Wageningen Universiteit en Researchcentrum
6 okt 2011
Nummer: R1
De maatschappij moet de veehouderij geen ethische principes opleggen
over dierenwelzijn, betoogt filosoof Vincent Pompe. Je kunt beter met
de veehouderij werken aan praktische verbeteringen. Pompe promoveert op
6 oktober aan Wageningen University, onderdeel van Wageningen UR.
âFilosofisch volg ik het Amerikaanse pragmatismeâ, zegt Pompe. âIets is
pas waar als het in de praktijk effect heeft. Veel ethici vinden dat je
eerst moet nadenken over het goede en dan pas iets moet doen. Ik draai
het om; je moet eerst handelen en daarna nagaan of je de praktijk hebt
verbeterd. Wil ethiek een rol spelen in de praktijk van de veehouderij,
dan moet het geen van buiten geformuleerd einddoel zijn, maar een
constant proces van verbeteringen met de betrokkenen. Alleen dan
creëer je een morele praktijk in de veehouderij.â
Pompe analyseerde enkele innovaties in de veehouderij op het gebied van
dierenwelzijn. Zo beoordeelde hij het project âHouden van hennenâ van
Wageningen UR, waarin diervriendelijke stalsystemen voor kippen werden
ontwikkeld. âDat was een door kennis gedreven project, waar de
veehouders pas in een laat stadium bij betrokken werden in een
adviserende rolâ, zegt Pompe. âDaarmee werd âHouden van hennenâ een
pretentieuze blauwdruk voor duurzame veehouderij, maar het prikkelde de
veehouders niet om hun eigen bedrijf te verbeteren.â
Dat lukte vleesverwerker Van Drie Groep met de Dierenbescherming juist
wel, betoogt Pompe. âHet sterke van dit project was dat de
Dierenbescherming haar ethische idealen moest pragmatiseren, terwijl de
kalverhouders van Van Drie hun ethische waarden op de werkvloer moesten
effectueren. Zo ontstond een werkplaats voor moreel ondernemerschap,
ofwel een speelruimte om samen verbeteringen te verkennen, zonder dat
de ander âgoedâ of âfoutâ was.â Die benadering, zegt Pompe, leidt ertoe
dat veehouders zelf moreel ondernemerschap kunnen tonen.
Pompe, docent Diermanagement bij Van Hall Larenstein in Leeuwarden,
deed zijn inzichten mede op in het onderwijs. âVanaf 1992 heb ik lange
tijd ethische principes gedoceerd aan de studenten, maar die lesstof
stond te ver van de praktijk af. Ik ben daarom van de normatieve ethiek
afgestapt. Nu leg ik morele conflicten voor en vraag ik: welke
perspectieven zijn er om de situatie voor belanghebbenden te
verbeteren? Ik kijk niet langer naar wat de studenten moeten kennen,
maar of ze er wat mee kunnen. Ook in het onderwijs moet de ethiek
aansluiten op de praktijkervaring.â
Vincent Pompe promoveert 6 oktober bij Michiel Korthals, hoogleraar
Toegepaste Filosofie aan wageningen University | Albert Sikkema.
Bovenstaand bericht is geproduceerd door de redactie van Resource, het
blad voor Wageningen UR (University & Research centre). Meer informatie
bij Pers- en wetenschapsvoorlichting van Wageningen UR, e-mail:
pers.communicatie@wur of bij de redactie van Resource, e-mail:
resource@wur.nl. Zie ook www.resource.wur.nl.
Proefschrift