KPMG
Hoger management pleegt in toenemende mate fraude binnen bedrijfsleven
Bedrijven die te maken hebben met fraude zien het delict voornamelijk
gepleegd worden door oudere mannelijke werknemers die langer dan tien
jaar in dienst zijn. Bovendien maakt de fraudeur in het algemeen deel
uit van het hogere management, het bestuur van de onderneming of is
werkzaam in de directe omgeving. Bijna één op de vijf fraudes binnen
ondernemingen wordt gepleegd door het hoger management en 26% van de
delicten door werknemers in de directe omgeving van het bestuur.
Dit blijkt uit een analyse van 350 onderzoeksopdrachten die KPMG
Forensic de afgelopen twee jaar bij ondernemingen in 69 verschillende
landen heeft verricht. Het aantal fraudes door het hogere management is
sinds 2007 fors toegenomen. Vier jaar geleden was dit nog 11%. Het
aantal delicten door werknemers in de directe omgeving van het bestuur
is vergeleken met 2007 met 11% gestegen. Ook het aantal fraudes door de
hoogste baas van de onderneming, de voorzitter van de Raad van Bestuur,
blijkt fors te zijn gestegen. In 2011 was zijn aandeel 26%, een toename
van 15% ten opzichte van 2007. In bijna 40% van de gevallen is de
mannelijk fraudeur tussen de 36 en 45 jaar oud en is hij werkzaam
binnen de financiële functie.
De fraudes blijken in het algemeen pas na drie jaar aan het licht te
komen. Daarnaast in steeds vaker sprake van een gezamenlijk delict in
plaats van een actie door één persoon. In 2011 werkte de fraudeur in
ruim 60% van de gevallen samen met een externe partij. In de meeste
gevallen waren dit leveranciers en in mindere mate klanten. Vier jaar
geleden was dit slechts 32%. In 2011 werd in iets meer dan 20% van de
fraudes werd ruchtbaarheid gegeven aan het voorval. In iets minder dan
de helft van de delicten werd wel intern gecommuniceerd over de fraude.
Hoewel volgens Gerrie Lenting, partner bij KPMG Forensic, het grote
aantal fraudeurs onder het management zorgen baart, wekt dit geen
verbazing.
Lenting: "Managers hebben in het algemeen toegang tot vertrouwelijke
informatie, maar zijn ook in staat allerlei vormen van interne controle
te ontlopen. Daarnaast is het ook niet verwonderlijk dat pure hebzucht
de belangrijkste drijfveer achter de fraude vormt, mede gezien de
economische situatie. De fraudeurs ontvangen in het algemeen al een
hele behoorlijke beloning. Uit de analyse blijkt dat de meerderheid
werkzaam is bij de financiële afdeling of de afdeling verkoop en dat de
fraude via de geautomatiseerde systemen gepleegd wordt."
Uit het onderzoek van KPMG blijkt voorts dat in veel gevallen signalen
van fraude binnen de onderneming genegeerd worden. In 2011 was er in
ruim de helft van de fraudegevallen een signaal van een delict, maar
werd slechts in 10% van de gevallen actie ondernomen. In 2007 was er in
45% van de fraudes een signaal en werd daar in de helft van de gevallen
iets mee gedaan. "Voor wat betreft de Nederlandse opdrachten ligt het
percentage waarbij achteraf gesteld wordt dat de fraude eigenlijk wel
herkend had kunnen worden nog hoger", weet Lenting.
Lenting: "Daarbij hadden de interne controle maatregelen zelfs geleid
tot vragen die 'weggewuifd' werden, terwijl de fraude zelf helemaal
niet complex van aard was. Het feit dat signalen van fraude in
toenemende mate genegeerd worden is opvallend, zeker in licht van de
huidige economische situatie. Nu kostenbesparingen binnen veel
bedrijven nog altijd aan de orde van de dag zijn, zou het voor de hand
liggen dat plaatsen binnen de onderneming die gevoelig zijn voor fraude
nadrukkelijk in de gaten worden gehouden, hetgeen geld bespaart. Dat
begint met effectieve interne controles, die enerzijds de bezittingen
van de onderneming beschermen maar anderzijds zo flexibel zijn dat zij
een efficiënte bedrijfsvoering niet in de weg staan. Belangrijker, het
helpt beter als bedrijven werken aan een cultuur die mensen aanmoedigt
om mogelijk misstanden aan te geven. Een cultuur bovendien waarin voor
iedereen duidelijk is dat elk signaal van fraude serieus wordt genomen
door de leiding en overtredingen niet getolereerd worden."
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Andy Bellm, (020) 656
7039.