Luchtvervuiling is grotere ramp dan watersnood 1953


Aanpak overstijgt overheid verantwoordelijkheid volgens AiREAS

EINDHOVEN - DEN BOSCH, 20110628 -- Jaarlijks sterven meer dan 10.000 mensen (bron Astma fonds) als gevolg van de luchtvervuiling in Nederland en kampen miljoenen mensen met gezondheidsproblemen hierdoor. De watersnoodramp in 1953 eiste eenmalig 1800 levens. Met ingrijpende maatregelen hebben we destijds Nederland weer voor geruime tijd veilig kunnen stellen maar de luchtvervuiling is een bijna onzichtbare ramp die de hele maatschappij treft, niet een keer maar elke dag. AiREAS is opgericht als onafhankelijke partij die overheid, wetenschap, technologie en innovatie en burgerinstellingen aan elkaar verbindt met maar één gezamenlijk hoger doel: een schone, veilige en gezonde luchtomgeving in ons land.

Toen in 1953 de watersnoodramp Nederland trof verloren 1800 mensen hun leven. Door de gebrekkige luchtkwaliteit in Nederland nu verliezen jaarlijks naar schatting tussen 10.000 en 20.000 hun leven vroegtijdig wegens problemen aan de luchtwegen of hartkwalen. Dat is ruim 20 keer zo veel als de jaarlijkse verkeersslachtoffers. Het is daarom een regelrechte ramp dat eigenlijk in ons land zijn weerga niet kent. Toch blijkt het enorm moeilijk om structureel verandering aan te brengen in deze dramatische situatie. Er wordt erg gemakkelijk naar de overheid gewezen maar de verantwoordelijkheid in dit geval treft ons allemaal.

De overheid heeft reeds vele miljoenen geinvesteerd de laatste decennia en recent ook weer 75 miljoen toegezegd voor maatregelen in de vier grote steden maar oplossingen en vooral resultaten blijven uit. Volgens Jean-Paul Close, mede-oprichter van een AiREAS (www.aireas.com) en voorzitter van de stichting voor verduurzaming Stad van Morgen (www.stadvanmorgen.com) kan de overheid ook niet rechtstreeks verantwoordelijk worden gemaakt voor het oplossen van dit complexe probleem. Door regulerende maatregelen heeft men wel wat vooruitgang geboekt over de jaren maar de hele problematiek van luchtkwaliteit en omgevingsvervuiling is een verantwoordelijkheid van ons allemaal. De overheid kan hooguit oplossingen faciliteren vanuit haar gebiedsverantwoordelijkheden en beschikbare belastingmiddelen maar de werkelijke aanpassingen zullen toch uit de gehele maatschappij zelf moeten komen. Die maatschappij is zo gefragmenteerd ingericht rondom allerlei materiele belangen dat het algemeen belang door iedereen ondergeschikt wordt gemaakt. Zo komen we er nooit uit.

AiREAS is dan ook een unieke organisatie die is opgezet om alle mogelijke belangenpartijen bij elkaar te brengen binnen een structureel kader dat het hogere doel van schone lucht en leef/woon en werkomstandigheden nastreeft. Door deel te nemen aan AiREAS nemen alle betrokken partijen SAMEN verantwoordelijkheid voor het bereiken van het hogere doel en zoeken samen naar ingrijpende (experimentele) maatregelen waarin gebiedsbeheer wordt aangevuld met de nieuwste technologische ontwikkelingen in het bedrijfsleven, onderzoeken door de wetenschap en kennis over de gevolgen van de verschillende vervuilingsfactoren op de gezondheid en het gedrag van de mens. Men noemt de regionale AiREAS initiatieven "lokale huiskamers met open experimentele keuken" gericht op het hogere lokale doel van lucht en omgevingskwaliteit. Inmiddels lopen er voorstellen om dit per grote stad en gebied in Nederland in te richten en zo stappen te ondernemen die er toe doen. 

De Provincie Noord Brabant was de eerste publieke overheidinstantie die het initiatief ondersteunde en een multi-disciplinaire bijeenkomst tussen overheid, bedrijfsleven, wetenschap en gezondheidinstellingen van AiREAS faciliteerde. Tijdens deze unieke en verrassende bijeenkomst werden de deelnemende organisaties niet alleen gevraagd om elkaar te informeren over hun inzichten en competenties maar vooral uitgedaagd om gezamenlijk verantwoordelijkheid te nemen door deel te nemen aan het AiREAS proces voor het hogere gemeenschappelijke landsbelang. 

Het voordeel van AiREAS is dat het resultaat en niet geld gedreven is, onafhankelijk van alle individuele, vaak materiele of eenzijdige, gefragmenteerde belangen van elke deelnemer en verbinder binnen de doelgerichte processen waarin gelijkwaardigheid, doelgerichte gedrevenheid en vertrouwen in elkaars competenties van het grootste belang zijn.

Net zoals destijds de watersnoodramp Nederland op de wereldkaart heeft gezet als water expertise land wil AiREAS Nederland ook op de kaart zetten als land van duurzame complexe ruimtelijke strategieën met geheel nieuwe, moderne samenwerkingsvormen van deze tijd. Zo hoopt men de Nederlandse bevolking te dienen met gezonde omgevingen die tevens straks onze export positie bevorderen. Zo dienen wij Nederland en op termijn ook de hele wereld.

Maar dat kan alleen als iedereen meewerkt om ook deze ramp het hoofd te bieden en een voorbeeld te worden voor de gehele wereld.

JeanPaul Close