Tjeerd van der Zwan geïnstalleerd als burgemeester Heerenveen
Dinsdag 14 juni is tijdens een bijzondere raadsvergadering Tjeerd van
der Zwan geïnstalleerd als burgemeester van Heerenveen.
Tjeerd van der Zwan
Burgemeester Tjeerd van der Zwan krijgt de ambtsketen omgehangen door
Loco-burgemeester Lykele Buwalda.
Hieronder vindt u de tekst van de installatiespeech van burgemeester
T.J. van der Zwan
Dames en heren leden van de raad,
Leden van het college,
Meneer de commissaris,
Meneer de kabinetschef
Delegatie uit Achtkarspelen,
Collega bestuurders,
Familie, vrienden,
Dames en heren,
Fijn dat u vanmiddag de moeite hebt genomen naar deze bijzondere
raadsvergadering te komen. Uw aanwezigheid stel ik zeer op prijs!
Dames en heren leden van de Raad,
Toen de commissaris van de koningin in uw vergadering te gast was om
met u de profielschets voor de nieuwe burgemeester te bespreken, zei
hij, en ik citeer uit het raadsverslag:
"Heerenveen heeft in Nederland een klank of is het een stad van 100.000
plus"
Als sollicitant spel je zo'n raadsverslag natuurlijk woord voor woord.
En je vraagt je af: welke wereld gaat er schuil achter deze uitspraak?
Wat wil de commissaris hiermee aan mogelijke sollicitanten duidelijk
maken?
Honderdduizend inwoners?! Zou de commissaris mogelijke kandidaten
misschien op deze manier willen wijzen op de aanstaande fusie met
Smallingerland? Zoiets van: `Denk er om sollicitanten, je krijgt zo
meteen wel te maken met de dominante burgemeester Middel....!
Of zou de commissaris met deze uitspraak veeleer doelen op het
verschijnsel dat Heerenveen, door Thialf en het Abe Lenstra Stadion, in
het hart van sportminnend Nederland een sterk merk is geworden, waar
heel de provincie van profiteert? En dat hij zich met ons - en heel
schaatsend Nederland - keihard zal maken voor een nieuw Thialf?
Of, dames en heren, zou de commissaris op deze wijze willen uitdrukken
dat zeker honderdduizend mensen in de regio, of het nu gaat om werk,
onderwijs, gezondheidszorg, cultuur, sport of andere zaken, een groot
belang hebben bij het voorzieningenniveau in de gemeente? Dat dit
knooppunt van snelwegen en spoorlijn een geweldige welvaartsmotor is en
dat we als bestuurders in de regio die belangen vooral samen moeten
blijven dienen?
Hoe dit ook zij, dames en heren, één ding is wel helder: de uitspraak
van de commissaris, en dan natuurlijk bezien in zijn volledige context,
vertelt in de eerste plaats over de geweldige ontwikkeling die
Heerenveen heeft doorgemaakt. Zo is de afgelopen tien jaar de
werkgelegenheid hier met maar liefst 25% gegroeid. Dat is een uniek
percentage! En nog steeds vinden ondernemers Heerenveen de beste
vestigingsplaats in noord Nederland.
Zo bezien, dames en heren, is deze `honderdduizend-plus' uitspraak van
de commissaris zeker ook te beschouwen als een terecht blijk van
waardering voor het werk van mijn voorganger, Peter de Jonge, en zijn
medebestuurders, raadsleden en medewerkers. In de afgelopen twintig
jaar hebben zij gezorgd voor een bestuurlijk klimaat waarin dit
allemaal tot grote wasdom heeft kunnen komen.
Dames en heren, leden van de gemeenteraad, na dik 17 jaar Peter de
Jonge krijgt u nu mij als nieuwe burgemeester. Peter is zo vriendelijk
geweest mij in een aantal gesprekken wat over Heerenveen en haar
bestuurlijke omgeving en de rol van de burgemeester daarin te
vertellen. Wij kwamen al snel tot de conclusie dat vergelijkingen
altijd mank gaan. Ieder vogeltje zingt nou eenmaal zoals ze gebekt is
en bestuurlijke omstandigheden wisselen snel. Het belangrijkste is dat
we elkaar de tijd en het vertrouwen gunnen om in onze samenwerking te
groeien. En dat we daarbij regelmatig en gestructureerd terugkijken
naar wat goed ging, maar ook eerlijk benoemen wat in de toekomst beter
kan.
Los daarvan, dames en heren, heeft u er vandaag recht op te weten hoe
ik op dit moment tegen het burgemeesterschap van Heerenveen aankijk,
wat voor burgemeester ik graag voor de gemeente zou willen zijn en waar
mijn eerste prioriteiten liggen.
Laat ik beginnen met een relativerende opmerking. De burgemeester wordt
in de volksmond nog altijd een veel grotere bestuursmacht toegekend dan
hij in de bestuurspraktijk van alledag ook daadwerkelijk bezit. U kent
allemaal wel de populaire rubriek in diverse blaadjes met als titel:
"Wanneer ik burgemeester was". Grote en kleine problemen worden daarin
in een handomdraai opgelost.
Zo werd ik zelf al door diverse mensen benaderd met de opmerking dat ik
vooral moest zorgen voor een nieuw Thialf, voor een snelle fusie met
Skasterlân en zelfs voor beter spel in het Abe Lenstra Stadion.
Gelukkig spreekt de profielschets van uw raad realistischer taal. Op
een macho-burgemeester die suggereert de zaken wel even te regelen, zit
u niet te wachten. En zo'n burgemeester wil en kan ik ook niet zijn.
Veel meer voel ik mij thuis bij de opmerking van de voorzitter van de
Vertrouwenscommissie die desgevraagd stelde: "Heel bewust zoeken wij
naar een burgemeester die niet direct boven, maar in eerste instantie
vooral tussen de partijen staat".
Daarop aansluitend, dames en heren, wil ik mij als burgemeester in de
eerste plaats betrokken voelen en tonen bij het wel en wee van de
inwoners van Heerenveen. Ik wil voor inwoners makkelijk benaderbaar
zijn, zonder al te veel afstand scheppend decorum. Ik wil een
luisterend oor bieden voor al die zaken die mensen in Heerenveen bezig
houden.
Daarbij kan een verstandig gebruik van de sociale media overigens goed
helpen. Zo heb ik de afgelopen maanden via twitter al een eerste
contact kunnen leggen met meer dan honderd inwoners van de gemeente.
Natuurlijk brengt zo'n open opstelling en deze wijze van communiceren
ook wat risico's met zich mee. Maar modern en open besturen is nou
eenmaal niet iets voor bange mensen.
In dat verband zult u het niet vreemd vinden, dat ik er een voorstander
van ben dat ook de gemeente in de communicatie met haar inwoners de
sociale media meer gaat gebruiken. Dat zou naar mijn mening ook goed
passen bij de open manier van communiceren die uw raad voorstaat. U mag
van mij, en naar ik verwacht daarin gesteund door het college en onze
medewerkers, op dit punt nadere initiatieven verwachten.
Dames en heren, in de profielschets en de gesprekken met de raad was er
ook de nodige aandacht voor het terrein van de openbare orde en
veiligheid. Heerenveen staat te boek als een veilige en leefbare
gemeente en ik zal daar als burgemeester veel aandacht aan geven.
Daarbij zal ik nadrukkelijk de samenwerking met partners in de
samenleving zoeken. Want alleen wanneer we ons daar samen
verantwoordelijk voor voelen kan Heerenveen ook een veilige en leefbare
gemeente blijven.
Dames en heren, een burgemeester moet zich terughoudend opstellen als
het gaat om richting geven aan het inhoudelijk beleid van de gemeente.
Terecht geldt daar het primaat van de raad. Gekozen bestuurders gaan
nou eenmaal voor benoemde. Toch wil ik mij op twee terreinen, waarvan
ik denk dat die van wezenlijk belang zijn voor de toekomst van
Heerenveen, een enkele observatie permitteren.
In de eerste plaats betreft dat de financiële positie van de gemeente.
Heerenveen was in de afgelopen periode een ondernemende en op
ontwikkeling gerichte gemeente. Een gemeente die initiatieven
ontplooide en het voortouw nam. Die houding heeft inwoners en bedrijven
in de hele regio geen windeieren gelegd.
Maar de economische tijden zijn drastisch veranderd. Dat vraagt van
alle gemeenten, maar van ondernemende gemeenten in het bijzonder,
aanpassing van beleid. U hebt daarin als gemeenteraad op financieel
terrein al pijnlijke keuzes gemaakt en structureel miljoenen euro´s op
de gemeentelijke begroting bezuinigd. En het is onvermijdelijk dat
binnenkort nog meer moeilijke keuzes volgen.
Die keuzes kunnen eigenlijk alleen met perspectief en draagvlak gemaakt
worden, wanneer tegelijkertijd door ons echt geïnvesteerd wordt in een
andere relatie tussen samenleving en overheid. Een overheid die minder
bepaalt, oplegt en controleert. Een overheid die echt nieuwsgierig en
belangstellend is naar nieuwe initiatieven en die ook wil ondersteunen.
Een overheid die vooral gebruik maakt van de ondernemerszin en het
talent van haar inwoners.
De mate waarin we er samen in slagen die tweeslag echt te maken, niet
alleen in de ogen van onszelf, maar vooral in de ogen van onze inwoners
en van onze bedrijven, zal uiteindelijk bepalend zijn voor het
draagvlak voor moeilijke beslissingen en de geloofwaardigheid van onze
lokale democratie.
Mijn tweede observatie betreft de positie van de gemeente in de regio.
Ik heb daar ook al iets over gezegd in een recent interview met het
Friesch Dagblad.
De regio is volop in beweging, maar de meeste bewegingen gaan niet erg
spontaan in de richting van Heerenveen. En wanneer u het mij vraagt,
ligt het ook niet in de rede op dit punt iets fundamenteels uit
Leeuwarden te verwachten. De bestuurskracht van de provincie heeft ook
zo zijn beperkingen, zullen we maar zeggen.
Terecht verwacht u van uw burgemeester dat hij zich beijvert voor goede
relaties met de buren. En dat doet, door met het oog voor de belangen
van anderen de belangen van Heerenveen te dienen. Dat ga ik ook vol
energie en enthousiasme doen. Maar het zou daarbij behulpzaam zijn
wanneer de raad de actuele positie van de gemeente nog eens scherp
definieert.
En daarbij een helder antwoord geeft op vragen als: hoe staan wij nou
echt tegenover een mogelijke fusie met Drachten? Willen we, als het er
op aankomt, ook doorbijten en bijvoorbeeld - als mogelijke opmaat voor
een bestuurlijk samengaan - beginnen met het samenvoegen van onze
ambtelijke diensten? Of zien we zo'n samengaan eigenlijk niet echt
zitten?
En hoe staan we tegenover onze buur Opsterland? Is het echt in het
belang van Heerenveen nu voluit te streven naar het opdelen van deze
gemeente? En ziet u dat streven ook als realistisch? Of zijn er ook
andere, meer vruchtbare manieren om de belangen van Heerenveen en de
regio te dienen?
Dames en heren, leden van de raad. Ik heb geprobeerd aan te geven wat u
van mij als nieuwe eerste burger van deze prachtige gemeente mag
verwachten. Ik heb mij ook een paar kleine inhoudelijk opmerkingen
gepermitteerd.
Er liggen de komende jaren voor de gemeente veel uitdagingen te
wachten. Maar niet voor de gemeente alleen. Willen wij die uitdagingen
tot een goed einde brengen, dan kan het niet anders of wij moeten
vruchtbare coalities zoeken en smeden. Bijvoorbeeld met onze inwoners,
met onze bedrijven, met onze instellingen, maar ook nadrukkelijk met
onze buurgemeenten en met onze provincie. Mijn inzet zal daar in elk
geval sterk op gericht zijn.
Tenslotte, dames en heren, wil ik mijn dank uitspreken. In de eerste
plaats aan Hare Majesteit, aan de minister en aan de commissaris. Dank
voor uw bemoeienis met mijn benoeming!
Dank ook aan alle sprekers voor hun warme woorden van welkom.
De raad wil ik bedanken voor het vertrouwen dat ze in mij stelt.
Bovendien ontvangt u ons vanmiddag op een gastvrije manier en dat maakt
dat wij ons in Heerenveen zeer welkom voelen.
Het college wil ik bedanken voor het feit dat zij mij in de afgelopen
weken op gezette tijden in hun midden hebben gedoogd. Volgens mij
hebben we een goed fundament gelegd voor een prima samenwerking!
Dank geldt ook secretaris Febo Perdok en zijn medewerkers. Zij hebben
gezorgd voor een goede entree in de gemeente.
Een speciaal woord van dank betreft loco-burgemeester Lykele Buwalda.
Hij heeft tweeënhalve maand dubbel werk gedaan! Daar zaten soms
moeilijke en heel gevoelige klussen bij die hij geweldig goed heeft
aangepakt! Lykele, zeer bedankt daarvoor!
En u, dames en heren, wil ik nogmaals bedanken voor uw komst en voor
het feit dat u mij zo geduldig hebt willen aanhoren.
Gemeente Heerenveen