Nivel
Gezondheidsrisico's door wonen nabij intensieve veehouderij
NIVEL: intensieve veehouderij 21 juni 2011 | Wonen op korte afstand van
bedrijven met intensieve veehouderij kan nadelige gevolgen hebben voor
de gezondheid, vooral voor de luchtwegen. Megastallen blijken qua
mogelijke schadelijke gevolgen echter niet of nauwelijks te verschillen
van gangbare intensieve veehouderijen.
Dit blijkt uit een rapport van het Institute for Risk Assessment
Sciences (IRAS) van de Universiteit Utrecht, het NIVEL (Nederlands
Instituut voor onderzoek van de gezondheidszorg) en het RIVM. Het
rapport is geschreven in opdracht van de ministeries van VWS en EL&I.
Het betreft een eerste inventariserende studie van een dergelijke
omvang en onderzoeksopzet die uniek is voor de wereld. Harde cijfers
over de veilige afstand tot een intensieve veehouderij zijn niet te
geven.
Blootstelling en gezondheid
Rond intensieve veehouderijbedrijven is de lucht anders van
samenstelling dan elders. De onderzoekers vonden er een verhoogde
concentratie fijnstof, met daarin vooral bepaalde micro-organismen en
endotoxinen (stoffen die voorkomen in de celwand van sommige
bacteriën). Deze blootstelling werd gerelateerd aan de gezondheid van
direct omwonenden zoals die bij hun huisarts bekend is. Er bleken
weinig verschillen te zijn tussen hun algemene gezondheid en die van
plattelandsbevolking die beduidend minder intensieve veehouderij in de
buurt heeft. Wat betreft enkele aandoeningen, zoals Q-koorts,
longontsteking en astma, zijn echter wel duidelijke verschillen.
Luchtwegaandoeningen
Rond bedrijven met intensieve veehouderij, met name geitenbedrijven,
kwam in 2009 duidelijk meer Q-koorts voor. In de nabijheid van
pluimvee- en geitenbedrijven zijn bovendien meer gevallen van
longontsteking vastgesteld dan elders in het land. Opmerkelijk genoeg
komen astma, COPD, hooikoorts en infecties aan de bovenste luchtwegen
in de omgeving van intensieve veehouderijen juist iets minder vaak voor
dan elders. Bij mensen die eenmaal astma of COPD hebben, worden meer
complicaties of infecties aan de bovenste luchtwegen gezien.
Aanbevelingen
Omdat er weinig bekend is over de gezondheidseffecten op omwonenden van
intensieve- veehouderijbedrijven, doen de onderzoekers
meerdere aanbevelingen voor verder onderzoek. Het is onder andere nog
niet bekend bij welke concentratie aan bedrijven er gezondheidseffecten
optreden. De concentraties van endotoxinen en micro-organismen in de
buurt van pluimvee- en varkensbedrijven zou bijvoorbeeld gericht
onderzocht moeten worden. Dat geldt ook voor het optreden van
complicaties bij patiënten met astma of COPD die rondom veehouderijen
wonen. Tenslotte zouden richtlijnen moeten worden opgesteld voor
veilige concentraties micro-organismen en endotoxinen rond
veehouderijbedrijven. Ook moet worden aangegeven welke risico´s op
gezondheidseffecten als acceptabel worden gezien.
---
Publicatie
* Mogelijke effecten van intensieve-veehouderij op de gezondheid van
omwonenden: onderzoek naar potentiële blootstelling en
gezondheidsproblemen Redactie: Prof. dr. ir. D.J.J. Heederik & Dr.
C.J. IJzermans
Meer informatie
* Marieke Veldman, communicatie faculteit Diergeneeskunde,
Universiteit Utrecht, (030) 253 3430, m.m.veldman@uu.nl.
B.g.g. Wietske de Lange, persvoorlichter Universiteit Utrecht,
(030) 253 4073, w.delange@uu.nl.
Betrokken NIVEL-programmaleider
* Dr. C.J. (Joris) IJzermans
Onderzoeksthema's
* Rampen en Milieu-incidenten
* Acute zorg
* Surveillance