Ingezonden persbericht


Amsterdam, 31 maart 2011

'Here's Jack!': de films van Jack Nicholson
Zomerfestival rond de rebelse charmeur

Van 30 juni t/m 31 augustus 2011 viert EYE Film Instituut Nederland zijn laatste zomer in het Vondelpark met een retrospectief rond Jack Nicholson, de flamboyante acteur met de duivels charmante grijns. Ruim dertig van de zeventig films waarin Nicholson heeft gespeeld zijn te zien, waaronder klassiekers als One Flew Over the Cuckoo's Nest (1976) en The Shining (1980). Nicholson geldt als een van de grote hedendaagse acteurs en ontving in 1994, als jongste acteur ooit, de Life Achievement Award. 30 juni t/m 31 augustus 2011: Jack Nicholson Zomerfestival in EYE (Vondelpark 3, Amsterdam) 23 juni: Première gerestaureerde kopie One Flew Over the Cuckoo's Nest in EYE (Amsterdam), LantarenVenster (Rotterdam), Filmhuis Den Haag. Daarna in de overige landelijke filmtheaters.

Jack Nicholson schrikt niet terug voor onsympathieke rollen waarin uitersten samenkomen. Hij is zowel maniakaal en melancholiek als sinister en hilarisch. Altijd is Nicholson de rebel gebleven die dynamiet legt onder de autoriteiten, de joker uit het kaartspel. Zijn imago als hedonist en rokkenjager heeft hij altijd zorgvuldig in stand gehouden, ook tijdens zijn jarenlange, turbulente verhouding met Anjelica Huston. Maar de macho heeft ook onverwachte kanten. Zo was hij op latere leeftijd te zien in kwetsbare rollen waarin hij worstelt met tanende viriliteit en groeiend buikje. 'Mét zonnebril ben ik Jack Nicholson, zónder zonnebrik ben ik dik en 70.'

Met twaalf Oscarnominaties, waarvan drie verzilverd, is Jack Nicholson (1937, New York) de acteur met de meeste Oscarnominaties aller tijden. "Everything I do in the movies", zei Nicholson zelf, "is autobiographical, no matter what the surface says." Jack Nicholson kreeg al vroeg te maken met rollenspel en identiteitsverwisseling. Nicholson werd opgevoed door zijn grootouders; zij lieten hem in de veronderstelling dat zij zijn ouders waren, terwijl zijn echte moeder zich voordeed als zijn zus. Pas in 1974 kreeg Jack Nicholson het ware verhaal te horen van een journalist van Time Magazine.

Nicholson begon zijn loopbaan bij de postkamer van Hollywoodstudio MGM. Hier kreeg hij zijn eerste rolletjes in de ultragoedkope griezelfilms van Roger Corman, zoals The Little Shop Of Horrors (1960), waarin hij te zien was als masochistische tandartspatiënt, en de bizarre LSD-film The Trip (1967), waarvoor hij flink putte uit eigen ervaring. Zijn grote doorbraak kwam met de anarchistische klassieker Easy Rider (1969), waarbij de antiautoritaire Nicholson ook buiten de film de teugels flink liet vieren. Dat hij niet alleen een icoon van de tegencultuur was maar ook een uitzonderlijk goed acteur, bewees hij met Chinatown (Roman Polanski, 1974), waarin hij de laconieke privédetective J.J. Gittes speelde, compleet met pleister op zijn neus. Zijn volgens velen grootste rol speelde hij in One Flew Over the Cuckoo's Nest (1975), waarin hij in opstand komt tegen de dictatoriale verpleegster in een psychiatrische inrichting. Voor deze mijlpaal in de filmgeschiedenis ontving hij zijn eerste Oscar. De jaren zeventig waren gouden tijden voor Nicholson, met opmerkelijke rollen in uiteenlopende films als Professione: Reporter (1975) van Michelangelo Antonioni, Five Easy Pieces (1970) en The Missouri Breaks (1976, naast Marlon Brando). Daarnaast was hij te zien in Carnal Knowledge (1971), The King of Marvin Gardens (1972) en The Last Detail (1973). Zelf regisseerde hij Goin' South (1978) waar hij zelf ook in mee speelt.

Hierna veranderde de aard van zijn rollen: van rebelse, koppige man werd hij de gefrustreerde, falende vader en echtgenoot van middelbare leeftijd. In Stanley Kubricks meesterwerk The Shining (1980) en in Terms of Endearment (1983) kwam hij in opstand tegen de huwelijkse verplichtingen. Met The Witches of Eastwick (1987) gaf hij met zichtbaar genoegen een duivels pleidooi voor seksuele overgave. Nicholson speelde hier de ultieme egoïstische, duivelse macho. Hij kon tegelijkertijd pronken met zijn mannelijkheid en de draak steken met zijn vrouwonvriendelijke imago. De apotheose van zijn duivelse personages bereikte hij als The Joker in Batman (1989). Met groen gezicht en een gebeitelde grijns ging hij helemaal los als macabere clown, een rol waarover hij zelf zei: "You couldn't go over the top with that part. There was no top."

Ook als kolonel in A Few Good Men (1992) was hij onaantastbaar. Zijn oneliner "You want the truth? You can't handle the truth!" uit die film stond samen met "Here's Johnny!" uit The Shining (1980) op de lijst van het American Film Institute '100 greatest movie quotes'. Een subtielere rol speelde hij in Sean Penns The Crossing Guard (1995). Vanouds ironisch en grotesk was hij als psychotische president in de satire Mars Attacks! (1996). Zijn derde Oscar, na Heartburn, won Nicholson voor zijn rol als obsessieve, excentrieke schrijver in de tragikomedie As Good As It Gets (1997). In The Departed werkte hij voor het eerst samen met Martin Scorsese. Veel lof ontving hij voor zijn rol in About Schmidt als zestiger die zijn leven heeft vergooid.

Bijzondere voorstellingen
EYE Film Instituut vertoont van 30 juni t/m 31 augustus 2011 ruim dertig van de zeventig films waarin Nicholson heeft meegespeeld. Daarnaast zijn er een aantal Nicholson-specials zoals de openluchtvoorstelling van The Shining op het terras van EYE en Vertigo, de talkshow met René Mioch, de Cineville Talkshow, een fandag en een cultavond met Jan Doense rond de films die Nicholson maakte met B-filmer Roger Corman. One Flew Over the Cuckoo's Nest is in 2002 gerestaureerd op verzoek van producent Saul Zaentz en vanaf 23 juni 2011 weer in volle glorie te zien.

Holland Doc
Van 25 juni t/m 1 juli besteedt het digitale documentairekanaal Holland Doc 24 aandacht aan Jack Nicholson met o.a. Easy Riders, Raging Bulls: How the Sex, Drugs and Rock 'N' Roll Generation Saved Hollywood (2003).

Een overzicht met alle te vertonen films is op aanvraag te leveren.

Noot voor redacties

Meer informatie (

Ingezonden persbericht