Rijksvoorlichtingsdienst
Nederland nog steeds een legitiem doelwit
Dreigingsniveau blijft nog wel 'beperkt'
Nederland wordt door jihadisten nog steeds als een legitiem doelwit beschouwd. De ontwikkelingen in jihadistische strijdgebieden zoals Afghanistan/Pakistan en Jemen en de dreiging die daarvan uitgaat tegen westerse landen zijn daarom nog steeds aanleiding tot zorg. Er zijn echter geen aanwijzingen voor concrete voorbereidingshandelingen voor aanslagen tegen Nederland of Nederlandse personen of objecten in het buitenland gesignaleerd. De dood van Bin Laden heeft geen directe gevolgen voor het dreigingsbeeld. Het dreigingsniveau voor Nederland en Nederlandse belangen in het buitenland blijft 'beperkt'. Dit betekent dat de kans op een aanslag relatief gering is, maar niet helemaal kan worden uitgesloten. Dit blijkt uit het vandaag verschenen Dreigingsbeeld Terrorisme Nederland dat is opgesteld door de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding.
De dood van Osama Bin Laden is een klap voor kern al Qa'ida. Toch is het nog maar de vraag of de dood van Bin Laden de jihadistische beweging ernstig zal verzwakken. De slagkracht van kern al Qa'ida is al sinds de inval in Afghanistan verzwakt. Ondanks het feit dat Bin Laden wellicht meer met jihadisten over de hele wereld communiceerde dan tot nu toe aangenomen, zal zijn dood weinig invloed hebben op aan al Qa'ida gerelateerde groepen. Deze hebben grotendeels hun eigen koers bepaald, het jihadisme als ideologie is wereldwijd verspreid en in het uiterste geval tot op lokaal niveau ingekleurd. Het laat onverlet dat op korte termijn wereldwijd rekening moet worden met het risico van wraakacties tegen voornamelijk Amerikaanse en Pakistaanse doelen.
Voorafgaand aan de dood van Bin Laden hebben de volksopstanden en omwentelingen in delen van Noord-Afria en het Midden-Oosten de internationale context gedomineerd. De omwentelingen in de regio kunnen voor een deel als succes van seculiere en vreedzame protesten worden gezien. Er kunnen echter op termijn ook veiligheidsrisico's van uit gaan, omdat vrijgelaten jihadisten in Tunesië en Egypte zich met conflicten in de regio kunnen bemoeien en daardoor een destabiliserende invloed zullen uitoefenen of de uitwijk nemen naar andere landen, bijvoorbeeld in Europa. Vooralsnog zijn er geen tekenen dat deze risico's zich momenteel voordoen.
De jihadistische dreiging tegen westerse landen blijft onverminderd aanwezig. De meest prominente manifestatie hiervan was te zien in Duitsland met het schietincident van een eenling op het vliegveld van Frankfurt in maart en de aanhoudingen in Noordrijn-Westfalen in mei.
De dreiging van binnenlandse jihadistische netwerken is gering. Dit neemt niet weg dat er nog steeds personen in Nederland zijn die het jihadistisch gedachtegoed koesteren. De kans dat zij op korte termijn een aanslag in Nederland voorbereiden is echter gering. Ook de betrokkenheid van Nederlandse ingezetenen bij transnationale jihadistische netwerken is gering, al zijn er wel diverse pogingen tot uitreis naar een strijdgebied ondernomen. Vergeleken met landen als Duitsland, het Verenigd Koninkrijk of Zweden doen dergelijke jihadreizen in Nederland zich slechts beperkt voor. Van een dreiging van teruggekeerde jihadreizigers is momenteel geen sprake.