Gemeente Utrecht
2011 SCHRIFTELIJKE VRAGEN
109 Vragen van de mevrouw B. Dibi
(ingekomen 6 september 2011
en antwoorden door het college verzonden op 4 oktober 2011)
De laatste tijd ontvangt de PvdA-fractie (weer) diverse verontrustende signalen van mensen over de dienstverlening bij de Kredietbank. Al eerder heeft de PvdA vragen gesteld over de wachtlijsten en de dienstverlening bij de Gemeentelijke Kredietbank.
Inwoners die zich tot de Kredietbank voor schuldhulpverlening wenden, krijgen te maken met de huidige werkwijze binnen de Kredietbank die niet meest effectief lijkt. Na een intakegesprek kan het twee maanden duren voordat iemand opgeroepen wordt voor een vervolggesprek. In tussentijd lopen de schulden op. Hierbij worden inwoners met inkomen uit dienstbetrekking geconfronteerd met eisen als het verplicht volgen van Nederlandse taallessen alvorens de aanvraag voor schuldhulpverlening in behandeling wordt genomen. Ook zorgt de wisseling van schuldhulpverleners voor onvolledige overdracht en gewijzigde afspraken.
De zelfstandige zonder personeel (ZZP-er) wordt blijkbaar direct weggestuurd met het verzoek zich te laten uitschrijven bij de Kamer van Koophandel en mensen met een koopwoning die in de schulden zijn geraakt worden soms niet geholpen.
Kortom: allerlei zaken die niet helpen bij het voorkomen van verder oplopende schulden c.q. te komen tot een snelle en effectieve oplossing van de schuldenproblematiek.
Bovenstaande zaken verontrust de PvdA fractie en leidt tot de volgende vragen:
1. Is het college op de hoogte van de hierboven genoemde signalen en zo ja, wat vindt u hiervan?
Ja, het college is op de hoogte van het signaal dat na het voeren van een intakegesprek er een tijd kan verstrijken voor er een vervolggesprek plaatsvindt. We zetten in op het verkorten van de doorlooptijden. Het signaal dat mensen verplicht Nederlandse taallessen moeten volgen voordat een aanvraag in behandeling wordt genomen, kan enkel incidenteel zijn en op basis van bijzondere omstandigheden. De overige signalen worden door het college niet herkend. Zie ook het antwoord op vraag 2.
2. Zijn bovenstaande eisen staand beleid? Zo ja, sinds wanneer is dit staand beleid? Zo nee, waarom worden deze eisen dan toch gesteld aan mensen?
Het verplicht volgen van een taalles voordat een aanvraag in behandeling wordt genomen, is geen staand beleid, net zomin dat een koopwoning een reden is om mensen geen dienstverlening te bieden.
Voor zelfstandig ondernemers is het niet mogelijk om een regulier minnelijk traject op te starten, omdat de inkomenssituatie van een zelfstandig ondernemer te onzeker is om de schuldeisers een goed gefundeerd schuldsaneringsvoorstel tegen finale kwijting te kunnen doen. Om schuldhulpverlening te bieden geldt dan de voorwaarde dat de persoon is uitgeschreven bij de kamer van koophandel en het bedrijf is beëindigd bij de belastingdienst. Juist omdat de financiële situatie van een zelfstandig ondernemer dermate specifieke kennis vereist, worden zelfstandig ondernemers doorverwezen naar Bureau Zelfstandigen. Het hebben van een eigen bedrijf is daarmee een uitsluitingsgrond voor de reguliere schuldhulpverlening, dit sluit aan bij de aanstaande nieuwe wetgeving 'gemeentelijke schuldhulpverlening'. De memorie van toelichting stelt: 'de regering is van mening dat gemeentelijke schuldhulpverlening niet toegankelijk kan zijn voor zelfstandigen met een nog functionerende onderneming' en 'in het geval dat de zelfstandige besluit te stoppen met de onderneming kan hij zich wenden tot de gemeente voor schuldhulpverlening. Naar het oordeel van de regering is daarbij een voorwaarde dat de zelfstandige feitelijk met zijn onderneming stopt en zich uitschrijft bij de Kamer van Koophandel'.
3. Is er n.a.v. het Dienstverleningconcept Sociale zaken, nieuw beleid vastgesteld? Zo ja kunt u ons deze doen toekomen? Zo nee, welk beleid en criteria worden nu gehanteerd bij aanvragen schuldhulpverlening?
Nee, er is naar aanleiding van het dienstverleningsconcept geen nieuw beleid vastgesteld.
De afdeling schuldhulpverlening volgt de gedragscode van de landelijke vereniging voor schuldhulpverlening en sociaal bankieren (NVVK). Deze gedragscode bepaalt voor een groot deel onze werkwijze. Bovendien zijn wij als gemeente schuldbemiddelaar en dienen zodanig het belang van zowel schuldeiser als schuldenaar.
Als het gaat om de criteria voor een aanvraag voor schuldhulpverlening, geldt dat iedereen zich kan aanmelden voor schuldhulpverlening tijdens het dagelijkse inloopspreekuur. De reguliere schuldhulpverlening staat open voor iedere inwoner van Utrecht die problemen heeft met zijn financiën, of het nu gaat om eenvoudig betalingsachterstanden, schulden of een eenmalig financieel advies. De enige eis is dat mensen een geldig legitimatiebewijs meenemen.
In het aanmeldgesprek wordt er globaal gekeken naar de situatie. Als uit dit gesprek blijkt dat wij mogelijk kunnen helpen met de financiële problemen, wordt er binnen 4 weken een intakegesprek gehouden. Een intake wordt gepland indien er aan de volgende voorwaarden wordt voldaan: de klant is in juridische zin een natuurlijk persoon, hij of zij is woonachtig en ingeschreven in Utrecht en er is sprake van een vorm van inkomen. Gedurende het traject wordt de klant geacht mee te werken en kunnen aanvullende criteria gelden, afhankelijk van het product dat wordt ingezet. Bij een minnelijke schuldregeling geldt bijvoorbeeld dat mensen volledige openheid van hun financiële situatie dienen te geven en er geen nieuwe schulden mogen worden gemaakt. Bij budgetbeheer geldt onder meer dat de klant ons moet machtigen om zijn of haar inkomen te innen.
Indien er geen intake wordt gepland, wordt er een eenmalig advies gegeven of verwijzen we door naar een andere instantie of afdeling van de gemeente. Bijvoorbeeld naar Bureau Zelfstandigen, het Jongerenloket of Stadsgeldbeheer, maar ook naar maatschappelijk werk of sociaal raadslieden voor onder meer hulp bij het aanvragen van toeslagen of andere (inkomens)regelingen.
4. Bent u het met de Pvda fractie eens dat deze eisen onredelijk zijn en dat het effect hiervan is dat mensen nog meer in de schulden komen?
Zie het antwoord op vraag 2.
5. Kan het college een overzicht verschaffen van de criteria waar mensen aan dienen te voldoen als zij een aanvraag indienen bij de Kredietbank?
Zie het antwoord op vraag 3.
6. Kan het college aangeven of structurele knelpunten een rol spelen bij de huidige werkwijze binnen de Kredietbank (zoals grote wisseling onder schuldhulpverleners, te lange wachttijden, te grote toestroom als gevolg van de crisis, reorganisatie etc.)
Nee, structurele knelpunten spelen geen rol bij de huidige werkwijze. De lange wachttijden waren een knelpunt. Er is intensief ingezet op het verlagen van de wachttijden. Waar klanten in 2009 nog een fors aantal maanden moesten wachten voor ze zich konden aanmelden voor schuldhulpverlening, is dit inmiddels teruggebracht naar vier weken. Omdat er binnen de streeftermijn van vier weken een intakegesprek wordt gehouden is er geen sprake van een wachtlijst..
7. Wat is de reden dat ZZP'ers worden uitgesloten van schuldhulpverlening? Welke doelgroepen zijn nog meer uitgesloten van schuldhulpverlening?
Zie het antwoord op vraag 2.
Voor mensen die een WSNP traject hebben doorlopen en opnieuw schulden maken geldt een uitsluitingstermijn van 1 jaar na beëindigen van de WSNP. Mensen die herhaaldelijk afspraken niet nakomen kunnen voor een periode van 6 maanden worden uitgesloten van financiële dienstverlening.
8. Is het college bereid om in een kort stand van zaken overzicht helderheid te verschaffen aan de raad?
Het college meent met de beantwoording van deze vragen helderheid te hebben verschaft. Ook gaat het college er van uit hiermee de nog openstaande vragen over schuldhulpverlening op de toezeggingenlijst beantwoord te hebben (naar aanleiding van de commissie mens en samenleving van 1 september).
---- --