Rijksgebouwendienst
Rijksgebouwen open tijdens Open Monumentendag
dinsdag, 6 september 2011
Tijdens de Open Monumentendagen van 10 en 11 september zijn ongeveer 50
rijksgebouwen open voor het publiek. Het thema van Open Monumentendag
2011 is `nieuw gebruik, oud gebouw', ook veel rijksgebouwen hebben in
de loop der tijd een nieuw gebruik gekregen.
1500 rijksmonumenten
Nederland telt ruim 50.000 rijksmonumenten. Variërend van vuurtorens,
tot barakken, bruggen, gevangenissen, landgoederen en kastelen. Een
zichtbaar en tastbaar bewijs van onze geschiedenis. De rijksoverheid
beheert zelf 1500 van deze monumenten.
De Rijksgebouwendienst, sinds 90 jaar huisvester van het Rijk, bezit en
beheert gebouwen voor onder andere het Koninklijk Huis, de rechtspraak,
het openbaar bestuur en rijksmusea. In totaal bezit de
Rijksgebouwendienst 165 rijksmonumentencomplexen, bestaande uit 340
gebouwen.
Nieuw gebruik: slot Loevestein
Tusen 1361 en 1368 liet ridder Dirc Loef van Horne Loevestein bouwen.
De strategische ligging was ideaal voor een verdedigingsbolwerk en om
tol te heffen. Aanvankelijk was Loevestein een verdedigingstoren, maar
de toren groeide uit tot een heus kasteel. Het slot werd na de bouw van
nieuwe verdedigingswerken sinds begin 17e eeuw gebruikt als
staatsgevangenis. De bekendste gevangene is Hugo de Groot. In 1621
ontsnapte hij in een boekenkist. Het fort werd in 1831 voor het laatst
als gevangenis gebruikt. In de Tweede Wereldoorlog werd het fort
gebruikt als opslagplaats. Sinds 1951 is Loevestein opgeheven als
militair steunpunt. Momenteel is Loevestein opengesteld als museum.
Nieuw gebruik: Veenhuizen
In1823 stichtte de Maatschappij van Weldadigheid de onvrije kolonie
Veenhuizen, een nederzetting bedoeld voor de heropvoeding en
tewerkstelling van bedelaars, landlopers, weduwen, wezen en
oorlogsinvaliden.Na de overname door de rijksoverheid werd het een
rijkswerkinrichting voor veroordeelde misdadigers. Justitie liet tussen
1875 en 1914 een compleet dorp bouwen, waar ook het personeel woonde.
Pas vanaf de jaren tachtig van de vorige eeuw werden dorp en gebied
geleidelijk openbaar toegankelijk. Justitie trok zich terug achter de
hekken van de penitentiaire inrichtingen. Nog steeds zijn de
strafinrichtingen in Veenhuizen operationeel, met ruim 1000
gedetineerden. Het dorp heeft ruim 1200 inwoners. De
Rijksgebouwendienst is buiten de 3 gevangeniscomplexen eigenaar van
ongeveer 75 gebouwen in Veenhuizen. Een deel van het vastgoed is
succesvol herontwikkeld, andere panden wachten nog op een nieuwe
bestemming.
Nieuw gebruik: Koninklijk Paleis Amsterdam
Oorspronkelijk is het Koninklijk Paleis Amsterdam ontworpen als
stadhuis voor de bestuurlijke en rechterlijke macht. Vooraanstaande
schilders, zoals Rembrandt en Ferdinand Bol, leverden hun bijdrage aan
het interieur. In 1655 werd het stadhuis in gebruik genomen. In 1808
nam Koning Lodewijk Napoleon het stadhuis op de Dam in gebruik als
Koninklijk Paleis. Het staatspaleis heeft vandaag de dag hoofdzakelijk
een representatieve functie. Daarnaast is het gebouw regelmatig te
bezichtigen voor publiek en worden er tentoonstellingen georganiseerd.