ChristenUnie
Bijdrage Cynthia Ortega-Martijn aan algemeen overleg inzake
diverse BES-aangelegenheden.
Bijdrage Cynthia Ortega-Martijn aan algemeen overleg inzake diverse
BES-aangelegenheden.
woensdag 07 september 2011 00:00
Bijdrage van ChristenUnie Tweede Kamerlid Cynthia Ortega-Martijn als
lid van de vaste commissie voor Koninkrijksrelaties in een algemeen
overleg met minister Donner van Binnenlandse Zaken en
Koninkrijksrelaties.
Onderwerp: Diverse BES-aangelegenheden
Kamerstuk: 32 500 - IV
Datum: 7 september 2011
Mevrouw Ortega-Martijn (ChristenUnie): Voorzitter. Het is alweer bijna
een jaar geleden dat Bonaire, Sint-Eustatius en Saba conform het
statuut onderdeel zijn geworden van het grondgebied van Nederland.
Enkele afspraken uit de besluitenlijst BES van het bestuurlijk overleg
van 31 januari 2008 wil ik graag even citeren: "Uitgangspunt is dat
normen worden opgesteld voor een binnen Nederland aanvaardbaar
voorzieningenniveau op Bonaire, Sint-Eustatius en Saba op met name de
terreinen onderwijs, volksgezondheid, sociale zekerheid en veiligheid."
En: "Uitgangspunt is tevens dat voorkomen moet worden dat maatregelen
van statuswijziging onvoldoende rekening houden met de specifieke
omstandigheden van Bonaire, Sint-Eustatius en Saba en daarom sociaal en
economisch de samenleving ontwrichten."
Dit is precies wat is gebeurd. Daar draait alle onvrede namelijk om. De
situatie is zorgelijk en alarmerend. Ik had de minister vandaag graag
een fractienotitie willen overhandigen waarin ik mijn conclusies
onderbouw en met voorstellen kom, zodat de afspraken wel worden
nagekomen. Gezien het korte tijdsbestek sinds mijn terugkeer is dit
echter niet gelukt. Ik wil recht doen aan de mensen die de tijd hebben
genomen om mij zowel mondeling als schriftelijk te voorzien van
informatie. De presentatie van de notitie zal dus op een later tijdstip
plaatsvinden. Misschien is het ook een idee, aansluitend op het
voorstel van de heer Van Bochove, om dit gelijk mee te nemen in een
groot debat met alle ministers.
Ik kom al jaren op deze eilanden. Voor het eerst word ik geconfronteerd
met bewoners die er niet voor terugdeinzen hun mening op een dreigende
en agressieve toon te verkondigen. De emoties lopen soms hoog op. Ze
uiten zich soms in verbaal en fysiek geweld. Mensen zijn teleurgesteld,
boos en gefrustreerd. De weerstand tegen de huidige status is
groeiende, en terecht. Er zijn namelijk gouden bergen beloofd. Daar
zien de mensen echter nog niets van terug. Sterker nog, ze zijn er in
hun beleving slechter van afgekomen. Graag hoor ik hoe de minister dit
waarneemt en wanneer de bewoners kunnen rekenen op een beter leven.
Mensen leven van dag tot dag. De prijzen zijn de pan uit gerezen. Ik
ben er zelf ook van geschrokken. Het water staat de mensen tot de
lippen. De inwoners van alle eilanden voelen zich ongelijk behandeld,
als tweederangs burgers. Ze zeggen dat er geen respect is voor hun
cultuur, identiteit en traditie. De gemoederen raken verhit. Ook
politici en bestuurders zeggen dat Nederland zijn afspraken niet
nakomt. Het legaliseren van abortus en euthanasie en de introductie van
het huwelijk tussen gelijke seksen op korte termijn is een doorn in het
oog van zowel politici als burgers. Ik heb begrepen dat ze dit niet
zomaar zullen accepteren. Zij willen vasthouden aan de afspraken die
tussen de toenmalige staatssecretaris en de lokale bestuurders zijn
gemaakt. De manifestatie gisteren op Bonaire laat zien dat de onvrede
groot is. Wie had kunnen verwachten dat anno 2011 honderden Bonairianen
de straat op zouden gaan om uiting te geven aan hun onvrede? Het is
mooi dat alles netjes en zonder incidenten is verlopen. Dit laat zien
dat de bevolking van goede wil is. Maar hoe lang is dit nog het geval?
Er is een signaal afgegeven aan zowel de Haagse als de Bonairiaanse
politiek.
Juist afgelopen maandag is het bestuurscollege van Bonaire gevallen.
Graag hoor ik hierover de stand van zaken van de minister, ofschoon ik
net voordat ik hiernaartoe kwam, heb begrepen dat er weer een nieuw
bestuurscollege is. Dit hoor ik dan van de minister. Daarnaast verzoek
ik in dit kader om een reactie op het ambtsbericht van de gezaghebber
en de brief van de Rijksvertegenwoordiger aan de eilandsraad en het
bestuurscollege, die gezien worden als de mogelijke aanleiding van de
val van het bestuurscollege.
Ik zal het vandaag niet hebben over het kwaliteitsniveau van de
gezondheidszorg en over het feit dat bepaalde sterfgevallen hier
volgens politici direct mee te maken hebben. Ik zal het niet hebben
over het fiscaal stelsel, dat de economie heeft ontwricht. Ik zal het
niet hebben over de invoer van de dollar, die ervoor heeft gezorgd dat
de prijzen de pan uit zijn gerezen, sommige mensen niet meer weten hoe
te overleven en dat de eilanden nu het fenomeen van voedselpakketten
kennen. Ik zal het niet hebben over de armoede die ik ben tegengekomen,
terwijl er onvoldoende maatregelen worden genomen om deze te
bestrijden, met als gevolg dat de kinderen met een lege maag naar
school moeten. Ik zal het niet hebben over het gevoel van onveiligheid,
dat toeneemt door gestage groei van de criminaliteit. Bij de minister
krijg ik geheid het antwoord dat hij er niet over gaat. Welke acties
gaat de minister ondernemen om ervoor zorgen dat de boel niet escaleert
en dat er een emotionele band ontstaat tussen het Caraïbische en
Europese deel van Nederland? Ook de Rijksvertegenwoordiger rept
hiervan.
De voorzitter: Mevrouw Ortega, uw tijd is om. Gaat u afronden?
Mevrouw Ortega-Martijn (ChristenUnie): Ik zal mij concentreren op
datgene waar de minister wel over gaat. Een aantal mensen heeft het er
al over gehad, namelijk over de wet- en regelgeving. Er was inderdaad
sprake van vijf jaar. De Tweede Kamer heeft besloten dat een algemene
bestuursopdracht voor de drie eilanden zo snel mogelijk grondwettelijk
moet worden gewaarborgd. Komt er een tussenevaluatie van het
bestuursmodel openbare lichamen alvorens we tot grondwetswijziging
zullen overgaan, mede gezien het hoge aantal uitvoeringsproblemen? Ook
sluit ik me aan bij de vraag wat de minister vindt van de
effectrapportage.
Ik wil me ook aansluiten bij het punt van de heer Recourt over artikel
209. Inderdaad blijkt dat de bestuurders niet betrokken zijn bij het
Besluit zorgverzekeringswet BES.
Ook wil ik aansluiten op wat mevrouw Hachchi heeft gezegd over een
eventueel re-integratieplan. De rest van mijn punten zal ik in tweede
termijn inbrengen.
De heer Lucassen (PVV): De ChristenUnie-fractie spreekt over
teleurstelling en over emoties. Er wordt op de eilanden veel gewezen
naar de blanke Nederlanders. Men vindt dat er te veel Nederlanders op
de eilanden komen. Dat zijn heftige reacties. Door sommigen die daar
wonen wordt zelfs gesproken over toenemende Makamba-haat. Dat gaat dus
best wel ver. Vindt mevrouw Ortega de ontwikkeling van zulke emoties
begrijpelijk?
Mevrouw Ortega-Martijn (ChristenUnie): Ik vind het niet goed dat er
vormen van racisme aan het toenemen zijn op de eilanden. Dat kan en mag
echt niet. Ik vind dat we actie moeten ondernemen om ervoor te zorgen
dat er een emotionele band ontstaat tussen het Caraïbische en het
Europese deel van Nederland. In principe is de onvrede niet gericht
tegen Europese Nederlanders, maar op het idee dat de situatie waarin de
mensen zich nu bevinden te maken heeft met Nederland.
De heer Van Bochove (CDA): Mevrouw Ortega zei dat er gouden bergen
waren beloofd. Is dat in overdrachtelijke zin bedoeld en in de beleving
van de eilandbewoners of is dat in het Nederlandse parlement gebeurd?
Dat laatste is namelijk volgens mij niet het geval.
Mevrouw Ortega-Martijn (ChristenUnie): Nee, dat is absoluut niet door
het parlement beloofd, maar als wij het hebben over een in Nederland
aanvaardbaar voorzieningenniveau roept dat een bepaalde beeldvorming op
van gouden bergen. Daar refereerde ik aan.
De heer Recourt (PvdA): Heb ik goed begrepen dat mijn buurvrouw het
eens is met de voorjaarsrapportage en de analyse van de
Rijksvertegenwoordiger?
Mevrouw Ortega-Martijn (ChristenUnie): Ik ben het daar helemaal mee
eens en kan het helemaal onderschrijven. Ik vind wel dat het iets
genuanceerder is over de situatie op de eilanden dan ik zelf ervaren
heb toen ik er was. Verder kan ik me er helemaal in vinden.
Voor meer informatie zie ook www.tweedekamer.nl.
Cynthia Ortega