Psychotherapie werkt wel, maar hoe?
Onderzoek naar de invloed van de therapeutische relatie in psychotherapie
De Universiteit Maastricht gaat een samenwerkingsverband aan met zorginstelling Mentaal Beter. In de komende zes jaar zal een omvangrijk wetenschappelijk onderzoek worden uitgevoerd waarmee meer zicht wordt verkregen op de invloed die de therapeutische relatie heeft op de effectiviteit van therapie. De onderzoekers hopen op die manier te ontdekken welke relationele elementen nu precies tot verbetering of verandering leiden in psychotherapie.
Het zogeheten Alliantieonderzoek wordt uitgevoerd door prof. dr. Marcus Huibers van de Universiteit Maastricht en drs. Marieke van Riessen, psychotherapeut en onderzoeker bij Mentaal Beter, die op dit onderzoek zal promoveren. Het onderzoek sluit aan bij een van de belangrijkste hedendaagse vraagstukken in de psychotherapie. Jarenlang is onderzocht of psychotherapie werkt. Uit al deze effectonderzoeken weten we inmiddels dat psychotherapie werkt, maar hoe het werkt is allerminst duidelijk. We weten niet wat de mechanismen zijn in psychotherapie die zorgen voor verandering of verbetering van de klachten.
Het Alliantieonderzoek richt zich op een van de therapeutische mechanismen die uit eerder onderzoek naar voren komt als veelbelovend, namelijk de therapeutische alliantie. De alliantie is de band of samenwerkingsrelatie tussen therapeut en cliënt en de mate waarin beiden het eens zijn over wat te bereiken in therapie en hoe dat samen te bereiken. Het hart van het Alliantieonderzoek is de ontwikkeling van twee nieuwe trainingen die zich richten op het optimaliseren van relationele kwaliteiten van therapeuten. Dertig relatief onervaren therapeuten zullen worden getraind in het openlijk bespreekbaar maken van de bijdrage van de cliënt en de therapeut aan de interactie. Het effect van deze trainingen wordt geëvalueerd in een behandelstudie waar 300 cliënten aan deelnemen.
Voor Mentaal Beter als zorgorganisatie is uitkomst gestuurde zorg haar uitgangspunt. Kort gezegd houdt dit in dat de voortgang en effectiviteit van behandelingen voortdurend wordt gemeten en dat zowel cliënt als behandelaar daar feedback over krijgen. Dit om ervoor te zorgen dat de geboden behandeling steeds goed blijft aansluiten bij de cliënt om over- en onderbehandeling te voorkomen. Het Alliantieonderzoek sluit uitstekend aan bij de ambitie van Mentaal Beter haar effectiviteit als zorgaanbieder te vergroten.
Als we meer weten over de werkzame relationele elementen in therapie, dan wordt het mogelijk opleidingen daarop af te stemmen en therapeuten van de toekomst op te leiden tot relationele experts. Mentaal Beter en de onderzoekers willen met deze studie een bijdrage leveren aan het verbeteren van de zorg en behandeling van cliënten met uiteenlopende psychische klachten die behandelaren dagelijks ontmoeten in de klinische praktijk.
Maastricht University