Technische Universiteit Delft

Eigen woning als oudedagsvoorziening heeft haken en ogen

Europese huishoudens gebruiken de waarde van de eigen woning veel minder vaak als oudedagsvoorziening dan je zou verwachten. Dat is een van de conclusies van Janneke Toussaint, die op donderdag 30 juni op dit onderwerp promoveert aan de TU Delft.

Opeten

Als de hypotheek eenmaal is afbetaald, hebben mensen lagere woonlasten op hun oude dag. Daarnaast kunnen eigenaarbewoners het vermogen in de woning te gelde maken door te verkopen of door gebruik te maken van een opeethypotheek. De eigenwoning lijkt dus op het eerste gezicht interessant als oudedagsvoorziening. 'Toch verzilveren huishoudens hun woning op dit moment veel minder vaak dan op basis van de wetenschappelijke theorie werd verwacht', zegt Janneke Toussaint, die hiernaar onderzoek deed in verschillende Europese landen, waaronder Nederland.

'Huishoudens vinden het over het algemeen niet prettig om het vermogen in de woning te gelde te maken: de financiële producten zijn complex en het vertrouwen in financiële instellingen heeft een deuk opgelopen. Bovendien kan het de solidariteit tussen familieleden ondermijnen.'

Druk verlichten

Toch denken wetenschappers en beleidsmakers steeds vaker over de eigen woning als oudedagsvoorziening na. De vergrijzing en de wereldwijde financiële crisis zetten de sociale voorzieningen voor ouderen immers onder druk en de Europese overheden zoeken naar manieren om de druk te verlichten. Het eigenwoningbezit zou een oplossing kunnen zijn.

Belangrijker

Toussaint: 'De uitkomsten van mijn onderzoek suggereren inderdaad dat het eigenwoningbezit in de toekomst steeds belangrijker zal worden voor gepensioneerden. Maar vooral voor lagere inkomens is een eigen woning niet dé oplossing voor het pensioenvraagstuk. Verschillende onderzoeken hebben namelijk aangetoond dat huishoudens met lagere inkomens meer risico's lopen als zij een koopwoning bezitten. Ze wonen bijvoorbeeld vaker in een woonomgeving waar prijzen minder stijgen en hebben vaker moeite met sparen voor onderhoud en om dalingen in het inkomen op te vangen.'

Toussaint concludeert: 'Ik zie het eigenwoningbezit zeker niet als dé ideale oplossing voor het pensioenvraagstuk. Het eigenwoningbezit is voor mij niet in eerste instantie een pensioenvoorziening, maar heeft vooral emotionele waarde, als een veilige plek en een stabiel onderkomen voor een huishouden.'

Nederland

Een deel van het onderzoek vond in Nederland plaats. Nederlanders zijn zich volgens Toussaint nog onvoldoende bewust van de mogelijke financiële risico's van het eigenwoningbezit. 'We blijven in Nederland maar vertrouwen op stijgende huizenprijzen en lossen onze hypotheken nauwelijks meer af vanwege de hypotheekrente-aftrek. Maar de vergrijzende samenleving heeft ook een effect op de woningmarkt. Een krimpende populatie betekent immers dalende huizenprijzen.'

Meer informatie:



Technische Universiteit Delft