SGP
Verantwoordingsdebat
De SGP steunt de bezuinigingsdoelstelling van het kabinet: 18 miljard.
IJkpunt bij de uitwerking is en blijft dat de bezuiniging verantwoord
is en het tijdpad voldoet. Een speciaal aandachtspunt is de opvang van
tienermoeders. De SGP wil de subsidie voor VBOK-opvanghuizen voor
tienermoeders veilig stellen.
---
Verantwoordingsdebat
Van der Staaij (SGP)
19 mei 2011
Het jaar 2010 biedt voor het kabinet veel stof om zich over te
verantwoorden. Het is immers een hele klus om 237,6 miljard euro op een
goede wijze uit geven. Het overheidsapparaat moet wel op orde zijn om
deze klus te kunnen klaren. De SGP heeft daarom met waardering kennis
genomen van de conclusie dat meer dan 99% van de bestedingen rechtmatig
is. Over het algemeen is de bedrijfsvoering van ministeries bovendien
op orde. Dat verdient een compliment. We gaan er verder vanuit dat de
problemen die bij sommige ministeries blijven slepen deze periode uit
de weg worden geruimd. Scholen kunnen inmiddels na vier jaar slechte
resultaten worden gesloten. Het is niet best dat onderdelen van sommige
ministeries met die regel al drie keer gesloten zouden zijn.
Verantwoording over 2010 vraagt wel een bijzondere aanpak. In 2010
hebben we immers nauwelijks een missionair kabinet gehad. Belangrijkste
vraag is daarom hoe de start van dit kabinet verlopen is. Staan alle
lichten op groen om een succesvolle aanpak van de beschreven plannen en
ambities te kunnen verwachten?
Verantwoording
Het verbeteren van de verantwoording blijkt een proces van lange adem.
Voortdurend worden nieuwe onderdelen voorgesteld en geprobeerd, of
worden oude accenten opgepoetst. Recent is een nieuwe aanpak
voorgesteld met betrekking tot begroting en verantwoording. De SGP
steunt de lijn om te streven naar meer compacte begrotings- en
verantwoordingsinformatie. Dat past bij de inzet om te werken aan een
kernachtige overheid. De verantwoordingsinformatie die de
minister-president heeft gestuurd levert volgens de SGP een waardevolle
bijdrage voor het debat. In tegenstelling tot zijn suggestie vindt
de SGP het belangrijk dat we jaarlijks op een dergelijk overzicht
kunnen rekenen. Wanneer de aanbeveling van de Rekenkamer volgen dat
deze verantwoordingsinformatie voort moet komen uit de reguliere
verantwoordingsinformatie is dit een eenvoudige opdracht. Deelt de
minister-president deze insteek?
Informatie voor het verantwoordingsdebat moet niet in een betonnen mal
gegoten worden. De informatie moet voldoende aansluiten bij de aard van
het kabinetsprogramma. Het realiseren van de achttien miljard
bezuinigingen is de kern van dit kabinetsprogramma. De SGP steunt
daarom het pleidooi van de Rekenkamer om een afzonderlijke
bezuinigingsmonitor te ontvangen. De Kamer moet elk jaar op één
moment in één oogopslag kunnen zien wat de stand van zaken is met
betrekking tot hervormingen en bezuinigingen.
Bezuiniging
De SGP vindt het op orde brengen van de overheidsfinanciën een
belangrijke verantwoordelijkheid. Die opdracht vraagt om hernieuwde
aandacht voor een kleine overheid. Het is ook gezond om van tijd tot
tijd te bekijken of de overheid zich concentreert op de taken die tot
haar verantwoordelijkheid behoren, of dat zij door allerlei
activiteiten vaak onbedoeld juist de eigen verantwoordelijkheid van
burgers ondergraaft. De SGP waardeert dat het kabinet deze taak met
beide handen aanpakt. De structurele bezuinigingsdoelstelling van
achttien miljard steunen wij. Inmiddels blijkt ook dat meer dan 91% van
de beoogde bezuinigingen voor 2011 is ingeboekt. De startblokken voor
de komende periode staan klaar.
Van groot belang bij de uitwerking van de bezuinigingen is dat deze
verantwoord plaats vinden en dat het tijdpad voldoet. De SGP is daarom
blij dat het kabinet gehoor heeft gegeven aan de motie Van der
Staaij/Cohen om de bezuiniging op passend onderwijs geleidelijker op te
bouwen. De combinatie van een stelselwijziging en een bezuiniging is
een risicovolle. Hoewel het passend onderwijs niet op de lijst met
hervormingen staat, gaat het namelijk wel degelijk om een ingrijpende
stelselwijziging. Het nieuwe voorstel getuigt van voldoende realisme.
Bovendien kan de aandacht nu volledig op de inhoudelijke ontwikkeling
van passend onderwijs gericht worden. Deelt het kabinet de visie dat
ook met het oog op effectieve besteding van middelen zoveel mogelijk
moet worden aangesloten bij bestaande samenwerkingsverbanden?
De plannen om mensen met afstand tot de arbeidsmarkt aan het werk te
krijgen verdienen een zorgvuldige, maar ook snelle behandeling. Voor
beleidsmakers en politici is het goed om te bedenken dat Wajongers vaak
wel wakker liggen van de bezuinigingen die hen raken. De SGP maakt zich
ook zorgen over de herstructurering van de sociale werkvoorziening.
Gemeenten zitten met blijvende autonome kosten door bestaande
cao-afspraken. Het debat zal erover moeten gaan of de verwachting
reëel is dat op deze kosten beduidend kan worden bespaard?
Hervorming
Het concept-bestuursakkoord tussen de verschillende overheden is
inmiddels gesloten. De gelijktijdige overdracht van dossiers als
jeugdzorg en werken naar vermogen naar de gemeente is een zware kluif.
De SGP vraagt zich af hoe het kabinet de samenhang tussen deze
onderwerpen beoordeelt. Aanvankelijk is gesuggereerd dat voor al deze
onderwerpen wordt gestreefd naar dezelfde regioâs, maar inmiddels is
duidelijk dat dit uiteenloopt voor jeugdzorg, werken naar vermogen en
passend onderwijs. In hoeverre is dit een bewuste keuze?
Het afgelopen jaar is de aandacht voor politie op het platteland meer
uit de verf gekomen. Dat was onze wens in de motie Van der Staaij. Het
gaat nu gelukkig de goede kant op. Die ontwikkeling moet natuurlijk
niet in de wielen gereden worden door de oprichting van een nationale
politie. De SGP vindt dat het belang van het platteland gewaarborgd
moet zijn bij de schaalvergroting die het gevolg is van deze operatie.
Het mag niet gebeuren dat het kabinet de kostbare tijd en middelen die
ingezet zijn hierdoor in rook laat opgaan. Welke inzet toont het
kabinet hiervoor?
Het hoger onderwijs is voortvarend aangepakt. Inmiddels is het
wetsvoorstel zelfs door de Tweede Kamer aanvaard. Het is goed om te
zien dat het kabinet hier daadwerkelijk de hand uitsteekt naar de
Kamer. Voor de SGP is een fatsoenlijk overgangsregime voor studenten
een wezenlijke voorwaarde voor steun aan het wetsvoorstel. Dat is nu
gelukkig geregeld. Het is belangrijk dat studenten onder andere door
dit voorstel geprikkeld worden meer verantwoordelijkheid te nemen voor
hun studie in het hoger onderwijs, ook wat de financiën betreft.
Verbetering
Het is goed om nauwlettend te volgen wat er gebeurt met de hervormingen
en bezuinigingen. Maar iedere fractie heeft ook zo zijn lijst van
onderwerpen van zaken die wel belangrijk zijn, maar waar ogenschijnlijk
weinig beweging in zit.
Het eerste wat natuurlijk opvalt is dat er weinig beweging zit in het
onderwerp woningmarkt, terwijl de problemen steeds duidelijker worden.
Belangrijke knopen worden niet doorgehakt. Dat is problematisch. Het is
in ieder geval zaak dat de komende jaren geen verloren tijd zijn. De
SGP vindt dat de komende jaren benut moeten worden om te onderzoeken
hoe ingrepen op de woningmarkt vormgegeven moeten worden. Hopelijk
staat het denken hier niet stil?
Het gaat in het overheidsbeleid meer dan geld alleen. Een onderwerp als
bescherming van het kwetsbare leven staat hoog op onze
prioriteitenlijst. Aandacht voor medisch-ethische themaâs, bescherming
van het ongeboren leven vraagt voortdurende inzet.
In 2010 hebben we regelmatig aandacht gevraagd voor continuering van de
opvang van tienermoeders. De subsidie voor het opvanghuis in Gouda
loopt eind 2011 af. Het kabinet zou hierop terugkomen met een brief,
maar wij hebben nog niets gezien. Wanneer kunnen we een reactie
verwachten? Zeker op dit punt mag voortvarendheid verwacht worden.
_______________________
Door de minister wordt geconstateerd dat veel doelstellingen zich
niet lenen voor concrete outputindicatoren (31 865, nr. 26). Wat dat
betreft is de beweging van New public management een beetje op zân
retour. Aan de verwijzing naar de motie Pechtold uit 2007 (bijvoorbeeld
door het BOR) moet daarom niet te zwaar getild worden (0-metingen en
opstellen indicatoren); wordt snel een papieren tijger. Hetzelfde geldt
voor de sterke nadruk van de Rekenkamer op het plausibiliteitsbeginsel
(is een bepaald effect het gevolg van beleid?). SGP heeft motie
Pechtold uit 2007 trouwens niet gesteund.
Ook evaluatie van het experiment Verbetering Verantwoording en
Begroting door de Rekenkamer en het ministerie van Financiën noemt de
meerwaarde van de verantwoordingsbrief en de aanwezigheid van de MP.