CNV Vakmensen
"Arbeidsvoorwaarden in het vervoer moeten worden beschermd"
01 juni 2011
CNV Vakmensen hekelt de technocratische aanpak in het Europees `Witboek
Vervoer 2050'. De bond mist het menselijk aspect. De Europese Commissie
moet meer doen aan de bescherming van de arbeidsvoorwaarden van
werknemers en hun positie in het vervoer over weg, lucht, water en
rail.
Het kabinet Rutte moet daarvoor - straffer dan nu - pleiten bij de
Commissie. Anders is uitholling van cao's en verdringing van
Nederlandse werknemers haast onvermijdelijk. Dat commentaar geeft CNV
Vakmensen op het `Witboek Vervoer 2050' van de Europese Commissie en de
kabinetsreactie daarop. Dit witboek wordt vanmiddag behandeld in de
Vaste Kamercommissie Infrastructuur en Milieu.
Volgens CNV Vakmensen mist de Commissie in zijn witboek het element
innovatie op arbeidsverhoudingen. "Het gaat om meer dan nieuwe
mobiliteitsideeën en nieuwe technologie. Dat is een technocratische
benadering, gericht op dingen. Het element mens ontbreekt. Bij een
volledig open Europese vervoersmarkt komen de mens en zijn
arbeidsvoorwaarden in het gedrang", stelt Wyb Kusters, bestuurder van
CNV Vakmensen. "Door met bijvoorbeeld loopbaanpaden perspectief te
tekenen voor de mensen maak je de sector aantrekkelijk voor
nieuwkomers. En daarmee ban je het dreigend tekort aan mensen in de
komende decennia uit."
Cabotage
Een van de onderwerpen dat op korte termijn strikter toezicht behoeft
is de zogenaamde cabotageregeling in het goederentransport over de weg.
Nu is de regeling zo dat buitenlandse ondernemingen maximaal drie
cabotageritten mogen maken per zeven dagen. Maar door onvoldoende
toezicht - en met bezuinigingen daarop in het verschiet - wordt dit
principe met voeten getreden en wordt het steeds aantrekkelijker om in
Nederland transporten door goedkope chauffeurs uit Midden- en
Oost-Europa te laten uitvoeren."
Kusters: Het Witboek - en de kabinetsreactie - voorzien juist in een
verder opheffen van de cabotageregeling. Dat is zeer ongewenst. Daarmee
wordt verdere concurrentie op arbeidsvoorwaarden in de hand gewerkt.
Eerlijke concurrentie vraagt om een gelijk speelveld. Zo lang dat er
niet is vragen wij Europa en ons kabinet om maatregelen, zodat
Nederlandse arbeidsvoorwaarden niet worden uitgehold."
Samenvatting Witboek Vervoer
De Europese Commissie (het dagelijks bestuur van de Europese Unie)
heeft stappenplan gemaakt om te komen tot één interne Europese
vervoersruimte. Dit stappenplan wordt ook wel het "Witboek vervoer
2050" genoemd en geeft aan hoe het toenemende vervoer in Europa
duurzaam en concurrerend zou moeten worden gemaakt.
Het witboek legt veel nadruk op zuinigheid en efficiency. Meer
integratie en concurrentie bevordert volgens de commissie die
zuinigheid en efficiency. Naast het ontwikkelen van duurzame
brandstoffen en aandrijvingsystemen (minder Co2-uitstoot), gaat het om
het verbeteren van de logistieke keten (per transportvorm en afstand
steeds kiezen voor de meest energie-efficiënte vervoerswijze) en een
efficiënt gebruik van de infrastructuur (op elkaar aansluitende
verkeersbeheersingssystemen rondom tol en veiligheid, een Europees
satellietnavigatiesysteem).
De Commissie wil één Europese vervoersmarkt, waarop vrije concurrentie
zoveel mogelijk zijn gang moet kunnen gaan. Technische, administratieve
en juridische belemmeringen moeten zoveel mogelijk worden weggewerkt en
moet het vervoer efficiënter, zuiniger en competitiever maken.
Over het sociale aspect van deze concurrentie wordt opgemerkt dat het
belangrijk is om concurrentievermogen en sociale aspecten met elkaar
worden verzoend. Sociaal overleg moet er voor zorgen dat sociale
conflicten, die aanzienlijke economische verliezen veroorzaken, worden
vermeden.
CNV Vakmensen kritisch
De woordkeuze ten aanzien van het sociale aspect lijkt aan te geven dat
de Commissie op dit punt de nadruk legt op de economie. Sociaal overleg
heeft volgens het Witboek vooral tot doel het voorkomen van economische
verliezen. Weliswaar erkent het witboek dat personeel (werknemers dus!)
een essentieel element vormt van het vervoerssysteem, maar dit wordt
vooral gezien in het licht van een toekomstige schaarste aan werknemers
en vaardigheden. Openstelling van de markt, zo schrijft de commissie,
moet gepaard gaan met degelijke banen en arbeidsvoorwaarden.
Dat klinkt mooi, maar in het Witboek zien we toch vooral de nadruk op
het wegwerken van beschermende (protectionistische) maatregelen van de
lidstaten en het opheffen van fiscale en juridische knelpunten.
Als voorbeeld wordt genoemd het opheffen van regelgeving rondom
cabotage in het beroepsgoederenvervoer. Het gevolg daarvan is dat elke
vervoerder in elk Europees land onbeperkt binnenlandse ritten kan gaan
rijden. Dat klinkt mooi, maar in de praktijk leidt dit tot concurrentie
op arbeidsvoorwaarden. Met per saldo een negatief effect voor
Nederlandse chauffeurs. Immers, chauffeurs uit Midden- en Oost Europa
zijn veel "goedkoper" dan hun collega's uit west Europa. Het wordt voor
verladers en opdrachtgevers dus aantrekkelijk om chauffeurs, wagens en
bedrijven uit Midden- en Oost Europa (de zg. MOE-landen) in te zetten
voor het binnenlandse transport in Nederland. Op dit moment kan een
buitenlandse firma nog maximaal drie ritten binnen Nederland maken per
zeven dagen. En nu al nodigt de gebrekkige controle nodigt uit tot
overtreding van de regels en uitholling van de positie van Nederlandse
chauffeurs (en misbruik van hun collega's uit de MOE-landen). Recent
zijn kaderleden van CNV Vakmensen hierover aan het woord geweest in een
uitzending van Argos. Zij wezen op deze overtredingen en de misstanden
onder chauffeurs uit de MOE-landen. Dit heeft toen zelfs geleid tot
Kamervragen. Als de Europese commissie zijn zin krijgt, hoeft er
binnenkort op dit aspect helemaal niet meer te worden gecontroleerd.
CNV vakmensen constateert dat Nederlandse vrachtwagenchauffeurs in het
internationale vervoer al grotendeels zijn weggeconcurreerd door hun
"goedkopere" collega's uit Midden- en Oost Europa. De voornemens m.b.t.
de cabotageregeling zullen er toe leiden dat de Nederlandse chauffeurs
ook binnen het eigen land door de collega's uit Midden- en Oost Europa
zullen worden verdrongen!
Uit bovenstaand voorbeeld mag duidelijk worden dat een concurrerend en
duurzaam Europees transport niet alleen maar positieve gevolgen heeft.
Harmonisatie van voorschriften draagt bij tot eerlijker concurrentie,
een "gelijk speelveld". Maar op het gebied van arbeidsvoorwaarden is
nog totaal geen sprake van zo'n gelijk speelveld! En dat is vooral
voelbaar in een internationaal opererende sector als het vervoer. Als
gevolg van de voornemens van de Europese Commissie zal daar, vooral in
de eerstkomende tijd, de concurrentie op arbeidsvoorwaarden
plaatsvinden.
Een toekomstig gebrek aan arbeidskrachten alleen is niet het antwoord
op dit vraagstuk. Het is waar dat schaarste aan werknemers druk op de
lonen zal geven en dat op termijn de Europese lonen in het vervoer
ongetwijfeld naar elkaar zullen toegroeien. Maar voor het zover is, zal
er nog veel water door de Rijn stromen. CNV Vakmensen wil maatregelen
om te voorkomen dat op de korte termijn de Nederlandse werknemers
worden weggeconcurreerd en Nederlandse arbeidsvoorwaarden en cao's
worden uitgehold.
- de officiële reactie van CNV Vakmensen op het Witboek
- de Nederlandse tekst van het Witboek
- de kabinetsreactie op het Witboek
---
nieuwslijst