UMC St Radboud
Ontsteking in hersenen van alzheimerpatiënten verloopt anders dan
gedacht
14-09-2011
Bij patiënten met de ziekte van Alzheimer lijken niet de bekende
amyloïd bèta eiwitten uit de plaques de belangrijkste oorzaak van
ontstekingsreacties in de hersenen, maar een heel andere groep
eiwitten, die ook in de plaques voorkomt. Dit toont onderzoeker drs.
Ilona Bruinsma van het UMC St Radboud aan in het proefschrift waarop ze
op 21 september, Wereld Alzheimerdag, promoveert.
Belangrijk kenmerk van de ziekte van Alzheimer is, dat in de hersenen
het zogenaamde amyloïd bèta eiwit samenklontert tot plaques. Naast
amyloïd bèta zitten er ook andere eiwitten in de plaques. De plaques
beschadigen en doden hersencellen, met de ziekte als uiteindelijk
gevolg.
Eiwitten
Promovenda Ilona Bruinsma van het UMC St Radboud heeft onderzoek gedaan
naar de rol die verschillende eiwitten spelen bij de vorming van
plaques in de hersenen van alzheimerpatiënten. `Over de plaquevorming
en over de eiwitten die daarbij betrokken zijn is nog veel
onduidelijk,' zegt ze. `Het is bijvoorbeeld nog maar de vraag wanneer
de ergste schade wordt aangericht: als de plaques eenmaal gevormd zijn
of in de fase die daaraan voorafgaat.'
Ontstekingsverschijnselen
Tijdens de plaquevorming treden er in de hersenen van patiënten
allerlei ontstekingsverschijnselen op. Het immuunsysteem stelt zich
namelijk tegen de plaquevorming te weer, maar dat mag niet echt baten.
Het is zelfs zo dat het ontstekingsproces kan ontsporen en zèlf tot
schade kan leiden. Daarom zijn medici onder andere op zoek naar
therapieën, die de ontstekingsreacties in de hersenen van
alzheimerpatiënten afremmen.
Lang is gedacht dat het amyloïd bèta eiwit de directe veroorzaker van
de ontstekingsreacties is. Bruinsma heeft echter een heel ander
mechanisme ontdekt. Zij zag, dat een groep eiwitten met de naam `kleine
heat-shock-eiwitten' een veel sterkere ontstekingsreactie geeft dan het
amyloïd bèta eiwit. De kleine heat-shock-eiwitten bevinden zich in de
plaques en spelen ook een rol tijdens de vorming van de plaques. Dit
betekent, dat de ontwikkeling van mogelijke therapieën om de
ontstekingsreacties tegen te gaan vooral gericht moet zijn op de kleine
heat shock eiwitten en veel minder op het amyloïd bèta, aldus Bruinsma
in haar proefschrift.
Wereld Alzheimerdag
Bruinsma promoveert op woensdag 21 september, Wereld Alzheimerdag. Ter
gelegenheid van deze dag organiseert het Alzheimer Centrum Nijmegen van
het UMC St Radboud in de aula van de Radboud Universiteit een
informatiemarkt over dementie. Iedereen is welkom. Tijd: 12.00-14.00
uur.