Individuele versus collectieve verantwoordelijkheid in de sociale zekerheid
Sociale ongelijkheid ligt op de loer
Nederland is goed in staat om zogenoemde sociale risico's als
arbeidsongeschiktheid, kinderopvang, of onvoldoende employability het
hoofd te bieden. Dit komt door de wisselwerking tussen sociale
zekerheidarrangementen van de verzorgingsstaat en regelingen binnen
collectieve arbeidsovereenkomsten (CAO's). Dit is een van de conclusies
uit het onderzoek Transforming the Dutch Welfare State van Rotterdamse
sociologe dr. Mara Yerkes. Het onderzoek wordt op woensdag 28 september
2011 gepresenteerd aan de SER, waar Alexander Rinnooy Kan het eerste
exemplaar in ontvangst neemt.
Yerkes plaatst echter een kritisch kanttekening bij de verdere
ontwikkeling van deze wisselwerking, waarbij zij een onderscheid maakt
tussen risico's die gezien worden als gelegen buiten de
verantwoordelijkheid van individuen en risico's die gezien worden als
een gecombineerde verantwoordelijkheid van werkgevers en werknemers,
bijvoorbeeld gedeeltelijke arbeidsongeschiktheid. Dergelijke risico's
worden benaderd vanuit het perspectief van de werkgelegenheid en vanuit
de mogelijkheden om individuen (weer) aan het werk te krijgen of te
houden. Hierdoor worden sociale rechten in Nederland aangescherpt en
wordt er meer de nadruk gelegd op individuele verantwoordelijkheid. Op
den duur kan dit leiden tot een toename van sociale ongelijkheid.
Het onderzoek werd gefinancierd door Stichting Instituut Gak, en bevat
bijdragen van prof.dr. Romke van der Veen, dr. Hans Pruijt en Pascal
Derogee, MSc. allen verbonden aan de Erasmus Universiteit Rotterdam.
Dr. Mara Yerkes is inmiddels ook verbonden aan de Universiteit van
Queensland in Australië.
Noot voor redacties:
Erasmus Universiteit Rotterdam