'Tuinders moeten naast Roemenen ook werklozen aannemen'
Voor elke vier Bulgaren of Roemenen, die een tuinder inhuurt, moet ook
een langdurig werkloze worden aangenomen. Dat bepleitte wethouder Henk
Kool van Sociale Zaken, Werkgelegenheid en Economie maandag in de
Volkskrant. Leden van de bond die werken in de tuinbranche voorzien
twee problemen: de arbeidsvoorwaarden en het tijdelijke karakter van
het werk.
Volgens wethouder Kool werkt het bij de overheid heel goed. ''Afgelopen
tijd hebben we in Den Haag geëist dat bij overheidsaanbestedingen 5
procent van de aanbestedingssom besteed wordt aan het aan het werk
helpen van langdurig werklozen. Iedereen is er blij mee. Dus waarom zou
je dit ook niet in de tuinbouw doen?''
Betaling
Bert Klooster werkt in de tuinbranche en is kaderlid van FNV
Bondgenoten. "Natuurlijk, als die Nederlanders dat willen dan moet je
daar voorrang aan geven. Maar we hebben dit al vaak besproken in cao
comissies en dan zeggen de werkgevers: ze willen niet werken. Het
probleem is de betaling. Tuinders willen voor een appel en een ei het
werk laten doen."
Arbeidsvoorwaarden
Ook vakbondsbestuurder Gerard Roest beaamt dat de arbeidsvoorwaarden
een probleem vormen. "Ten eerste zijn Buitenlandse werknemers vaker
bereid om lange dagen te maken (12 tot 14 uur werken per dag). Ten
tweede zijn zij vaak niet op de hoogte van hun rechten, zoals extra
vergoeding voor overwerk. Nederlanders weten dit over het algemeen
beter en zijn minder makkelijk te misleiden. Dit is ook een voorname
reden waarom tuinders vaak kiezen voor buitenlanders.Ook komt het op
grote schaal voor dat de tuinders wel het minimumloon betalen, maar dit
vervolgens deels terughalen door het inhouden van vergoedingen voor
huisvesting, woon-werkvervoer of het opleggen van (soms onzinnige)
boetes.
Roemenen vervangen Polen
Klooster vult aan: "Je moet Nederlanders wel de kans geven het werk te
doen. De Polen kennen inmiddels ook de weg en worden duurder. Dus
roepen werkgevers nu: als we Roemenen geen werkvergunning geven dan
redden we het niet. Maar datzelfde zeiden ze over de Polen enige jaren
terug. Door de lage lonen in samenwerking met het zware werk, heeft de
branche een negatief imago. Ook Nederlandse scholieren gaan liever
vakken vullen dan in de tuinbranche werken."
Geen perspectief op vaste baan
Volgens Roest, is het grootste probleem dat het om tijdelijk werk
gaat. "Je kunt geen toekomst opbouwen op basis van dit werk. Na een
paar weken belandt je weer terug in de bakken van het UWV. In het
verleden zijn diverse pogingen gedaan om werklozen te plaatsen. Daarbij
kwam het zelfs voor dat mensen na afloop van het tijdelijke werk een
lagere uitkering kregen."
Kool genuanceerder dan Kamp
Het voorstel van Kool is genuanceerder dan eerdere uitspraken van
Minister Henk Kamp van Sociale Zaken. Deze ziet niets in het
verstrekken van werkvergunningen aan Roemenen en Bulgaren. Volgens
Kamp zijn er genoeg werklozen die bij tuinders aan de slag kunnen. Kool
ziet in dat het een ramp wordt als alle 500 duizend werklozen in een
keer ingezet worden in de tuinbouw. "Mensen moeten ook leren om in de
tuinbouw te kunnen werken". Kool wil tot een overeenkomst komen met de
uitzendbureaus en heeft hulp nodig van Kamp.