KRO Profiel: De uiterlijke schijn van Naima El Bezaz
Uitzenddatum: 01/06/2011
"Het enige dat ik wil is vrij zijn. Vrij zijn in mijn hoofd."
KRO Profiel gaat op 1 juni over Naima El Bezaz, een Nederlandse
schrijfster van Marokkaanse afkomst. Geplaagd door depressies en
angststoornissen, die hun kiem hebben in een ongelukkige jeugd,
probeert ze haar leven in de grauwe, fantasieloze werkelijkheid van
haar Vinex-wijk kleur te geven door te schrijven. Daarbij gaat ze vaak
niets ontziend te werk. Zoals bij haar laatste roman Vinexvrouwen,
waarin ze tot in detail beschrijft hoe zij vanuit haar drive-in woning
neerkijkt op de uitgezakte borsten en ongeschoren kruis van haar
buurvrouw. Het levert haar naast enkele bedreigingen vanuit haar
directe omgeving, vooral ook veel aandacht op.
Na een spraakmakend optreden in Pauw & Witteman, waarin El Bezaz op
excentrieke wijze alle aandacht naar zich toetrekt, verdubbelt de
verkoop van haar roman. Vinexvrouwen is inmiddels een bestseller en
dankzij haar flamboyante optreden, lijkt El Bezaz zich definitief te
hebben gevestigd in de arena van bekende Nederlandse auteurs. De hausse
aan media-optredens, interviews en lezingen, waarvoor zij het hele land
moet bereizen, vormen een dankbare en noodzakelijke onderbreking van
het opgesloten bestaan in haar wijk.
"Vinexvrouwen heeft haar nu al een veel leuker leven opgeleverd", meent
Josje Kraamer, El Bezaz' vaste redacteur bij uitgeverij Querido. "Ik
ken geen auteur die zo goed haar eigen publiciteit kan verzinnen,
opkloppen én bijhouden. Sinds het verschijnen van haar boek
Vinexvrouwen is ze geen moment uit de publiciteit geweest en dat doet
ze voor het grootste gedeelte zelf, want stilte is dat wat ze het
meeste vreest", aldus Kraamer. "Slechte kritieken zijn altijd nog beter
dan niet in het nieuws staan. Aandacht betekent voor Naima dat er geen
kans is op depressie of sleur. Aandacht is voor haar van levensbelang."
In 2006 raakt El Bezaz in een zware depressie, nadat ze met de dood
bedreigd wordt door fundamentalistische moslims. De aanleiding is haar
boek De Verstotene, waarin een moslima verstoten wordt door de
moslimgemeenschap vanwege haar relatie met een joodse man. De
doodsbedreigingen betekenen letterlijk een inperking van El Bezaz'
vrijheid. Meer dan een jaar komt ze haar huis niet uit en zit ze
opgesloten tussen de vier muren van haar Vinex-woning. Haar grootste
nachtmerrie wordt bewaarheid: een bestaan zonder rumoer en aandacht.
Om haar isolement te doorbreken, neemt El Bezaz het initiatief om in
contact te treden met de bewoners uit haar buurt. Tot haar grote
verwondering raakt ze verzeild in een wereld van overmatig
drankgebruik, echtscheiding, overspel en handel in antidepressiva. El
Bezaz: "Het werd mij opeens duidelijk dat jullie Nederlanders evenzeer
de schijn ophouden voor de buitenwereld met jullie `succesvolle'
anderhalve baan, twee auto's voor de deur en twee kinderen. Het lijkt
net alsof ik in één grote kijkdoos woon, waarin iedereen elkaar
vanachter de gordijntjes in de gaten houdt. Er is dus in wezen geen
verschil tussen de Nederlandse en Marokkaanse gemeenschap. Met mijn
roman Vinexvrouwen wil ik jullie blanke autochtonen een spiegel
voorhouden en toon ik jullie nu míjn vooroordelen en dat irriteert
jullie, zoals jullie vooroordelen mij - een in jullie ogen kansloos
Marokkaans gastarbeiderskind - altijd gestoord hebben!"
Haar scherpe pen in combinatie met haar ongezouten uitspraken, maken
van Naima El Bezaz een opvallende figuur binnen het medialandschap. Ze
wordt geroemd maar ook gevreesd, want in haar strijd voor volledige
vrijheid van meningsuiting, is ze niet bereid ook maar iemand of iets
te ontzien. "Mijn hele leven streef ik naar vrijheid, want ik groeide
op in een wereld vol taboes, waarin uiterlijke schijn belangrijker is
dan de liefde van een moeder voor haar kind", zegt El Bezaz daarover.
"Ik wil in wezen maar één ding en dat is dat mijn moeder trots op me
is."
Maker van deze aflevering van KRO Profiel is Monique Nolte.
KRO Profiel, woensdag 1 juni rond 23.00 uur op Nederland 2.
Programma
KRO Profiel
Meer informatie
Voor persvragen/ interviewverzoeken:
KRO