28 juni 2011
Vlinders in het Harderbos profiteren van begrazing
Icarusbaluwtje (Foto: Kars Veling)
Het gaat goed met de vlinders in het Harderbos. Enkele jaren terug
heeft het maaibeheer hier plaats gemaakt voor begrazing door Schotse
Hooglanders. Het aantal waargenomen vlinders is sindsdien verdubbeld.
Vrijwilliger Bram Smit telt sinds 2004 een vlinderroute in het
Harderbos. De route ligt op de voedselrijke klei van de voormalige
Zuiderzee en loopt via grasbanen langs enkele poelen. Dit gebied werd
eerst onregelmatig geklepeld*. Hierbij blijft het maaisel achter, wat
de bodem verrijkt.
Sinds 2007 grazen hier Schotse Hooglanders. Door deze omzetting van het
beheer is de structuurvariatie en de soortensamenstelling van de
vegetatie sterk veranderd ten gunste van de vlinders. Zo bestond de
vegetatie ten tijde van het klepelbeheer uit een monotone structuur- en
soortenarme ruigte met maximaal 17 soorten planten. Door de begrazing
is dit veranderd in een structuur- en soortenrijkere vegetatie met na
drie jaar begrazing al meer dan dertig soorten planten!
Ook het klein koolwitje neemt toe onder invloed van begrazing (Foto:
Henk Bosma)
De effecten hiervan zijn terug te vinden in de resultaten van de
vlindertellingen. Het aantal waargenomen vlinders verdubbelde (piekjaar
2009 met 1415 exemplaren), het aantal soorten fluctureerde tussen 13 en
16. Onder invloed van de begrazing zijn soorten als klein koolwitje,
klein geaderd witje en bruin zandoogje toegenomen. Het meest
spectaculair is de toename van oranjetipje en icarusblauwtje. Deze
laatste soort is een goede indicator voor een grotere structuurvariatie
waarin hopklaver en kleine klaver groeien.
Groot koolwitje en atalanta lijken minder gecharmeerd van de grazers:
deze soorten namen vanaf 2007 af in aantal. Bij de atalanta is dat te
verklaren door de afname van de hoeveelheid grote brandnetel.
De Vlinderstichting