Nederlands zorgsysteem stimuleert kwaliteit onvoldoende
Persbericht van Roland Berger Strategy Consultants
Zorgstudie Roland Berger: "meer oog voor klantbeleving is noodzakelijk"
Amsterdam, woensdag 22 juni 2011 - Het Nederlandse zorgsysteem
garandeert een minimumkwaliteit van zorg, maar stimuleert
kwaliteitsverbetering onvoldoende. Dat staat in de Zorgstudie van
Roland Berger Strategy Consultants, die dit jaar voor de zevende keer
verschijnt. Het onderzoek is deze keer niet beperkt tot ziekenhuizen.
Ook de farmaceutische industrie, verpleeg- en verzorgingshuizen en
thuiszorg (VVT), gehandicaptenzorg, GGZ en zorgverzekeringen zijn in de
studie meegenomen. Volgens Roland Berger richten de spelers in de zorg
zich onvoldoende op de 'klantervaring' van de patiënt.
Robin Alma van Roland Berger, verantwoordelijk voor de nieuwe
zorgstudie: "De discussie in de zorg concentreert zich op het behoud
van betaalbaarheid en toegankelijkheid. Gelukkig komt er de laatste
tijd meer aandacht voor kwaliteit en hoe dat inzichtelijk kan worden
gemaakt. Dat is niet alleen een wens van de sector en de overheid, maar
ook van klanten. In de nieuwe studie heeft Roland Berger kwaliteit in
de zorg centraal gesteld en onderzocht waaraan een ideaal zorgsysteem
moet voldoen. Een van de vragen daarbij is: stimuleert het systeem
kwaliteitsverbetering? Dwingt het zorgaanbieders de kwaliteit continu
te verbeteren? Het antwoord is nee: op dit moment zijn er te weinig
prikkels voor zorgaanbieders om kwalitatief uit te stijgen boven het
gemiddelde."
Medisch inhoudelijke kwaliteit is gegarandeerd
Roland Berger formuleert drie voorwaarden voor een zorgsysteem dat
kwaliteit op een gebalanceerde wijze stimuleert: 1) het garanderen van
een minimum kwaliteitsniveau, 2) het bieden van prikkels om kwaliteit
te optimaliseren en 3) het bieden van ruimte om te innoveren. Uit het
onderzoek blijkt dat het Nederlandse zorgsysteem alleen aan de eerste
voorwaarde voldoet. Voor ziekenhuizen, GGZ, VVT en zorgverzekeringen is
het medisch-inhoudelijke minimumniveau gegarandeerd.
Medicijndistributie is de enige uitzondering, omdat daar specifieke
richtlijnen ontbreken voor de omvang en inhoud van het assortiment en
het type en de kwaliteit van de dienstverlening.
Onvoldoende prikkels voor optimalisatie van kwaliteit
Nederland levert in verhouding tot andere West-Europese landen een
bovengemiddelde medische kwaliteit tegen een gemiddelde prijs. De zorg
is echter wel voor iedereen hetzelfde: er is weinig aandacht voor de
verschillende wensen van klanten. Daarbij gaat het niet alleen om
medisch-inhoudelijke kwaliteit, maar ook om de klantbeleving.
Zorginstellingen moeten een welbewuste keuze maken voor de kwaliteit
die zij bieden en het kostenniveau dat daarbij past - uiteraard binnen
de haalbare financiële kaders. Het Nederlandse zorgsysteem biedt
slechts beperkt prikkels voor zorgaanbieders om hun dienstverlening
optimaal te laten aansluiten bij de wensen van hun klanten. De redenen
hiervoor verschillen per zorgsector.
- Kwaliteitsverschillen tussen ziekenhuizen zijn beperkt inzichtelijk
voor klanten, waardoor het erg moeilijk is bewust te kiezen. Veel
keuzemomenten ontstaan pas nadat er al een voortraject in een
ziekenhuis is geweest (bijvoorbeeld een diagnose). Overstappen naar een
ander ziekenhuis is dan vaak lastig. Er zijn te weinig prikkels voor
ziekenhuizen om dit gebrek aan mogelijkheden voor bewuste keuze te
verbeteren.
- In de VVT en gehandicaptenzorg zijn kwaliteitsverschillen relatief
goed inzichtelijk voor klanten (of hun familie). Waar echter in een
gebalanceerd zorgsysteem mechanismen bestaan om aanbieders het succes
of falen van hun differentiatie op kwaliteit te laten 'voelen', is dit
effect in VVT en gehandicaptenzorg door tegenstrijdige financiële
prikkels zoals productieplafonds en budgetgaranties zeer beperkt. Zij
worden dus niet gestimuleerd om het beter te doen.
- In de GGZ ontbreken prikkels voor een optimale
prijs-kwaliteitverhouding aan zowel de vraag- als aanbodkant.
Verschillen in kwaliteit zijn niet goed zichtbaar voor de klant en de
financierings-systematiek zet instellingen niet aan de kwaliteit te
verbeteren en zo meer klanten aan te trekken.
- In de medicijndistributie en de zorgverzekeringsmarkt zijn alle
voorwaarden voor het optimaliseren van de prijs-kwaliteitverhouding
aanwezig. Toch vindt er weinig differentiatie in dienstverlening plaats
door de aanbieders. Bovendien wordt dit niet voldoende gestimuleerd
door de belangrijkste beïnvloeders - in de medicijndistributie zijn dit
bijvoorbeeld de zorgverzekeraars.
Innovatie wordt geremd
Innovatie in de zorg leidt tot zowel kwaliteitsverbeteringen als
kostenbesparingen. Maar onnodige barrières en beperkte
aantrekkelijkheid om te investeren remmen die innovatie. De procedure
voor toelating en vergoeding van nieuwe zorgproducten duurt lang.
Investeringen blijven achter. Zorginstellingen kunnen niet alleen
weinig risico dragen, maar ook moeilijk investeerders aantrekken.
Advies Roland Berger
Beleidsmakers moeten het zorgsysteem zo aanpassen dat kwaliteit ook
echt wordt gestimuleerd. Zorgaanbieders moeten dit niet afwachten, maar
gebruik maken van de mogelijkheden die het huidige zorgsysteem al
biedt. Ziekenhuizen kunnen hun kwaliteit actiever overbrengen en de
patiënt in een vroeg stadium binden. Aanbieders van VVT en
gehandicaptenzorg moeten buiten bestaande administratieve en
financieringsstructuren treden en zich voorbereiden op meer
prestatiebekostiging. GGZ- instellingen zouden, op eigen initiatief,
eerst de bedrijfsvoering moeten optimaliseren om vanuit een sterkere
basis toch te kunnen werken aan kwaliteitsverbetering. Een landelijke
vergelijking van GGZ-instellingen op kwaliteit van de dienstverlening
en productiviteit kan hieraan bijdragen. Tenslotte roept Roland Berger
de medicijndistributeurs en zorgverzekeraars op in beweging te komen en
klanten ook echt wat te kiezen te geven op het gebied van kwaliteit.
Al deze conclusies worden in de studie in detail toegelicht en
uitgebreid onderbouwd. Vanaf vandaag is de nieuwe Roland Berger
Zorgstudie te downloaden vanaf www.rolandberger.nl.
Over het onderzoek
De studie over kwaliteit in de zorg is alweer de zevende zorgstudie van
Roland Berger Strategy Consultants. Voor deze studie heeft Roland
Berger onder meer gebruik gemaakt van haar unieke database met tien
jaar gegevens uit de jaarverslagen van Nederlandse ziekenhuizen en van
de prestatie-indicatoren van de Inspectie Gezondheidszorg. Anders dan
in voorgaande jaren zijn naast ziekenhuizen ook de farmaceutische
industrie, verpleeg- en verzorgingshuizen en thuiszorg (VVT),
gehandicaptenzorg, GGZ en zorgverzekeringen meegenomen in het
onderzoek.
Roland Berger Strategy Consultants
Roland Berger Strategy Consultants is een internationaal strategisch
adviesbureau, met ruim 2.000 medewerkers in 42 kantoren, verspreid over
30 landen in de wereld. In Europa behoort de firma tot de top-3 van
strategieadviseurs en wereldwijd tot de top-5. Roland Berger werd in
1967 in München opgericht en in 2002 opende zij haar Nederlandse
kantoor. Sinds deze oprichting groeide de Nederlandse vestiging naar
meer dan 70 medewerkers actief in de Nederlandse markt. Zie ook
www.rolandberger.nl.
- Einde bericht -
Links:
http://www.rolandberger.nl
Razende Robot Reporter