Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek
http://www.nwo.nl/nwohome.nsf/pages/NWOP_8J2FN7
21 juni 2011
Beroepsonderwijs moet studenten beter begeleiden tot zelfstandigheid
Van leerlingen in het beroepsonderwijs wordt verwacht dat ze in nagebootste werkplekken zelfstandig werken en leren. Maar ze slagen daar nauwelijks in en hun docenten weten niet hoe ze de leerlingen moeten helpen, constateert NWO-onderzoeker Helen Jossberger.
Zelfregulering is sinds een jaar of tien het toverwoord in het beroepsonderwijs. Een leerling die zijn leertraject zelf kan reguleren, is zich bewust van zijn eigen leerproces en kan zelf plannen, monitoren en evalueren: wat ging goed en wat ging minder goed? Hoe zou ik het beter kunnen doen? Heb ik hulp nodig? Door zo te werken en door te leren in een nagebootste kapsalon of restaurant zouden studenten zich beter kunnen voorbereiden op de arbeidsmarkt dan wanneer ze klassikaal les krijgen. Het verwerven van zelfregulerende vaardigheden moet leerlingen de handvatten bieden om gedurende hun loopbaan het beste uit zichzelf te halen.
Onderwijspsycholoog Jossberger concludeert echter dat leerlingen in het beroepsonderwijs amper over deze zelfregulerende vaardigheden beschikken. Docenten moeten hun leerlingen die vaardigheden aanleren, maar zij blijken op hun beurt niet te weten hoe ze dat moeten aanpakken. Jossberger: 'Leraren ervaren een conflict tussen loslaten en vasthouden van controle. Ze grijpen in de praktijk vooral naar controle, waardoor ze leerlingen meer afhankelijk in plaats van meer zelfstandig maken. Een averechts effect dus.'
Jossberger vindt dat docenten in het beroepsonderwijs beter voorbereid moeten zijn op het ondersteunen van zelfstandig leren. 'Het is zaak dat zij weten wat deze manier van leren inhoudt en wat zij moeten veranderen aan hun manier van lesgeven.' Jossbergers onderzoek is een eerste aanzet voor die verandering. Ze laat bijvoorbeeld zien hoe docenten hun leerlingen beter kunnen begeleiden. Ook heeft ze samen met docenten lesmateriaal aangepast. Die aanpassingen helpen zowel de studenten als de docenten om het zelfstandig leren beter mogelijk te maken.
Helen Jossberger promoveert op 24 juni aan de Open Universiteit op de dissertatie 'Toward Self-Regulated Learning in Vocational Education: Difficulties and Opportunities'. Het onderzoek is gefinancierd door de Programmaraad voor het Onderwijsonderzoek, onderdeel van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek.
Over NWO
De Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) is de onafhankelijke nationale wetenschapsfinancier en heeft tot taak het wetenschappelijke onderzoek in Nederland te laten excelleren via nationale competitie. Jaarlijks geeft NWO ruim 700 miljoen euro uit aan subsidies voor toponderzoek en toponderzoekers, vernieuwende instrumenten en apparatuur, en aan instituten waar toponderzoek wordt bedreven. NWO financiert het onderzoek van ruim 5300 getalenteerde wetenschappers aan universiteiten en instellingen. Selectie door middel van peer review is in handen van onafhankelijke deskundigen. NWO bevordert de overdracht van kennis naar de maatschappij.