De Nederlandse Bank

Transparantie van toezichthouders

De Nederlandsche Bank (DNB) behoort tot de middenmoot als het gaat om de mate van transparantie over toezicht op banken, zo blijkt uit recent DNB-onderzoek. Met behulp van een enquête is de transparantie van 24 toezichthouders in kaart gebracht.

Gedurende de financiële crisis is gebleken dat het publiek en de politiek graag meer transparantie willen hebben over het toezicht dat DNB houdt op financiële instellingen. Transparant toezicht gaat gepaard met verschillende voordelen. Het vergroot de legitimiteit van de toezichthouder en maakt het mogelijk om rekenschap af te leggen. Dit helpt de onafhankelijkheid van de toezichthouder te waarborgen. Daarnaast kan transparantie het gedrag van toezichthouders voorspelbaarder maken, wat de kans vergroot dat banken zich aan regelgeving houden. Ook helpt transparantie verwachtingen te beïnvloeden en dwingt het toezichthouders om voorzichtige beslissingen te maken en consistent te werken. Niettemin bestaan er grenzen aan transparantie over toezicht. De belangrijkste reden is dat moet worden voorkomen dat transparantie over problemen bij een bank tot een stormloop op deze bank leidt, waardoor de problemen zich verergeren.

Om inzicht te krijgen in hoe transparant DNB is in vergelijking met andere toezichthouders hebben DNB-onderzoekers een enquête uitgezet onder collegatoezichthouders. Op basis van ingevulde vragenlijsten is de mate van transparantie van 24 toezichthouders bepaald. Er is een onderscheid gemaakt tussen 5 verschillende onderdelen van transparantie, zie figuur 1. Deze onderdelen hebben betrekking op de verschillende toezichtstadia. Openheid over beleidsdoelstellingen resulteert in politieke transparantie en openheid over de informatie die wordt gebruikt als input voor de toezichthouder leidt tot economische transparantie. Procedurele transparantie is transparantie over de wijze waarop toezichtbeslissingen worden genomen. Indien beleidsbeslissingen direct worden aangekondigd en uitgelegd is er sprake van beleidstransparantie. Operationele transparantie betreft transparantie over de implementatie van de beleidsacties; de toezichthouder openbaart in hoeverre doelstellingen bereikt zijn. In totaal kon een maximumscore van 15 worden behaald. Transparantieraamwerk

Beleidstransparantie is het laagste

Figuur 2 geeft een overzicht van de uitkomsten. De gemiddelde transparantiescore is 9.2. Op het vlak van de economische transparantie wordt gemiddeld genomen het hoogste gescoord. De scores voor beleidstransparantie zijn het laagste. Veel toezichthouders zijn terughoudend met het verstrekken van specifieke informatie over onder toezicht staande banken. Toezichthouders verschillen vooral op het vlak van procedurele transparantie en het minste ten aanzien van politieke en economische transparantie. Het enige aspect waarover alle toezichthouders transparant zijn, is hun doelstelling. Transparantielijst

Grote verschillen tussen toezichthouders

De transparantie van toezichthouders loopt sterk uiteen. De Noorse toezichthouder Finanstilsynet voert de ranglijst aan met een score van 12,75. De Zwitserse toezichthouder FINMA is met 6,25 punten het minst transparant. Het blijkt lastig te zijn om factoren te identificeren die de verschillen tussen toezichthouders kunnen verklaren. Zo blijkt het voor de totale transparantie niet uit te maken of de toezichthouder ook belast is met monetair beleid.

DNB in de middenmoot

DNB begeeft zich met een score van 9,25 in de middenmoot en is daarmee even transparant als de centrale banken van Ierland en Italië. DNB scoort bovengemiddeld ten aanzien van 3 van de 5 transparantieaspecten: economische, procedurele en operationele transparantie. Op het gebied van politieke en beleidstransparantie zijn de meeste andere toezichthouders transparanter. Zij scoren hoger omdat zij bijvoorbeeld wel hun doelstellingen prioriteren en gedetailleerde informatie geven over formeel ingrijpen.

Hoewel er geen enkele toezichthouder is die de maximale score haalt, is er voor elk transparantieaspect wel ten minste één toezichthouder die de maximumscore haalt. Voor politieke transparantie is dit de Spaanse centrale bank, voor economische transparantie de Braziliaanse centrale bank, voor procedurele transparantie de toezichthouders van Australië, Canada en Noorwegen, voor beleidstransparantie de Noorse toezichthouder en voor operationele transparantie de toezichthouder van Japan. Dit onderzoek toont aan dat het wellicht mogelijk is om in te gaan op de wens van het publiek en de politiek om transparanter te zijn over toezicht. Toekomstig onderzoek moet echter eerst uitwijzen in hoeverre meer transparantie op de verschillende deelaspecten ook daadwerkelijk wenselijk is, in die zin dat het niet ten koste gaat van de financiële stabiliteit.


o 297 - Transparency of banking supervisors (PDF: 1,7 Mb)

Zie het origineel