwerking van het pensioenakkoord (juni
2011) laten zien dat voor- en nadelen voor jong en oud grotendeels
tegen elkaar wegvallen. Jongeren zijn niet de dupe van een nieuw
pensioencontract, zoals wel gesuggereerd, ook niet bij een
discontovoet die wat hoger is dan de risicovrije rente. Je zou ook
kunnen redeneren dat gezien de hoeveelheid vermogen, geld dat in
kas is, door de huidige te lage rente ouderen te laat geïndexeerd
worden.
* Een zorgvuldig bepalen van de grenzen en voorwaarden van een
discontovoet blijft natuurlijk belangrijk. De 'waarborgen voor een
"generatieproof" nieuw pensioencontract' die minister Kamp op 14
september naar de Tweede Kamer stuurde gaan daar inhoudelijk en
procesmatig op in. Een en ander moet ook opgenomen worden in het
nieuwe financieel toetsingskader.
Dienstenbond CNV