Persbericht 14 juni 2011
Lotgenotencursus activeert herstel van ernstige psychische problemen
De lotgenotencursus 'Herstellen doe je zelf' helpt mensen met ernstige psychische problemen om een begin te maken met hun herstel. Dat concludeert Hanneke van Gestel van Tilburg University in haar promotieonderzoek. Volgens Van Gestel passen cliëntgestuurde interventies goed in een GGz die gericht is op herstel in de zin van leren omgaan met de aandoening, in plaats van definitieve genezing.
In de jaren tachtig is een nieuwe visie op herstel ontstaan in de psychiatrie. In deze visie gaat het erom hoe iemand zijn leven weer onder controle kan krijgen terwijl de ziekte toch aanwezig is. Herstel wordt hierbij gedefinieerd als "...het ervaren van een bevredigend, hoopvol en betekenisvol leven, ondanks de beperkingen van je ziekte". Deze nieuwe visie op herstel heeft gevolgen voor de organisatie van de Geestelijke Gezondheidszorg (GGz), waar de conventionele, medische definitie van herstel nog steeds overheerst: herstel betekent dan 'genezing' en gaat om een eindstadium van het genezingsproces.
Hanneke van Gestel van Tilburg University onderzocht de bruikbaarheid en effectiviteit van een cursus 'Herstellen doe je zelf', die werd ontwikkeld voor en door mensen met ernstige psychische problemen. Deze cursus past in een op herstel georiënteerde GGz. 'Herstellen doe je zelf' duurt drie maanden en wordt geleid door iemand die zelf ook met ernstige psychische problemen te maken heeft (gehad). In totaal zijn 38 cursussen geëvalueerd en deden 333 mensen mee aan het onderzoek. Het onderzoek werd gefinancierd door ZonMw en mede mogelijk gemaakt door KZE, Tranzo/UvT, Ioannes Wierus Stichting, GGz Eindhoven, GGz Breburg groep, Emergis en RIBW Midden-Brabant.
Uit de resultaten blijkt dat de cursus heel goed gegeven kan worden door (ex-)cliënten van de GGz die daarvoor een training hebben gevolgd. Bovendien heeft de cursus positieve effecten op het herstel van de deelnemers. Na afloop ondervinden zij meer hoop, (zelf)vertrouwen en eigen kracht ('empowerment') dan vergelijkbare cliënten die de cursus niet hebben gevolgd. Drie maanden na afloop van de cursus zijn deze effecten nog steeds aanwezig.
De resultaten laten zien dat cliëntgestuurde interventies zoals 'Herstellen doe je zelf' van toegevoegde waarde zijn voor een op herstel georiënteerde GGz. De cliëntgestuurde cursus biedt deelnemers de mogelijkheid om een actieve start met hun herstel te maken en meer verantwoordelijkheid te nemen voor de opbouw van hun eigen leven. Dit komt overeen met de WMO-gedachte (Wet Maatschappelijke Ondersteuning), die stimuleert dat iedereen kan meedoen aan de maatschappij en zelfstandig kan blijven wonen.
Symposium Herstellen doe je zelf
Na afloop van de promotie van Van Gestel op woensdag 15 juni vindt het symposium 'Herstellen doe je zelf' plaats, over onderzoek en praktijk van herstel en ervaringsdeskundigheid. Zie voor het programma de website van
Hanneke van Gestel-Timmermans (1962, Tilburg) studeerde fysiotherapie en werkte als fysiotherapeute in allerlei sectoren van de gezondheidszorg. Vanaf 2001 studeerde ze Gezondheidswetenschappen aan de Universiteit Maastricht en vervolgens startte ze in 2006 in Tilburg met het promotieonderzoek 'Herstellen doe je zelf' bij Tranzo, Wetenschappelijk centrum voor zorg en welzijn. Momenteel werkt ze bij Tranzo binnen het project 'Trajectbegeleiding verbinden met Multi Systeem Therapie'. Daarnaast werkt ze samen met het Kenniscentrum Zelfhulp en Ervaringsdeskundigheid aan een pilot binnen Novadic Kentron met als doel de cursus 'Herstellen doe je zelf' te implementeren binnen de verslavingszorg.
Universiteit van Tilburg