Gepubliceerd op 29 juni 2011
Studie naar misbruik onder kinderen met verstandelijke beperking
Onderzoek van de UvA en Kohnstamm Instituut in opdracht van commissie-Samson
Gepubliceerd op 29 juni 2011
Onderzoekers van de afdeling Pedagogiek, Onderwijskunde en
Lerarenopleiding van de Universiteit van Amsterdam (UvA) en het
Kohnstamm Instituut, een onderdeel van de UvA Holding, gaan onderzoek
doen naar de omvang en aard van seksueel misbruik onder kinderen met
een verstandelijke beperking. Zij doen dat in opdracht van de
commissie-Samson. Deze commissie is vorig jaar zomer ingesteld door de
ministers van Jeugd en Gezin en van Justitie.
Het onderzoek richt zich op kinderen tussen de 0 en 18 jaar die onder
verantwoordelijkheid van de overheid zijn gesteld en een licht
verstandelijke beperking (LVB) hebben. Van een LVB is sprake bij een IQ
van tussen de 50 en 85, in combinatie met een gebrekkig sociaal
aanpassingsvermogen en bijkomende medische en/of psychiatrische
problemen, plus het vermoeden van een langdurige behoefte aan
ondersteuning. Het eerste onderdeel van het onderzoek betreft een
literatuurstudie gericht op zowel nationale als internationale
publicaties over de omvang en aard van seksueel misbruik bij deze groep
kinderen. Het tweede onderdeel bestaat uit een dossieranalyse van
meldingen van seksueel misbruik of seksueel overschrijdend gedrag. Het
gaat hierbij om zowel gedrag tussen kinderen en medewerkers, kinderen
en derden als om gedrag tussen kinderen onderling. Het derde onderdeel
bestaat uit het interviewen van medewerkers binnen zorginstellingen en
de pleegzorg over de ervaringen met dit type gedrag, de overwegingen
met betrekking tot het wel of niet melden, aanwezigheid van richtlijnen
of protocollen, ervaren moeilijkheden rondom dit onderwerp en de
algemene cultuur binnen instellingen. Bij de laatste twee onderdelen
zal ook specifiek worden nagegaan wat de reacties zijn geweest vanuit
verschillende niveaus en instanties.
Extra kwetsbare groep
Kinderen met een verstandelijke beperking vormen binnen het
onderzoeksdomein een speciale, extra kwetsbare groep, aangezien zij
vaak een gezonde seksuele ontwikkeling laten zien, maar op cognitief,
emotioneel en sociaal gebied achterblijven. In combinatie met hun
loyaliteit ten opzichte van vertrouwenspersonen, de drang om bij de
`normale' groep te horen en een gebrek aan kennis over seksualiteit en
over wat `normaal' is in verschillende situaties maakt dat zij een
groter risico lopen om slachtoffer (of pleger) te worden.
Het onderzoek zal onder andere profielen genereren van de slachtoffers,
plegers en de omstandigheden waarin het gedrag heeft kunnen
plaatsvinden. Deze profielen zijn van grote waarde voor de praktijk. Op
basis van deze kennis kunnen lacunes worden aangevuld en aanbevelingen
worden gedaan om seksueel misbruik binnen de jeugdzorg verder te
beperken.
Het onderzoek wordt uitgevoerd in samenwerking met de Universiteit
Leiden. Deze onderzoeksgroep (die onder leiding staat van dr. Lenneke
Alink) zal met behulp van een online vragenlijst bredere informatie
verzamelen over de omvang en aard van het seksueel misbruik bij
kinderen met een LVB.
Planning en conclusies
Het onderzoek maakt deel uit van een grootscheeps onderzoek naar
seksueel misbruik onder kinderen die onder
overheidsverantwoordelijkheid zijn geplaatst vanaf 1945 tot nu. De
uitkomsten van het onderzoek van de Universiteit van Amsterdam en het
Kohnstamm Instituut worden begin 2012 verwacht. Het onderzoek wordt
uitgevoerd door dr. Inge Wissink (projectleider) in samenwerking met
prof. dr. Geert-Jan Stams, dr. X. Moonen, drs. E. van Vugt, Kohnstamm
Instituut en Universiteit Leiden.
Bron: FMG Communicatie