Groen!

Redding van Griekenland: maatregelen noodzakelijk maar onvoldoende

door Meyrem Almaci (federaal parlementslid) op 13 september 2011 in "Economie, fiscaliteit en werkgelegenheid", "Internationaal"

De eurozone bevindt zich opnieuw op het onrustwekkende peil van 2009, net na de economische crisis. De Kamer stemde op dinsdag 13 september in een uitzonderlijke plenaire vergadering een wet om Griekenland ter hulp te schieten. De maatregelen die goedkeurd werden door de Groen! en Ecolo zijn noodzakelijk maar onvoldoende.

De voorbije dagen kregen we nieuwe onheilsberichten : 91% kans dat Griekenland failliet zal gaan. De Eurozone slaagt er maar niet in om de markten ervan te overtuigen dat ze een doeltreffend antwoord kan geven op de crisis. Nochtans zal een faillissement van Griekenland een gigantische economische en psychologische impact hebben op de eurozone en zelfs wereldwijd, ook al bedraagt de Griekse schuld `slechts' 4,2% van de totale schuld van de eurozone.

De essentie vandaag is dat we moeten voorkomen dat de Griekse tragedie zal eindigen in een shakespeareaans drama, waarin uiteindelijk iedereen dood is.

De recepten van van de Europese Commissie en het IMF werken niet, zullen niet werken en hebben nooit gewerkt. Het neoliberale plan 1, dat Griekenland in de armoede dwong door drastische besparingen, is ondertussen gelukkig verlaten. Door Griekenland in de armoede te dwingen met ongeziene besparingsmaatregelen, breken we de motor van haar economische groei. Plan 2, dat een herstructurering van de schulden inhoudt, geeft ons tijd, maar zal wellicht moeten worden vervangen door een derde plan. Plan 3 zal de systeemcrisis op een structurele manier moeten aanpakken en fundamentele wijzigingen van het systeem moeten inluiden.

De huidige crisis is immers het resultaat van een implosie van het vertrouwen in ons economisch systeem. De verantwoordelijkheid hiervoor ligt zowel bij hen die geld hebben geleend boven hun kunnen als bij de financiële sector. Het wanbeheer van de Griekse overheid is een belangrijk eoorzaak van de crisis: lakse inning van belastingen, onverantwoord hoge defensie-uitgaven en inefficiënte openbare diensten. Maar ook het gebrek aan toezicht van andere lidstaten en de hele dereguleringslogica liggen mee aan de basis. Men had veel meer moeten toezien op de schuldgraad van de privésector en op de begrotingen van de lidstaten bij de integratie van Europa.

Bankenbijdrage

Zowel de afnemers als de verstrekkers van kredieten, de landen én de banken, moeten bijdragen aan een oplossing uit de crisis. De banken niet mee laten betalen zou onrechtvaardig zijn. Burden sharing, het delen van de last, is noodzakelijk omdat de huidige toestand het resultaat is van collectief wanbeheer.

De private banken word gevraagd bij te dragen aan de Griekse redding. Ze kunnen hun oude Griekse schuldpapieren omruilen voor nieuwe schuldpapieren met langere looptijden en lagere interesten. Dat betekent een "haircut" van 20%. Als ze hun Griekse obligaties vandaag zouden verkopen, zouden ze een verlies van 50% lijden. Ze doen dus een goede zaak met dit voorstel. We kunnen dan ook enkel hopen dat de banken hun verantwoordelijkheid zullen nemen.

Politiek

De EU moet daarnaast snel werken aan een sterkere integratie van het economisch beleid binnen de Eurozone. Zowel voor de invoering van de Eurobonds als voor de uitbreiding van het Europese solidariteitsfonds moeten alle neuzen binnen de Europese moederpartijen in dezelfde richting wijzen. De uitbreiding van het solidariteitsplan moet niet alleen worden opgenomen in ons plan 3, maar ook op een hoger niveau getild worden.

Regeringsleiders hebben de keuze tussen twee opties: het terugdraaien van economische en politieke integratie in de Europese Unie, of het verhelpen van de tekortkomingen door de EU een regering te geven met een stevige fiscale en macro-economische benen. Groot-Brittannië heeft recent beslist om de bankactiviteiten te splitsen, bij ons ligt die unaniem goedgekeurde aanbeveling van de Bankencommissie stof te vergaren sinds 2009.
Groenen staan ook voor solidariteit, zowel binnen een land als tussen EU-lidstaten. Die solidariteit moet hand in hand gaan met verantwoordelijkheidszin, zowel bij burgers als staten.

Regulering ratingbureaus

Europa heeft ook nood aan een onmiddellijke en gecoördineerde aanpak voor de Nationale Toezichthouders van de ratingbureaus. Ondanks alle reddingsplannen en het engagement van de lidstaten om Griekenland niet te laten vallen, hebben deze bureaus de rating telkens weer verlaagd. Drie ratingsbureaus spiegelen de Griekse kredietwaardigheid een toekomstperspectief voor dat slechter is dan Burkina Faso, terwijl ze twee jaar geleden de rommelkredieten nog als hoogwaardig beschouwden. Waar is de geloofwaardigheid van die ratingbureaus, van deze laatste vaandeldragers van het neoliberalisme?

Besluit

Voor de groenen is de huidige crisis een "make or brake" moment voor de toekomst van het Europese integratieproject. We moeten die crisis oplossen door zowel onze overheidsfinanciën als private financiën terug een gezonde onderbouw te geven. We moeten daarom investeren in een Green New Deal die van Europa de pionier maakt in het uitbouwen van een duurzame samenleving van de 21e eeuw. Ook economen als Joseph Stiglitz en Paul De Grauwe zetten het klimaatperspectief centraal bij de uitbouw van een duurzame economie. Als we daar niet in slagen, dan dreigt Europa niet langer in staat te zijn om zowel de levenskwaliteit als de sociale gerechtigheid voor zijn burgers te verzekeren, en zal het zichzelf irrelevant maken op het wereldtoneel.

Tot slot nog een laatste bedenking.

Sinds de federale verkiezingen van 2007 vragen Groen! en Ecolo om een oplossing voor de communautaire problemen, zodat de politieke wereld eindelijk de economische en sociale problemen kan aanpakken. De onrust op de financiële markten en de eurocrisis herinneren er ons elke dag aan dat de beste bescherming voor onze gezinnen en bedrijven een stevige regering en begroting zijn. Wie deze signalen negeert of de mondiale problemen afschuift op een andere taalgroep, draait de bevolking een rad voor de ogen. Systeemcrisissen vereisen systeemantwoorden.

Wij wensen de onderhandelende partijen sterkte om op korte termijn een oplossing te bieden. Anders rest ons het einde van het Europese project
en dat willen wij niet laten gebeuren. Wij gaan voor het positieve!


Contact: Meyrem Almaci -