Gastschrijver P.F. Thomése wil reflecteren
In de week van 12 september 2011 starten weer de jaarlijkse
gastschrijvercolleges. Het hele eerste semester kunnen studenten een
cursus creatief schrijven volgen bij gastschrijver P.F. Thomése. 13
september wordt hij in het openbaar geïnterviewd door hoogleraar
Moderne Nederlandse letterkunde Jaap Goedegebuure.
Sociaal alibi
Gastschrijver P.F. Thomése: 'Het schrijversleven trok me aan, het
schrijven zelf was maar bijzaak. (Foto: Tessa Posthuma de Boer)
Gastschrijver P.F. Thomése: 'Het schrijversleven trok me aan, het
schrijven zelf was maar bijzaak. (Foto: Tessa Posthuma de Boer)
Pieter Frans Thomése, geboren in 1958 in Doetinchem, wist al vroeg dat
hij schrijver wilde worden. âHet was vooral het hele schrijversbestaan
dat me aantrok: opstaan wanneer je wilt, reizen zoveel je wilt, drinken
zoveel je wilt. Het schrijven zelf was toen eigenlijk bijzaak.â Na zijn
schooltijd ging hij geschiedenis studeren maar verruilde die studie al
snel voor een baan als journalist bij het toenmalige Nieuwsblad van het
Zuiden. Daar werd hij nieuwsredacteur en mocht hij af en toe iets over
kunst schrijven. Thomése: âIk besefte echter dat als ik echt wilde
schrijven, ik daar radicaal voor moest kiezen. Dus zegde ik mijn baan
weer op, schreef me om een sociaal alibi te hebben weer in bij
geschiedenis en begon ik met schrijven.'
Meteen succesvol
Thoméses eerste schreden op het literaire pad waren meteen succesvol:
met zijn eerste verhalenbundel Zuidland won hij meteen de prestigieuze
AKO-Literatuurprijs. Het grote (en internationale) publiek zal hem
vooral kennen van het verstilde Schaduwkind, het boek dat hij schreef
nadat zijn zes weken oude dochtertje overleed en waarvan meer dan
90.000 exemplaren zijn verkocht. Later schreef hij onder andere nog het
komische en veelgeprezen J. Kessels: The Novel en gisteren werd bekend
dat zijn laatste roman, De weldoener, op de tiplijst van de
AKO-Literatuurprijs staat.
Reflecteren
Toen Thomése voor het gastschrijverschap werd gevraagd hoefde hij niet
lang te twijfelen. Thomése: âHet geeft je de gelegenheid om eens goed
na te denken over het schrijven zelf. Je schrijft wel de hele dag, maar
er op reflecteren doe je eigenlijk niet. Het is net zoals met ademen:
zodra je daarbij stilstaat krijg je hyperventilatie. Eigenlijk bevind
ik me nu in een periode van poëticale hyperventilatie.â
Albert Verweylezing
Traditiegetrouw verzorgt de gastschrijver ook de Albert Verweylezing.
Thoméses lezing heeft als thema authenticiteit. âWe worden omring door
onechtheid. Iedereen is bezig ons ergens in te laten geloven. In een
spannend leven, de goede werking van producten, in lifestyle. Alles
wordt op een heel oninteressant niveau voor ons ingericht door
reclamemensen en tekstschrijvers. De vraag is hoe je dat omzeilt in de
literatuur, want boeken zijn inmiddels ook onderhevig aan diezelfde
onontkoombare kletskoek. Ik wil laten zien dat een auteur juist door de
gekunsteldheid van een tekst zijn eerlijkheid toont. Hij houdt de lezer
iets voor, maar tegelijkertijd kan hij daarin juist de waarheid zeggen.
Die dubbelzinnigheid maakt authenticiteit mogelijk.â
Een goede schrijver is een goede lezer
De colleges gaan uit van het adagium dat een goede schrijver ook een
goede lezer is. Thomése zal met zijn studenten teksten gaan bekijken
die hem tijdens zijn schrijverschap hebben beïnvloed. âNiet om bij hen
hetzelfde effect te willen bewerkstelligen,â legt de schrijver uit,
âmaar meer ter overweging. Bijvoorbeeld een tekst van David Foster
Wallace waarin hij bekent meer dan zes uur per dag televisie te kijken.
Dat deed me beseffen dat wij tegenwoordig veel van onze verbeelding
ontlenen aan bewegende beelden en niet meer aan het woord. Ik denk dat
dat voor de studenten een realiteit is die in de studie misschien niet
altijd aan bod komt.â
Geen Nobelprijswinnaars
De colleges moeten volgens Thomése vooral geen solovoorstelling
worden. âDoordat de studenten zelf ook gaan schrijven is er hopelijk
meer betrokkenheid. Ik verwacht overigens niet dat er uit mijn cursus
Nobelprijswinnaars zullen voortkomen. Schrijven is toch iets wat je
vooral zelf moet doen.â
Optredens van Thomèse als gastschrijver
* Het openbare interview met Thomése door Jaap Goedegebuure is op 13
september om 20.00 u in het Academiegebouw, Rapenburg 73. Gratis
toegang.
* De Albert Verweylezing wordt gehouden op donderdag 27 oktober om
20.00 u in het Groot Auditorium van het Academiegebouw. Kosten: 5
euro. Aanmelden: gastschrijver@hum.leidenuniv.nl of 071-527 30 84.
* P.F. Thomése verzorgt tevens op dinsdag 17 november een
thema-avond over muziek en literatuur. Zie de gastschrijverwebsite
voor meer informatie.
Universiteit Leiden