Vrije Universiteit Amsterdam

Metaforen in de krant


* Startdatum: 27-06-2011


* Tijd: 13.45


* Locatie: Aula


* Titel: Metaphor in newspapers


* Spreker: T. Krennmayr


* Promotor: prof.dr. G.J. Steen


* Onderdeel: Faculteit der Letteren


* Wetenschapsgebied: Letteren


* Evenementtype: Promotie

Metaforen zijn een onderdeel van alle taalgebruik en komen niet alleen voor in de literatuur. Banken kunnen omvallen zonder een grote hoop puin achter te laten en politici kunnen debatteren over een tsunami van islamisering. Dit soort metaforen levert taalkundigen een ingang op om onderzoek te doen naar de manier waarop we denken over de wereld en hoe we die gedachten vormgeven in taal. Dit onderzoek deed Tina Krennmayr.

Krennmayr leverde een bijdrage aan de bouw van een database met nieuwsartikelen, literaire teksten, academische teksten en conversaties: de eerste in zijn soort. Vervolgens analyseerde zij hoe metaforen in nieuwsteksten zijn gebruikt. Tot nu toe konden taalkundigen alleen maar speculeren over hoe vaak journalisten metaforen gebruiken en welke soorten daarin te onderscheiden waren. Verrassend genoeg blijken metaforen vaker voor te komen in nieuws dan in literatuur of in conversatie. Sommige journalistieke metaforen zijn erg conventioneel en worden meestal niet opzettelijk als metafoor gebruikt (bijvoorbeeld 'hoge' prijzen). Soms worden ze wel opzettelijk gebruikt, om te overtuigen, te vermaken, of belangstelling te wekken (bijvoorbeeld De TV Western 'vervaagt in de zonsondergang').

Betekent dit ook dat lezers aan aardrijkskunde denken als ze lezen dat Wall Street psychologische 'grenzen' bereikt? Meestal niet. Maar in een experiment toonde Krennmayr aan dat lezers die verbanden waarschijnlijk wel leggen als journalisten hun metafoor als zodanig markeren of als ze een nieuwe metafoor gebruiken. Omdat metaforisch taalgebruik behoorlijk overtuigend kan werken, kunnen dergelijke metafoormarkeringen resulteren in een sterke, effectieve schrijfstijl.

Meer informatie over het proefschrift in VU-DARE
© Copyright Vrije Universiteit Amsterdam