Indrukwekkende Vrijheidslezing van Hanan Ashrawi
Bewondering en respect. Die oogstte Hanan Ashrawi met haar
Vrijheidslezing op 17 juni in een goed gevulde Pieterskerk. De
indrukwekkende voorvechtster van een eigen staat voor de Palestijnen,
wist in bloemrijke taal en zelfs met humor haar punt voor het voetlicht
te brengen. 'De Palestijnse muur beneemt de Palestijnen het zicht', zei
ze, 'niet alleen letterlijk. De muur belemmert hen ook een vrije blik
naar buiten te werpen, naar hoe ze het zelf wel en hoe zelf niet willen
hebben. En dat alles onder het mom van veiligheid.' Â
Zelf beslissen
Ashrawi, wereldwijd bekend uit de tijd dat ze woordvoerster was,van
de Palestijnse Delegatie tijdens de vredesbesprekingen in het
Midden-Oosten (1991-1993) benadrukte nog eens dat de Israëlische
bezetting diep doordringt in de levens van de Palestijnen, in alle
opzichten, maar vooral economisch. 'Isaël is voortdurend bezig de
eigen grenzen opnieuw uit te vinden', zei ze, 'en komt daarmee weg.'
In zijn hart wel...
En: 'We horen hier, we willen een eigen staat en eigen beslissingen
nemen. Eerst waren het de Britten die bepaalde wat we konden doen en
laten, nu zijn het de Isaëlisch. Dat moet stoppen. Hoop haalt ze uit
het feit dat er langzaamaan ook kritiek op Israël is gekomen, dat was
heel lang onbestaanbaar, maar daar is verandering in gekomen. Blij is
ze met de erkenning van Palestina door sommige landen. Nederland is
daar niet bij. Hier veroorloofde Asharawi zich een grapje: 'Als premier
misschien niet, maar in zijn hart wel', zei ze.
Hulp nodig
Toch zit er niet veel schot in Palestijnse zaak. Het Palestijnse volk
zette lang haar kaarten op de Verenigde Naties maar tot veel resultaat
heeft dat niet geleid. Ashrawi gelooft nu meer in het opvoeren van de
druk op Israël. 'Daarvoor hebben we hulp van buitenaf nodig', zei en
daarvoor heb je solidariteit met je zaak nodig. En daarvoor is
netwerken belangrijk, en informatie geven. Daarmee is ze onvermoeibaar
bezig.
Â
Arabische lente
Ashrawi sprak ook over de Arabische lente, die niet overal even
lente-achtig verloopt. Het is duidelijk dat het maatschappelijke
landschap op sommige plaatsen in het Midden-Oosten aan het veranderen
is. 'De jeugd heeft gebroken met de angst', zei ze. Veel mensen in de
Arabische landen willen democratie. Resoluut wees ze van de hand dat de
Arabische landen niet klaar zijn voor democratie en dat dus een ander
'minder' dype beter bij hen zou passen. 'Onzin' zei Ashrawi: 'Wij
willen dezelfde vrijheid die jullie in het westen ook hebben.'
Verboden
Interessant waren ook de vragen uit de zaal, na de toespraak. Enkelen
begonnen met een statement dat zeker het stempel van een betoog kon
dragen, voor ze aan hun vraag toekwamen. Een daarvan ging - uiteraard -
over Hamas, toch bekend staand als een terreurbeweging. Ashrawi leek
niet onder de indruk. 'Hamas is een gekozen partij tussen de andere
gekozen partijen', zei ze. 'Er zijn de loop van de jaren zoveel excuses
bedacht om niet met ons te hoeven praten, dat wilt u niet weten. In de
zeventig jaren was het zelfs verboden voor Israël om met ons te praten
en werd het ons verboden om met Israëlieten te praten. Vergeet ook
niet dat er gesprekken met Hamas op gang kwamen, juist omdat de
vredesbesprekingen niet wilden vlotten.'
Indringend
Een indringende vraag die tot een indringend antwoord luidde was: 'Hoe
krijgt u het voor elkaar om niet te haten', zo luidde de eerste vraag.
'Natuurlijk heb ik dat wel gedaan', zei Ashrawi. 'Als je keer op wordt
gearresteerd en geslagen, net als je vrienden, van wie er zelfs een
aantal zijn vermoord... dan voel je diepe haat. Maar je als die gaat
zien als een licentie om maar hetzelfde te doen, kom je in een vicieuze
circel terecht en op een dag realiseer je je dat je daar niet verder
mee komt. Je lost er niets mee op. Ik heb moeten leren om niet te haten
en daarvoor is het belangrijk dat je dicht om heen mensen hebben die
veel voor je betekenen. Uiteindelijk is het gelukt.'
Universiteit Leiden