Wageningen Universiteit en Researchcentrum 23 jun 2011

Onderdeel: LEI

Agrarische ondernemers zijn zich onvoldoende bewust van het belang van goed opgeleid middenkader voor hun bedrijf. Onderwijsinstellingen en scholieren hebben een onduidelijk beeld van middenkaderfuncties, zo blijkt uit een vandaag bij het LEI, onderdeel van Wageningen UR, verschenen studie. Het middenkader op glastuinbouw- en varkensbedrijven maakt de laatste jaren een flinke ontwikkeling door. Dit is een gevolg van de opschaling van deze sectoren, maar arbeidsmarkt en opleidingen zijn hier nog niet voldoende op ingesteld.

Veel ondernemers worstelen met de vraag hoe ze concreet invulling moeten geven aan de middenkaderfuncties en zoeken naar hun eigen (nieuwe) rol. Het beeld van het middenkader is ook onduidelijk: vaak wordt het gezien als âalles tussen handen op de werkvloer en directieâ. Maar niet alle functies vallen onder het middenkader. Er zijn bij agrarische ondernemingen ook specialisten aan het werk die niet leidinggevend zijn. Daarom adviseren de onderzoekers om een goed functieprofiel op te stellen en een goede opleiding voor deze functie te ontwerpen. Daarmee kunnen de juiste mensen aangetrokken worden.

Nog geen opleiding beschikbaar
Wie kiest voor een agrarische opleiding, gaat veelal voor de ondernemerspositie en niet voor een baan in het middenkader. Dat komt voor een deel doordat deze functie nog weinig bekend is en doordat agrarische opleidingen geen mogelijkheid bieden voor specialisatie hierin (dat wil zeggen, in het dagonderwijs, er zijn wel aanvullende cursussen en bijscholingen).
Bij de wat grotere bedrijven worden de middenkaderfuncties steeds zwaarder. Tot nu toe konden bedrijven dat nog opvangen met mensen uit het eigen personeelsbestand, maar in de toekomst zal het moeilijk worden om deze vacatures te vervullen. Er zijn mensen nodig van MBO 4 of zelfs HBO-niveau.

Ook voor mensen van buiten de sector
De werving van voldoende gekwalificeerd middenkader zou zich niet moeten beperken tot de agrarische sector. Voor het optimaliseren van het product is een agrarische vakopleiding vereist maar voor het aansturen van mensen niet. Agrarische opleidingen leveren over de hele linie te weinig mensen af om aan de vraag te voldoen, dus er is alle reden om ook buiten de sector te werven.
Daarnaast is het voor agrarische bedrijven van groot belang om te investeren in het huidige personeel om daarmee middenkader te ontwikkelen en te behouden voor het bedrijf. Dit kan onder meer door het bieden van loopbaanperspectief en opleidingsmogelijkheden.

Rapport 2011-027: Naar een professioneel middenkader op agrarische bedrijven
Contact
Gerben Splinter