Rijksoverheid

Toespraak minister Donner bij de opening van het open dataportaal

Toespraak | 15-09-2011

Ladies and gentlemen, First of all a warm welcome to you, our guests from abroad. I hope you enjoy this important meeting as well as your stay in Amsterdam. I am sure that we will take advantage of your presence and your innovative ideas. I am convinced of the importance of your input to us. I hope it will be mutual. Welcome again. I will now continue my speech in Dutch.

Beste PICNIC-deelnemers,

Ik kan vandaag helaas niet lijfelijk aanwezig zijn op dit festival van deskundigen, ontwikkelaars en andere creatievelingen uit de wereld van ICT en innovatie. Maar gewend als u bent aan het kijken naar beeldschermen vindt u mijn virtuele aanwezigheid waarschijnlijk ook wel prima. Het maakt trouwens niet veel verschil, want op video ben ik net zo vlak en saai als in het echt. En van eventueel boegeroep of gebrek aan aandacht merk ik nu niks.

Maar in de illusie dat u toch wel even naar mij wilt luisteren, praat ik gewoon door. Want ik onderbreek uw samenzijn natuurlijk niet helemáál voor niks. Ik ga zo meteen de officiële aftrap geven voor het open dataportaal van de Nederlandse overheid. Dat portaal bestond al een tijdje in een testversie, maar vanaf vandaag is de site een bron van openbare overheidsinformatie. Een bron waar iedereen die dat wil zich aan kan laven: van burgers tot bedrijven, van instellingen tot andere overheden, van wetenschappers tot ICT-nerds.

Openbare overheidsinformatie: dat klinkt heel vanzelfsprekend, maar dat was het tot vandaag niet. Gebruiksvoorwaarden, verschillende tarieven, een gebrekkig aanbod of lastig te openen gegevensbestanden stonden - en staan soms nog - een optimaal gebruik van digitale overheidsinformatie in de weg. Met het nieuwe open data-portaal wordt een flink deel van die belemmeringen weggenomen. Nee, perfect is het portaal zeker nog niet. Maar bedenk: elke reis begint met de eerste stap.

Vandaag is dan ook geen afronding van een proces, maar het begin ervan. Er zal steeds meer overheidsinformatie beschikbaar komen, die steeds beter vindbaar is en daardoor ook steeds toegankelijker wordt. Het portaal - de naam zegt het eigenlijk al - fungeert daarbij als eerste ingang, als doorverwijsregister in feite.

Dat het open dataportaal vandaag wordt gelanceerd, is niet toevallig. Want het is vandaag de Dag van de democratie. Open data dragen bij aan de democratie, want daarmee kunnen de inwoners van dit land de overheid controleren en ook actief deelnemen aan onze samenleving. Bijvoorbeeld door te kijken op de site wetten.nl. Daarop worden alle Nederlandse wetten en regels op een gebruikersvriendelijke manier aangeboden. En op de site overheid.nl zijn alle bekendmakingen van de overheid te vinden.

De mogelijkheden van open data zijn legio. Bedrijven kunnen openbare gegevens gebruiken voor het ontwikkelen van allerlei producten. Neem de mobiele dienst waarbij de openbare gegevens uit de databank van de Rijksdienst voor het wegverkeer op een simpele manier worden ontsloten en worden verrijkt met relevante informatie. Of neem de website Buienradar.nl, gebaseerd op gegevens van het KNMI. Veel mensen bekijken die site voor ze de deur uitgaan. Ik doe dat zelf ook regelmatig voordat ik op mijn fiets stap.

Dit hergebruik van overheidsinformatie heeft economische meerwaarde. Uit een studie in opdracht van de Europese Commissie blijkt dat de toegevoegde waarde van het hergebruiken van openbare gegevens jaarlijks zo'n 27 miljard euro kan zijn. Ook dát vind ik een overtuigend argument om zo veel mogelijk overheidsinformatie openbaar te maken.

Ook voor het thema van vandaag, stedelijke ontwikkeling, kunnen overheidsgegevens de grondstof vormen voor allerlei creatieve oplossingen. Ik weet dat er al een applicatie is ontwikkeld die bijdraagt aan burgerparticipatie, de verbeterdebuurt-app. Daarmee kunnen mensen via hun mobiele telefoon melding maken van een kapotte lantaarnpaal of losliggende stoeptegels. U als deelnemers aan deze conferentie wordt uitgedaagd om meer van dit soort slimme en innovatieve toepassingen te bedenken met open overheidsdata.

Je zou kunnen zeggen: het open dataportaal maakt de toegang tot digitale overheidsinformatie er niet alleen leuker, maar ook gemakkelijker en toegankelijker op. Ik ga er dan ook van uit dat er heel veel gebruik van wordt gemaakt.

Zoals ik al zei: het is nog maar een begin. Samen met de collega van EL&I is de inzet om te komen tot een goed nationaal open databeleid en de ontwikkeling van het open dataportaal tot dé toegangspoort waarachter alle overheidsinformatie simpel, snel en gratis of tegen zeer geringe kosten te vinden is. Vervolgens is het dan aan de gebruikers om die informatie op een creatieve, innovatieve en effectieve manier om te zetten in toepassingen waar we allemaal iets aan hebben.

Ik ga er van uit dat dat u, als deelnemers aan dit PICNIC-festival, wel is toevertrouwd. Althans, ik heb begrepen dat PICNIC staat voor pioniersgeest, creativiteit en innovatie. Ik hoop daarom dat dit festival veel nieuwe, slimme en handige toepassingen, producten en diensten oplevert waarmee we maatschappelijke vraagstukken kunnen oplossen en waarmee meer economische bedrijvigheid wordt gegenereerd. Want van zowel het één als het ander profiteren we uiteindelijk allemaal.

Maar voordat u aan de slag gaat, ga ik eerst de officiële opening verrichten van het open dataportaal. Ik pak nu even in de picknickmand naast mij en ik haal daaruit een afbeelding van het open dataportaal. Als de techniek meewerkt, ziet u diezelfde afbeelding nu ook op een groot scherm voor u.

Daarmee verklaar ik de site http://data.overheid.nl officieel voor geopend en ik heb mij ervan verzekerd dat de juiste certificaten gebruikt zijn....

Ik dank u voor uw aandacht.