Gemeente Valkenswaard
Kunstproject 'Wandelroute Valkerij en Sigarenmakerij'
Al geruime tijd loopt, in samenspraak tussen de gemeente en het
Valkerij en Sigarenmakerij Museum, het kunstproject 'Wandelroute
Valkerij en Sigarenmakerij'.
Kort gezegd behelst dit project een wandelroute door (het centrum van)
Valkenswaard, waarbij markante punten worden aangedaan die te maken
hebben met de valkerij en/of de sigarenmakerij. Die punten worden
gemarkeerd met beelden van valken in de vlucht en met tegels met
ornamenten in het trottoir.
Het idee voor de wandelroute ontstond in de periode rondom de opening
van het nieuwe Valkerijmuseum in januari 2009. De ontwerper daarvan
(Paul Rietdijk van het gelijknamige ontwerpbureau in Den Bosch) en het
museumbestuur raakten in gesprek over de 'artisticiteit' - of liever:
het gebrek daaraan, in hun ogen - van het Valkenswaardse centrum. Zij
wilden het centrum een artistieke impuls geven en een verbinding leggen
tussen het verleden en het heden van Valkenswaard: de valkerij en de
sigarenindustrie in het verleden en de relicten daarvan in het heden.
Zo werd het plan voor de wandelroute geboren. Op dat moment betrof het
nog alleen een 'valkerij-wandelroute'.
Sigarenmakerij
Het museumbestuur trad vervolgens in overleg met Henk van Mierlo, een
autoriteit op het gebied van de geschiedenis van de sigarenmakerij (hij
zal binnenkort de eerste in Nederland zijn die op dat onderwerp
promoveert), die bovendien zitting heeft in de Monumentencommissie. Al
snel bleek dat Van Mierlo bezig was met de afronding van een
'sigarenmakerij-wandelroute'. Besloten werd de twee initiatieven te
combineren tot een wandelroute waarin zowel de valkerij als de
sigarenmakerij aan bod komen.
Het toenmalige college van burgemeester en wethouders zag geen
financieringsmogelijkheden. In april 2010 trad het huidige college aan
en het bestuur van het museum heropende de gesprekken. Met het oog op
het cultuurhistorisch belang van de valkerij en de sigarenmakerij werd
opnieuw naar financieringsmogelijkheden gezocht. Deze keer werden de
middelen wel gevonden.
Invulling van het project
Verspreid over de wandelroute worden, op plaatsen die zich daar uit
historisch oogpunt voor lenen, in eerste instantie acht, maar
uiteindelijk negen beelden van valken geplaatst. Het betreft bronzen
beelden van valken in de vlucht, die aangebracht worden op 'palen /
stutten' van enkele meters hoog. Hoe hoog ze precies worden is nog niet
vastgesteld, maar de regelgeving laat in elk geval geen beelden toe die
hoger zijn dan vijf meter.
Bovendien bevat het project een zitbank met een ornament, eveneens rond
het thema valkerij.
Ten slotte worden, op vijftien plaatsen op de route, tegels aangebracht
in het plaveisel, waarop in brons attributen en gereedschappen uit de
valkerij en sigarenmakerij worden afgebeeld.
Voorgenomen locaties
Het vergunningentraject voor de plaatsing van de valken is in gang
gezet. Onder voorbehoud van vergunningverlening is op de volgende
locaties de plaatsing van een valk voorzien:
* hoek Kerkhofstraat - Huisveld, in plantsoen
* hoek Dommelseweg - Vasco da Gamastraat, in plantsoen
* Dommelseweg - Florapark, in plantsoen nabij bushalte
* Markt, omgeving H. Nicolaaskerk. Hier zijn twee opties:
1. op het plein voor de pastorie, ongeveer 6 meter uit de hoek
van de Eindhovenseweg en rijbaan voor de kerk
2. aan de overkant van de weg aan de rand van het Marktplein,
recht tegenover de Maastrichterweg
* Peperstraat - Bakkerstraat, in het plantsoen, in het midden tussen
de twee 'doorgangen'
* Weteringstraat - Leenderweg, in het plantsoen, in het midden ter
hoogte van huisnummers 10 en 12
* Van Bestpark, nabij kleine speeltoestellen, aan de overkant van het
pad
* Europalaan, kruising met Bakkerstraat en Wolbergstraat, op de nog
aan te leggen rotonde
* Markt, ter hoogte van oude raadhuis, in het verlengde van houten
bank (zijde Eindhovenseweg, niet zijde Leenderweg).
De zitbank met 'valkenornament' is voorzien aan de Oranje Nassaustraat,
nabij de ingang van Carolus, enkele meters richting Eindhovenseweg.
Het wandelrouteproject is bij uitstek een project waarin de
Valkenswaardse (cultuur)historie tot uiting komt. In dat opzicht biedt
het een duidelijke meerwaarde voor het toeristisch-recreatief aanbod in
de gemeente. Het project wordt, behalve door de gemeente,
medegefinancierd door een aanzienlijk aantal externe partijen,
waaronder de provincie Noord-Brabant voor bijna 50 procent.
* De Hofnar 15, 5554 DA Valkenswaard, T 040-2083444