Frugi Venta (Groenten en Fruit Handelsplatform Nederland)
Meerderheid grote agf-handelaren voor behoud PT
De mening van ondernemers over het belang van het Productschap Tuinbouw
(PT) verschilt per sector en per geleding binnen de sectoren. Dat
blijkt uit de eerste resultaten van de ondernemerspeiling PT, die
onderzoeksbureau Blauw Research vandaag presenteerde. De resultaten van
de peiling zijn aanleiding voor het PT-bestuur om een moderniseringslag
in te zetten.
Onderzoeksbureau Blauw Research concludeert uit de onderzoeksresultaten
dat in de glastuinbouwsectoren (bloemen en glasgroenten) de meerderheid
van de ondernemers wil blijven investeren in innovatie en duurzaamheid
via het PT. Handelsbedrijven zijn wel kritischer dan producenten. De
glastuinbouw is goed voor 64% van de heffingopbrengsten van het PT. In
de bollenteelt (10% heffingopbrengst) deelt een meerderheid de mening
van de glastuinders. De hovenierssector (2%) geeft daarentegen een
duidelijk signaal af dit soort zaken privaat te willen organiseren. Ook
ondernemers in de boomkwekerijsector (8%) en de bollenhandel (7%) zijn
kritisch. Binnen de fruit-, vollegrondgroente en paddenstoelensector
(samen 8%) zijn de meningen verdeeld. Ondernemers zijn verder over de
hele linie zeer kritisch over de wijze van inspraak en besluitvorming
binnen het PT. Volgens Blauw Research blijkt dit samen te hangen met
het lage rapportcijfer, dat tussen 3,9 (hoveniers) en 5,2
(glasgroenteteelt) uitkwam.
De glasgroentensector is de grootste voorstander van behoud van het PT.
De handel is kritischer dan de teelt, alhoewel grote handelsbedrijven
wel positief zijn over investeren via het PT. 54% van de grote
handelsbedrijven is voor behoud van het PT, tegenover 34% van de kleine
bedrijven. De glasgroententeelt is het meest positief. 61% van het
aantal respondenten wil blijven investeren via PT, gewogen naar
bedrijfsgrootte is dat 79%. Ook hier zijn grote bedrijven positiever
dan kleine bedrijven.
Resultaten geven richting
Er namen 4.189 ondernemers deel aan het onderzoek; een response van
ruim 14%. Blauw Research vindt dat een hoge response voor dit type
onderzoek. Alleen in de bloemenhandel en de vollegrondsgroenteteelt was
de response met 7% laag. Uit een non-respons analyse blijkt
desalniettemin dat de 4.189 deelnemers aan het onderzoek een juiste
afspiegeling vormen van de gehele sector. Volgens waarnemend voorzitter
Bart Bruggeman van het PT geven de onderzoeksresultaten richting voor
het PT-bestuur: "Het is goed dat we dit onderzoek gehouden hebben. Alle
ondernemers hebben de mogelijkheid gehad zich uit te spreken. De
uitkomst van de peiling geeft de mening van ondernemers uiterst helder
weer en biedt daarmee een schat aan informatie. Er is toekomst voor het
Productschap Tuinbouw, maar ondernemers geven glashelder aan dat het
anders moet. Dat geldt allereerst voor de wijze van inspraak en
besluitvorming. Dit moet transparanter en democratischer".
Verder moet het PT zich nog meer richten op zijn kerntaken: innovatie
en duurzaamheid. Het onderzoeksresultaat geeft sectoren binnen het PT
aanknopingspunten voor een agenda voor de toekomst. Elke sector zal,
voor activiteiten die privaat kunnen, de mogelijkheid bespreken om dit
versneld privaat te gaan financieren en organiseren. Daarnaast zullen
sommige sectoren zich moeten beraden of zij binnen het PT blijven, of
gebruik gaan maken van de opt-outmogelijkheid. Via deze mogelijkheid
kunnen deelsectoren uit het schap stappen.
Nieuwe mogelijkheden inspraak en besluitvorming
Uit het tevredenheidsonderzoek van 2009 bleek ook dat er onvrede is
onder ondernemers over de wijze van besluitvorming. Destijds werd de
conclusie getrokken dat veel van de onvrede samenhing met weinig kennis
over de werkwijze en activiteiten van het PT. Het PT intensiveerde
daarom de afgelopen twee jaar de communicatie met heffingbetalers. Ook
stelde het PT-bestuur een Toekomstagenda op, om helderheid te geven
over de rol en taken van het PT in de tuinbouwsector. Bruggeman: "Het
resultaat van onze acties is dat de kennis van ondernemers over onze
taken en activiteiten is toegenomen. Alhoewel ook de kennis over de
wijze van besluitvorming iets is verbeterd blijft er onvrede. We hebben
hier dus te maken met een fundamenteel probleem.".
Werkgeversorganisaties en toezichthouder SER oriënteren zich op nieuwe
vormen van inspraak en besluitvorming voor de schappen. Mede op basis
van hun bevindingen wil het PT-bestuur naar nieuwe en betere vormen van
inspraak en besluitvorming voor het schap.
Sectoren
Daarnaast vroeg het PT-bestuur bureau Blauw Research een nadere analyse
van de resultaten van de peiling per sector uit te werken. In de zomer
worden per sectorcommissie bijeenkomsten belegd. Op basis van de
analyses per sector wordt kritisch gekeken in welke activiteiten de
betreffende sector wil investeren via het PT en in welke niet.
Bruggeman: "Uitgangspunt daarbij is dat voor activiteiten die
ondernemers wel belangrijk vinden maar waarin zij niet meer via het PT
willen investeren, alternatieven worden gezocht. Pas als er een
werkbare private oplossing is gevonden kan de investering vanuit het PT
eventueel afgebouwd of stopgezet worden."
Activiteiten: plantgezondheid en fytosanitaire zaken
Volgens Blaauw Research hechten ondernemers de meeste waarde aan
activiteiten op het gebied van plantgezondheid. Hieronder valt het
onderzoek ter voorkoming van ziekten en plagen en de Coördinatoren
Effectief Middelen Pakket, die ervoor zorgen dat er een adequaat pakket
gewasbeschermingsmiddelen beschikbaar is voor de betreffende sector.
Ondernemers uit de meeste sectoren willen hierin blijven investeren via
het PT. Alleen ondernemers uit de paddenstoelensector en de
boomkwekerijsector denken er anders over. Ook fytosanitair beleid om
toegang tot markten te garanderen wordt belangrijk gevonden. Ook
hiervoor geven ondernemers uit de meeste sectoren aan dit via het PT te
willen financieren.
Activiteiten: promotie en marktonderzoek
Promotie wordt in vrijwel alle sectoren als een belangrijke activiteit
gezien, stelt Blaauw Reserch. Ondernemers uit de meeste sectoren denken
echter dat promotie ook privaat gefinancierd en georganiseerd kan
worden. Een zelfde beeld is te zien bij marktonderzoek. Ook deze
activiteit vinden ondernemers belangrijk, maar de meerderheid ziet hier
een rol voor private partijen. Uitzonderingen zijn de bloemen-,
glasgroenten- en bollenteelt, waar zo'n 60% van de ondernemers promotie
liever via het PT gefinancierd ziet. Bruggeman: "Dit is in lijn met het
standpunt van het PT-bestuur. Uitgangspunt voor het PT-bestuur is dat
privaat moet wat privaat kan. In onze Toekomstagenda stelden we als
PT-bestuur in 2010 vast dat productpromotie een onderwerp is dat
privaat gefinancierd moet worden zodra de betreffende deelsector dit
kan organiseren. De bloemensector treft hier al voorbereidingen voor.
Het is zaak dat elke sector de mogelijkheid van private financiering en
uitvoering van promotie en marktonderzoek gaat bekijken."
Commissie van advies
De resultaten van de PT ondernemerspeiling worden naar de Commissie van
Advies gestuurd, die minister Kamp adviseert over het kabinetstandpunt
over de toekomst van de schappen.