Rijksoverheid
Industriepoort
Toespraak | 22-06-2011
Toespraak door Maxime Verhagen, minister van Economische Zaken,
Landbouw & Innovatie, tijdens de Industriepoort in Sociëteit de Witte,
woensdag 22 juni 2011.
Dames en heren,
`Gezellig verkeer en geoorloofde uithuizigheid'. Zo werd in 1802
Sociëteit de Witte omschreven, en in 2011 geldt dat motto nog steeds.
Het is me een genoegen om op deze Industriepoort te gast te zijn, ook
in deze setting buiten Nieuwspoort. De sociëteit roept een sfeer op van
klasse, geschiedenis, en de gelegenheid om open met elkaar van
gedachten te wisselen. Laten we dat doen.
Ook al verschillen onze achtergronden, politieke kleuren en functies:
we hebben gedeelde belangen. We zijn samen overtuigd van het grote
belang van de Nederlandse Industrie. Voor onze economie, voor onze
welvaart. Maar ook voor ons welzíjn.
Dames en heren,
Uit het rapport My Industry 2030 van ING blijkt dat de toegevoegde
waarde van de maakindustrie zou kunnen verdubbelen! Van 23 miljard in
2010 naar 47 miljard euro in 2030. Hoe? Door open innovatie, het beter
delen van kennis, meer R&D, goede afspraken met de overheid en
imagoverbetering.
Ik ben van mening dat die punten niet alleen voor de maakindustrie
gelden. De héle industrie kan nog veel belangrijker worden voor
Nederland.
Dat is precies wat we willen bereiken met onze topsectoren. Sectoren
waar Nederland al sterk in is, maar waar we nog meer uit kunnen halen.
De topsectorenaanpak zorgt ervoor dat ondernemers, onderzoekers en
overheid samen bepalen wat er nodig is, dankzij gedeelde visies en
agenda´s.
Afgelopen vrijdag mocht ik de agenda's van de topteams in ontvangst
nemen. U heeft ze misschien al bekeken. Toppers uit het bedrijfsleven
-inclusief het MKB-, de wetenschap en de overheid hebben voorstellen
gedaan om ervoor te zorgen dat hun sector ook in 2020 tot de top van de
wereld behoort.
Welke knelpunten voor groei moeten we daarvoor wegnemen? Welke kansen
kunnen we benutten, ook wat betreft maatschappelijke uitdagingen zoals
duurzaamheid? Waar willen we staan in 2020?
De agenda's van de topsectoren bevatten punten waar ik met u over van
gedachten wil wisselen, omdat ze vrijwel allemaal de industrie aangaan:
van high tech tot chemie, van energie tot water. Daarbij zeg ik meteen:
de uitgebreide reactie komt in september.
Durfkapitaal
Een eerste punt waar de topteams mee kwamen, is de toegang tot
durfkapitaal. Investeringen in onderzoek en ontwikkelingen zijn
risicovol. Daardoor is financiering moeilijk te krijgen. Vooral MKB'ers
hebben daar last van, ook in de industrie. Dat is heel vervelend, want
zo kunnen ze hun goede ideeën niet omzetten in slimme producten en
diensten voor de markt. En dus ook niet groeien.
Daar gaan we wat aan doen!
We gaan bedrijven per 2012 helpen met een nieuw MKB Innovatiefonds. Een
fonds van 500 miljoen euro. Geld dat innovatieve MKB-ondernemers kunnen
lenen voor innovatieve projecten en durfkapitaal. En dat ze
terugbetalen als hun project een succes is. Zodat met hetzelfde geld
weer nieuwe ondernemers kunnen worden geholpen. En we dus ook nog eens
slim omspringen met iedere euro belastinggeld.
R&D stimuleren
Het tweede punt dat de topteams noemden: onderzoek en ontwikkeling,
oftewel R&D. Het high tech topteam vindt dat de private R&D van
Nederlandse ondernemers absoluut omhoog moet. En dat kán ook omhoog als
je kijkt naar het bedrijfsleven in andere landen. Daarom stellen de
topteams voor om investeringen in onderzoek en ontwikkeling aftrekbaar
te maken van de Vennootschapsbelasting. Zo worden bedrijven
gestimuleerd om meer te investeren in R&D.
Ik vind dat een goed voorstel, en ga dat samen met Staatssecretaris
Weekers uitwerken. Er is al 500 miljoen gereserveerd voor
lastenverlichting in het bedrijfsleven, dat sluit hier mooi bij aan. Zo
kunnen we een uniek fiscaal pakket bieden dat bedrijven helpt. En dat
ook weer nieuwe buitenlandse bedrijven aantrekt, om zich hier in
Nederland te vestigen.
Samenwerking 3 O's
Het derde belangrijke punt uit de topagenda's is de samenwerking tussen
ondernemers, onderzoekers en overheid. Ook om internationaal te kunnen
profileren, aldus Topteam High Tech.
Bijvoorbeeld om te zorgen voor onderzoek dat aansluit bij de behoefte
van bedrijven en maatschappelijke organisaties. Daar spelen de
Technologische Top Instituten een belangrijke rol in. Daarom stel ik de
financiering van de Topinstituten ook in 2012 zeker. U kunt daar uw
voordeel mee doen. Bovendien kijk ik samen met staatssecretaris Weekers
hoe ik publiek-private samenwerkingen fiscaal kan stimuleren zodat er
meer kennis beschikbaar komt en wordt gedeeld.
Dames en heren,
U begrijpt vast dat veel van de voorstellen van de topteams over geld
gingen. Maar laten we eerlijk zijn: de belangrijkste maatregelen die
kunnen helpen draaien daar vaak niet om. Ook niet in de industrie.
Voorbeeld: Technisch onderwijs
Amandus Lunqvist -met zijn Topteam High Tech- noemt het belang van een
betere aansluiting tussen onderwijs en arbeidsmarkt. Hij wil technisch
beroepsonderwijs op MBO en HBO weer een eigen plek te geven. Door
kleinschalig technisch onderwijs beter zichtbaar te maken voor
jongeren. Met als inspirerend voorbeeld de bestaande
bedrijfsvakscholen.
Onderwijsinstellingen en het bedrijfsleven moeten hiervoor de handen
ineen slaan, te beginnen in de high tech regio's Eindhoven en Twente.
Een mooi advies. Ik denk dat de aansluiting onderwijs-bedrijfsleven ook
via de bekostiging verbeterd kan worden. Ik ga daar met collega Marja
van Bijsterveldt verder over praten.
Voorbeeld: Maritiem
Topteam water, met als boegbeeld Koos van Oord, benoemt het belang van
internationaal ondernemen. En de versterkte rol die de overheid daarbij
zou moeten spelen. Bij het openen van markten, het wegnemen van
handelsbelemmeringen en het creëren van een level playing field.
Bijvoorbeeld door de insteek en timing van handelsmissies nauwkeuriger
af te stemmen op de behoefte van bedrijven. Door economische diplomatie
en waterattachés. Door etalageprojecten en internationale marketing. Ik
zie hier veel mogelijkheden.
Natuurlijk ben ik ook benieuwd hoe mevrouw Bodewes hier over denkt. Zij
zal straks gerichter op de adviezen van topteam water ingaan, vanuit
haar ervaring als directeur-eigenaar in de maritieme sector.
Wat mij in ieder geval aanspreekt in de aanpak van topteam water is het
gebruik van concrete businesscases. De sector heeft 7 speerpunten
vastgesteld die grote kansen bieden bij het uitbouwen van onze
concurrentiepositie. Eén daarvan is Schone en Slimme Schepen. Nederland
wil daarin toonaangevend zijn. Door te investeren in innovatie, goed
onderwijs, durfkapitaal en een goede promotie in het buitenland kan de
sector het nog beter doen. En daarvan zelf economisch profiteren, maar
er vooral ook voor zorgen dat er schonere en efficiëntere schepen
worden gebouwd. Die link tussen economie en duurzaamheid spreekt me
enorm aan.
Beste mensen,
Natuurlijk stellen de topteams meer voor. Op al deze maatregelen kom ik
voor Prinsjesdag uitvoerig terug. En daarna spreek ik er natuurlijk
over met de Kamerleden, ook hier vertegenwoordigd. Maar u ziet: ik ben
al druk bezig om te doen wat ik kan, samen met mijn collega's uit het
kabinet.
Natuurlijk ben ik er voor álle ondernemers. Groot, klein, gevestigd,
nieuw. Uit de chemie, uit de maritieme industrie, uit de energiesector
en daarbuiten.
Ik wil alle ondernemers de ruimte geven om te doen waar ze goed in
zijn: ondernemen.
* Door te snoeien in regels en bureaucratie, bijvoorbeeld een
vereenvoudiging van het loonstrookje.
* Door lagere administratieve lasten: 10% minder in 2012 en daarna
een jaarlijkse vermindering met 5%.
* Door eerlijker eisen bij aanbestedingen, met name voor het MKB.
* Door een eenvoudigere belastingaangifte.
* Door het makkelijker te maken om een BV te starten.
* Door verlaging van de vennootschapsbelasting.
* Door verruiming van de fiscale aftrekpost voor kenniswerkers, de
WBSO.
Allemaal maatregelen waarmee de industrie in Nederland geholpen wordt.
Tel daar de uitwerking van de topadviezen bij op, en we kunnen de
industrie nog verder brengen. Daar heeft u wat aan, daar heeft de BV
Nederland wat aan. U ziet het: dit kabinet maakt ruimte voor bedrijven,
ruimte voor ondernemers en ruimte voor de industrie.
Op naar de top!
Dank u wel.