Gemeente Maastricht

Gemeente werkt toe naar zelfbeheer bij onderhoud openbare ruimtes

4 oktober 2011

De gemeente gaat in de naaste toekomst toewerken naar meer zelfbeheer in het onderhoud van de openbare ruimte. Het betekent dat inwoners - zowel individueel als in collectieve verbanden - worden gestimuleerd om zelf onderhoudstaken uit te voeren. Variërend van onderhoud van buurtgroen of aanleg van buurttuinen door buurtverenigingen tot het wieden van onkruid en sneeuwruimen door burgers op de trottoirs voor de eigen woning. Dat neemt niet weg dat de gemeente eerstverantwoordelijke blijft voor het onderhoud van de openbare ruimte.

Deze vernieuwende aanpak is ingegeven door de veranderende relatie tussen overheid en burgers. Als gevolg van ontwikkelingen als de bezuinigingen en de vergrijzing, wordt steeds meer zelfredzaamheid en betrokkenheid van de burgers bij hun leefomgeving verwacht. De overheid trekt zich op diverse fronten terug daar waar de samenleving in staat is om op eigen kracht in behoeftes te voorzien. Net zoals op het gebied van zorg en welzijn is er sprake zijn van een zogenaamde kanteling in denken en handelen ("Van verzorgingsstaat naar participatiestaat"). In de toekomst zal het steeds vaker gaan voorkomen dat in eerste instantie wordt bezien welke (hulp)verzoeken of problemen burgers zelf kunnen oplossen. Dat is ook een situatie waar we op het gebied van beheer naar streven. Met dien verstande dat het met de gemeenteraad afgesproken kwaliteitniveau blijft gegarandeerd.

"Maastricht is een schone, veilige en leefbare stad. Dat willen we natuurlijk zo houden. Daarom spreken we ook de bewoners aan. We zijn allemaal medeverantwoordelijk voor de kwaliteit van de leefomgeving. Het is onze uitdaging om de inwoners daartoe te stimuleren en waar mogelijk te faciliteren", aldus wethouder André Willems van Stadsbeheer.

De komende tijd worden enkele concrete ideeën alvast uitgewerkt. Zo zijn er reeds initiatieven van buurtkaders (bv. buurttuin in Capucijnenstraat), inwoners die individueel milieuperrons schoon houden en de ondernemersvereniging Wyck met het Masters-project. Ook is een plan in voorbereiding om scoutingclubs in te zetten bij sneeuwruimen op plekken als bejaardentehuizen en rond openbare voorzieningen. De komende periode zal bovendien benut worden om nog meer ideeën op te doen vanuit de samenleving. Mogelijk dat daarvoor onder meer de `social media' ingezet worden in de vorm van `crowd sourcing' (hierbij maken overheden en bedrijven gebruik van een groot aantal niet nader gespecificeerde individuen als geïnteresseerden, professionals en vrijwilligers voor advies, ideeën, enquêtering).

Zelfbeheer is momenteel zeker nog geen vanzelfsprekendheid. Het gaat om een groeiproces, dat tijd en ruimte verdient. Het leidt dan ook niet direct tot substantiële besparingen. De grote winst in eerste instantie is een collectief gevoel van betrokkenheid en verantwoordelijkheid in de samenleving, evenals begrip voor de huidige keuzes die de gemeente moet maken. Ook kan het de sociale cohesie vergroten in buurten. Op de lange termijn kan het wel tot besparingen leiden.

Tevens moet worden vastgesteld dat niet alle openbare ruimtes en niet alle taken van stadsbeheer onder zelfbeheer gebracht kunnen worden. Het stadsbestuur blijft eerstverantwoordelijke voor het kwaliteitsniveau, zoals door de raad is vastgesteld. Daarin krijgt veiligheid de primaire aandacht.