UMC St Radboud
Brein herstelt zich na stoppen met roken
28-06-2011
Roken knaagt een beetje aan het cognitieve vermogen. Onderzoekers van
het UMC St Radboud hebben een mogelijke oorzaak voor dit verschijnsel
gevonden: de hersenbanen van rokers vertonen meer kleine beschadigingen
dan die van niet-rokers. Stoppen rokers, dan lijkt herstel mogelijk.
Rokers die lang geleden gestopt zijn presteren cognitief even goed als
mensen die nooit gerookt hebben en hebben ook net zo weinig
beschadigingen in de hersenen.
Rokers hebben een dubbele kans op dementie en Alzheimer in vergelijking
met niet-rokers. Over de onderliggende oorzaak is echter nauwelijks
iets bekend. Om daar meer over te weten te komen, onderzochten
wetenschappers van het UMC St Radboud ruim vijfhonderd
neurologiepatiënten met licht beschadigde haarvaten. Veel van deze
patiënten - variërend in de leeftijd van 50 tot 85 jaar - hebben een
TIA of beroerte gehad.
Meer schade
Neuroloog Frank Erik de Leeuw, coördinator van het project: 'We hebben
vastgesteld welke patiënten nog roken, nooit hebben gerookt, of in het
verleden wel hebben gerookt maar daarna zijn gestopt. Verder hebben we
hun cognitieve functies getest en zijn er speciale hersenscans gemaakt.
Het gaat om diffusie gewogen MRI-scans waarmee we hele minimale
beschadigingen aan de zenuwbanen in beeld kunnen brengen; iets wat met
andere technieken niet of nauwelijks lukt.'
In lijn met andere studies laat ook het Nijmeegse onderzoek zien dat
rokers cognitief minder goed presteren dan niet-rokers. De Leeuw:
'Dankzij de hersenscans kunnen we daar nu ook een mogelijke verklaring
aan toevoegen: we zien namelijk meer beschadigingen aan de hersenbanen
van rokers dan van niet-rokers. Het gaat om de minimale beschadigingen
die we tot voor kort niet zichtbaar konden maken, maar op dit punt zien
we ook echt een duidelijk verschil. En dat verschil wordt groter
naarmate iemand langer of steviger rookt.'
Herstel lijkt mogelijk
Het onderzoek leverde nog een ander, verrassend resultaat op. Hoe
langer mensen waren gestopt met roken, hoe beter hun cognitieve
prestaties en hoe beter de kwaliteit van hun hersenbanen. Rokers die
minimaal twintig jaar geleden waren gestopt, leveren weer precies
dezelfde cognitieve prestaties als niet-rokers. De Leeuw: 'Bij hen is
ook de schade aan de zenuwbanen - ook wel witte stof genoemd -
vergelijkbaar met die bij niet-rokers. Het lijkt er dus op dat het
brein niet alleen cognitief beter gaat werken als je stopt met roken,
maar dat ook de onderliggende neurologische schade kan worden hersteld.
Stoppen met roken heeft dus altijd zin, ook als je ouder bent en ook
als je lang gerookt hebt. Dat is iets wat in neurologisch onderzoek nog
niet eerder werd vastgesteld.'/Persbericht UMC St Radboud
Online publicatie in Brain: Cigarette smoking is associated with
reduced microstructural integrity of cerebral white matter - Rob A.R.
Gons, Anouk G.W. van Norden, Karlijn F. de Laat, Lucas J.B. van
Oudheusden, Inge W.M. van Uden, Marcel P. Zwiers, David G. Norris and
Frank-Erik de Leeuw.