Rijksoverheid
Miljoenennota 2012: Koersvast in onzekere tijden
Nieuwsbericht | 20-09-2011
De onrust in de eurozone, de afnemende groei van de wereldhandel en het
gebrek aan vertrouwen op de financiële markten leiden tot tegenvallende
economische vooruitzichten. De eerste Miljoenennota van het kabinet
Rutte-Verhagen focust daarom - in aansluiting op het regeerakkoord - op
herstel van de financiële stabiliteit, het op orde brengen van de
overheidsfinanciën, versterken van het groeivermogen van de economie en
de ambitie van een compacte overheid.
De aanhoudende onrust in de wereldeconomie en de onzekerheden die
daarmee gepaard gaan zijn voor minister van Financiën Jan Kees de Jager
een extra stimulans om op de ingezette weg door te gaan. "De
internationale schuldencrisis onderstreept het belang van gezonde
overheidsfinanciën. Landen met een hoog tekort en een grote schuld
worden het hardst getroffen. Nederland behoort niet tot die groep, maar
ook hier hebben de negatieve ontwikkelingen van de afgelopen jaren
diepe sporen getrokken. Ingrijpen is nodig om financieel gezond te
blijven en klappen op te kunnen vangen. Voor dit kabinet is budgettaire
discipline daarom een absolute prioriteit. De eerste positieve
resultaten van dit beleid zijn zichtbaar, maar de realiteit is dat de
begroting van 2012 een tekort kent van zo'n 50 miljoen euro per dag. En
hoewel dat fors minder is dan de jaren ervoor, toont dit bedrag aan dat
er nog een flinke klus geklaard moet worden."
Begrotingstekort daalt
De overheidsfinanciën kruipen voorzichtig uit een diep dal, maar het
huishoudboekje van Nederland is nog niet op orde. In 2012 komt het
begrotingstekort (EMU-saldo) naar verwachting uit op 18 miljard euro.
Uitgedrukt in een percentage van de economie resulteert dat in een
tekort van 2,9 procent van het bruto binnenlands product (bbp). Hiermee
zou Nederland in 2012 voor het eerst sinds het uitbreken van de crisis
weer
- nipt - voldoen aan de belangrijke 3 procent-eis uit het Stabiliteits-
en Groeipact, de Europese maatstaf voor gezonde overheidsfinanciën.
Tegelijkertijd is er echter sprake van grote onzekerheden en door de
tegenvallende economische prognoses loopt het begrotingstekort de
komende jaren minder snel terug dan eind 2010 op basis van het
regeerakkoord werd beoogd. Het begrotingsbeleid van het kabinet is erop
gericht om ook bij enige economische tegenwind koersvast te blijven.
Pas wanneer het begrotingstekort meer dan 1% naar beneden afwijkt
(signaalmarge) zijn extra maatregelen nodig. Daarvan is echter geen
sprake. Extra bezuinigen, bovenop het pakket van 18 miljard aan
besparingen, zijn daarom bij deze Miljoenennota niet aan de orde.
Schuld en rente
De overheidsschuld (EMU-schuld) komt in 2012 naar verwachting uit op
407 miljard euro, of 65,3 procent bbp. Dat is een stijging van 0,6
procentpunt ten opzichte van de meest recente raming voor 2011. Ter
financiering van de schuld bevat de Rijksbegroting voor 2012 een post
van 10,4 miljard euro aan rentelasten.
Koersvast beleid
In de Miljoenennota 2012 zet het kabinet opnieuw fors in op gezonde
overheidsfinanciën, versterking van de economie, een compacte en meer
doelmatige overheid en meer ruimte voor een krachtige private sector.
Problemen worden aangepakt, niet doorgeschoven naar toekomstige
generaties. Ook niet als de aanpak leidt tot pijnlijke, maar
noodzakelijke maatregelen. Daarnaast is er in de Miljoenennota aandacht
voor de vergrijzing en het beheersen van de zorgkosten, twee
uitdagingen die de komende jaren een steeds grotere rol gaan spelen.
Kansen zijn er ook, zo zal de open en internationaal georiënteerde
Nederlandse economie gaan profiteren van de groei in opkomende
economieën zoals China, India en Brazilië.
18 miljard
De '18 miljard monitor' laat zien dat het kabinet op koers ligt met het
besparingspakket van 18 miljard euro. In 2011 is een begin gemaakt met
dit traject. Het eerste jaar wordt 2,8 miljard euro bezuinigd en in
2012 loopt de besparing op tot naar verwachting 6,5 miljard euro.
Daarbij wordt er volgend jaar onder andere bespaard op het budget voor
ontwikkelingssamenwerking, defensie en de kinderopvangtoeslag. Ook in
de jaren na 2012 loopt de besparing verder op en in 2015 staat de
teller uiteindelijk op 18 miljard euro. Verder neemt het kabinet in
2012 en de jaren daarna aanvullende maatregelen om de financiële
tegenvallers binnen de zorg en sociale zekerheid op te vangen. Dit zijn
extra maatregelen die ervoor zorgen dat het vooraf vastgestelde
uitgavenplafond niet wordt overschreden. Voor 2012 gaat het om in
totaal 2,6 miljard euro aan extra maatregelen.
Miljoenennota 2012
Documenten en publicaties
Prinsjesdag: wat betekenen de kabinetsplannen voor u?
Vandaag is het weer Prinsjesdag. Via www.prinsjesdag2011.nl kunt u op
de hoogte blijven van alles wat er vandaag gebeurt.
Nieuwsbericht | 20-09-2011 | Financiën