Rijksoverheid
Uitzetten NVB
Geachte voorzitter,
Een groot aantal decentrale overheden heeft mij in de afgelopen weken per brief
verzocht om in de eigen concessiegebieden de Nationale Vervoerbewijzen (NVB)
uit te zetten. De verzoeken zijn afkomstig van de provincies Overijssel, Gelder-
land, Flevoland (inclusief de gedelegeerde concessies in Almere), Noord-Holland,
Fryslân, Limburg, Zeeland, de Stadsregio Arnhem Nijmegen en Regio Twente.
Met deze brief informeer ik uw Kamer over mijn positieve besluit ten aanzien van
deze verzoeken.
Ik ben tot het oordeel gekomen dat eerder genoemde decentrale overheden vol-
doen aan de criteria, zoals genoemd in de brief van 29 november 2007 (Kamer-
stukken II, 23 645, nr.173) en de criteria die daaraan in het Aanvalsplan OV-
chipkaart zijn toegevoegd, als gevolg waarvan het NVB wordt uitgezet per 30 juni
2011 dan wel 7 juli 2011:
Per 30 juni 2011:
* Regio Twente
* Provincie Overijssel
* Provincie Gelderland
* Stadsregio Arnhem Nijmegen
* Provincie Flevoland
* Provincie Flevoland betreffende de gedelegeerde concessies in Almere
* Provincie Noord-Holland
* Provincie Fryslân
Per 7 juli 2011:
* Provincie Zeeland
* Provincie Limburg
De provincie Fryslân heeft eerder aangetoond te voldoen aan de afgesproken cri-
teria die aan het uitzetten van het NVB zijn verbonden (Kamerstukken II, 23 645,
nr. 391). Het uitzetten van het NVB is opgeschort omdat de OV-chipkaart nog niet
was ingevoerd in de provincies Groningen en Drenthe. Inmiddels is dit sinds 16
maart 2011 wel het geval. De provincie Fryslân heeft mij daarop verzocht om het
Ministerie van
Infrastructuur en Milieu
Ons kenmerk
IENM/BSK-2011/56517
Pagina 2 van 7
NVB per 30 juni 2011 uit te zetten omdat zij graag wil aansluiten bij de decentrale
overheden uit Oost-Nederland. Daarom heb ik besloten om de datum voor het
uitzetten van het NVB vast te stellen op 30 juni 2011.
In bijlage 1 bij deze brief licht ik per criterium mijn oordeel toe. Op een aantal
specifieke onderdelen uit de verzoeken van de decentrale overheden ga ik in het
onderstaande nader in.
Kostenneutrale overgang
De Commissie Kist heeft een onafhankelijk onderzoek uitgevoerd naar één van de
genoemde criteria, de opbrengstneutraliteit per decentrale overheid bij gelijkblij-
vend reizigersvolume. De bevindingen van de Commissie Kist ten aanzien van de
opbrengstneutraliteit zijn positief: voor alle decentrale overheden heeft de Com-
missie geconcludeerd dat er sprake is van een kostenneutrale overgang naar de
OV-chipkaart (zie bijlage 2 bij deze brief).
Incomplete transacties
Bij het behandelen van de verzoeken van de betrokken decentrale overheden tot
het uitzetten van het NVB is ook gekeken naar de incomplete transacties. Per de-
centrale overheid geldt voor de individuele vervoerders dat het percentage incom-
plete transacties ten opzichte van het aantal ritten op saldo binnen of onder de
gehanteerde bandbreedte liggen van de regio's Rotterdam en Amsterdam ten tijde
van het besluit tot het uitzetten van het NVB aldaar.
Deze percentages vormen geen eindpunt. Ik ben van mening dat de incomplete
transacties een belangrijk punt van aandacht moet blijven voor de decentrale
overheden en hun vervoerders. Ik heb er dan ook bij alle decentrale overheden op
aangedrongen om de ontwikkeling van incomplete transacties nauwgezet te vol-
gen en desgewenst aanvullende, gerichte maatregelen te nemen om het percen-
tage incomplete transacties verder omlaag te brengen.
Voorts heb ik naar de decentrale overheden het belang benadrukt van een ruim-
hartig, klantvriendelijk en laagdrempelig coulancebeleid in het geval een reiziger
niet heeft uitgecheckt. Daarnaast heb ik er bij hen op aangedrongen er op toe te
zien dat eventueel overgebleven gelden als gevolg van incomplete transacties aan
maatregelen worden besteed die de reiziger ten goede komen.
Advies consumentenorganisaties
Bij het beoordelen van de verzoeken staan de belangen van de reiziger voorop.
Deze worden niet alleen gewaarborgd door toetsing op essentiële punten zoals
een goede werking van de apparatuur en de aanwezigheid van voldoende distribu-
tiepunten, maar ook door rechtstreekse advisering vanuit de regionale consumen-
tenorganisaties ten aanzien van het verzoek.
Het ROCOV Flevoland, het ROL in Limburg en het OPOV in Zeeland hebben positief
geadviseerd. Voor Flevoland betrof dat zowel Flevoland Oost als de gedelegeerde
concessies in Almere. Het ROCOV Twente en het ROCOV Overijssel hebben onder
voorwaarden positief geadviseerd. Het ROCOV Gelderland Stadsregio heeft op-
nieuw een negatief advies gegeven over het uitzetten van het NVB per 30 juni
voor Gelderland en de Stadsregio Arnhem Nijmegen. Sinds het afwijzen van het
verzoek van de overheden uit Oost-Nederland om het NVB uit te laten zetten per
18 november 2010, hebben de decentrale overheden hard gewerkt aan het oplos-
sen van een groot aantal bezwaarpunten van het ROCOV. Daarnaast heeft een
intensief traject van overleg en samenwerking plaatsgevonden met het ROCOV.
Dit heeft niet geleid tot een positief advies. Het ROCOV blijft een aantal bezwaren
Ministerie van
Infrastructuur en Milieu
Ons kenmerk
IENM/BSK-2011/56517
Pagina 3 van 7
houden, waaronder het nog niet ingevoerd zijn van de OV-chipkaart op de Vallei-
lijn (regionaal spoor) en het niet wachten op de adviezen van de Commissie Meij-
dam bij de besluitvorming over het uitzetten van het NVB.
Ook in Noord-Holland heeft het ROCOV een negatief advies uitgebracht. Het RO-
COV heeft onder meer bezwaar tegen het aantal storingen van het OV-
chipkaartsysteem, onjuiste halteregistratie en het serviceniveau bij de distributie-
punten.
Op een deel van de voorwaarden of bezwaren zoals geformuleerd door de consu-
mentenorganisaties is positief gereageerd door de decentrale overheden. Daar
waar dat niet het geval was, betroffen het adviespunten die geen onderdeel uit-
maakten van de vastgestelde criteria voor het uitzetten van het NVB. Op grond
hiervan is er geen belemmering om het NVB uit te zetten in de betreffende gebie-
den.
Mijn besluit om de verplichting tot het accepteren van het NVB te beëindigen in de
gebieden van voornoemde decentrale overheden per 30 juni 2011 respectievelijk
7 juli 2011, zal leiden tot een aanpassing van de Ministeriële regeling nationale
vervoerbewijzen openbaar vervoer.
Hoogachtend,
DE MINISTER VAN INFRASTRUCTUUR EN MILIEU,
mw. drs. M.H. Schultz van Haegen
Ministerie van
Infrastructuur en Milieu
Ons kenmerk
IENM/BSK-2011/56517
Pagina 4 van 7
Bijlage 1
Toetsing aan voorwaarden opheffen verplichting accepteren NVB
1. Het OV-chipkaartsysteem is operationeel en stabiel
Op basis van informatie van de provincies Flevoland, Gelderland, Overijssel,
Limburg en Zeeland en Regio Twente, de Stadsregio Arnhem Nijmegen en hun
vervoerders kan worden vastgesteld dat sinds het uitrollen van het systeem
de stabiliteit van het systeem goed is uitgebouwd.
De percentages incomplete transacties ten opzichte van het aantal ritten op
reissaldo zijn vergelijkbaar met de percentages in de stadsregio's Rotterdam
en Amsterdam ten tijde van het besluit om het NVB aldaar uit te zetten en lig-
gen binnen of onder de gehanteerde bandbreedte.
Tijdens de vakantieperiode is in een aantal gebieden sprake van een stijging
van het percentage, naar alle waarschijnlijkheid heeft dit ermee te maken dat
veel nieuwe reizigers gebruik maken van de OV-chipkaart. Incomplete trans-
acties blijven een belangrijk punt van aandacht voor de betreffende overhe-
den. Door het blijven inzetten van gerichte maatregelen kan het percentage
incomplete transacties nog verder naar beneden gedrongen worden. De erva-
ring van de Stadsregio's Rotterdam en Amsterdam leert dat ook het uitzetten
van het NVB bijdraagt aan een vermindering van het vergeten uit te checken.
Provincie/Regio
Vervoerders
% incomplete
transacties t.o.v.
ritten reissaldo
% restitutieaanvragen
t.o.v. het aantal ritten1
Flevoland Almere - Connexxion 2,9 0,072
Flevoland-Connexxion 3,5 0,18
Gelderland gemiddeld (juli 10) 4,3 0,04
Arriva 4,3 0,21
Syntus 4,3 0,13
Overijssel-Connexxion (juli 10) 3,3 0,04
Syntus 3,1
Connexxion 4,6
Arnhem Nijmegen-Cxx (juli 10) 2,8 0,04
Twente gemiddeld (juli 10) 3,0 0,03
Connexxion 2,9 0,02
Syntus 3,6 0,22
Noord-Holland (Cxx) 2,0 0,08
Limburg (Veolia) (feb 11) 1,0 0,02
Zeeland gemiddeld (feb 11) 2,8 0,07
Connexxion 4,4 0,09
Veolia 0,7 0,03
1
Voor Oost-Nederland is het percentage restitutieaanvragen uit de aanvragen van najaar
2010 opgenomen. Dit betreffen cijfers voor de concessiewisseling in Overijssel (tot eind
augustus alleen Cxx).
2
Percentage oktober 2010.
Ministerie van
Infrastructuur en Milieu
Ons kenmerk
IENM/BSK-2011/56517
Pagina 5 van 7
2. Distributie van de regio is op peil
De betrokken decentrale overheden (de provincies Flevoland, Flevoland Alme-
re, Gelderland, Overijssel, Limburg, Zeeland, Noord-Holland, Regio Twente en
de Stadsregio Arnhem Nijmegen) zijn van mening dat het gerealiseerde distri-
butienetwerk op peil is.
Decentrale
overheid
Walpunten
opwaarderen
en afhalen
3
Verkoop
geladen A-
kaarten
Bus
afhaalpunt
Bus
opladen
NS-
stations
Flevoland 22 71 10 Alle
Flevoland
Almere
14 8 58 58 Alle
Gelderland 118 69 262 262
Overijssel 63 48 146 Alle
Regio Twente 41 104 Alle
Stadsregio
Arnhem
Nijmegen
71 84 280 Alle
Noord-
Holland
111 108 268 268 Alle
Limburg 115 56 252 Alle
Zeeland 15 + 4* 15 +4* Alle
* Het betreft hier 15 vaste walpunten en 4 bibliobussen.
Daarnaast is bij de NS-stations OV-chipkaartapparatuur aanwezig om de OV-
chipkaart op te laden en of A-kaarten te kopen.
3. Aantoonbaar soepele overgang van NVB naar OV-chipkaart voor reizi-
gers
In alle aangrenzende concessiegebieden van de decentrale overheden kunnen
reizigers met de OV-chipkaart op saldo reizen. Dit geldt ook voor het reizen
met NS. Daarnaast kan inmiddels op de regionale treindiensten in Limburg
eveneens gebruik gemaakt worden van de OV-chipkaart. Op de regionale
spoorlijnen in Oost-Nederland kan vanaf mei 2011 met de OV-chipkaart wor-
den gereisd, met uitzondering van de Valleilijn. Daar wordt de OV-chipkaart
naar verwachting eind 2011 ingevoerd.
De landsgrensoverschrijdende buslijnen onder opdrachtgeverschap van de
provincies Limburg en Zeeland zijn voorzien van werkende OV-
chipkaartapparatuur. Reizigers kunnen op deze lijnen, ook bij overschrijding
van de landsgrens, in- en uitchecken. Het systeem is zo ingesteld dat er met
de OV-chipkaart alleen wordt betaald voor het gedeelte dat de reiziger aflegt
op Nederlands grondgebied. Voor het reizen in België en Duitsland dient een
papieren kaartje in de bus te worden gekocht conform de huidige situatie.
Voor de gezamenlijk geëxploiteerde lijn 42 (De Lijn en Veolia) geldt dat op de
bussen van De Lijn vooralsnog geen gebruik van de OV-chipkaart mogelijk is.
Aan een oplossing wordt gewerkt. De verwachting van de provincie Zeeland is
wel dat op deze bussen OV-chipkaartapparatuur wordt geïnstalleerd. Indien
geen apparatuur op deze bussen aanwezig is, kunnen reizigers gratis worden
3
Aantal walpunten in vrije markt groeit.
Ministerie van
Infrastructuur en Milieu
Ons kenmerk
IENM/BSK-2011/56517
Pagina 6 van 7
vervoerd wanneer de OV-chipkaart wordt getoond.
4. Studenten kunnen beschikken over een OV-chipkaart
Studenten beschikken over een OV-chipkaart.
5. (Jaar)abonnementhouders zijn over op een vervangende propositie of
hun bestaande abonnement wordt op de OV-chipkaart geplaatst.
De provincies Flevoland, Gelderland, Overijssel, Limburg, Zeeland, Noord-
Holland en Regio Twente en de Stadsregio Arnhem Nijmegen hebben ervoor
gekozen om de huidige papieren NVB-abonnementen te handhaven. Daartoe
zijn deze abonnementen als regionaal abonnement vastgesteld. De abonne-
menten zullen gehandhaafd blijven tot en met 31 december 2011. In de loop
van 2011 komen er vervangende producten beschikbaar voor de OV-
chipkaart, die vanaf 1 januari 2012 de papieren abonnementen zullen vervan-
gen. De abonnementen die buiten dit gebied in verchipte vorm zijn aange-
schaft, kunnen wel worden herkend door het OV-chipkaartsysteem in deze re-
gio's.
De abonnementen in de concessies Flevoland-Almere zijn verchipt. In alle om-
liggende regio's accepteert de chipkaartapparatuur dit verchipte abonnement.
Reizigers kunnen derhalve probleemloos reizen.
6. 'Het uitzetten' van het NVB
In de afgelopen maanden is veelvuldig overleg gevoerd met de vervoerders en
met de omliggende overheden om alle relevante zaken goed op elkaar af te
stemmen. De omliggende overheden hebben positief gereageerd op het voor-
nemen van de betrokken decentrale overheden om het NVB te laten beëin-
digen. Daarbij zijn onderling afspraken gemaakt.
Daarnaast is intensief overleg gevoerd met de regionale consumentenorgani-
saties. Het ROCOV Flevoland, het ROL in Limburg en het OPOV in Zeeland
hebben positief geadviseerd over het voornemen om het NVB uit te laten zet-
ten. Het ROCOV Twente en het ROCOV Overijssel hebben onder voorwaarden
positief geadviseerd. Het ROCOV Gelderland Stadsregio heeft opnieuw een ne-
gatief advies gegeven over het uitzetten van het NVB per 30 juni 2011 voor
Gelderland en de Stadsregio Arnhem Nijmegen. De provincie Gelderland en de
Stadsregio Arnhem Nijmegen hebben naar aanleiding van de afwijzing van het
verzoek in 2010 een intensief traject doorlopen, waarbij veel bezwaarpunten
van het ROCOV zijn opgelost. Het ROCOV blijft echter een aantal bezwaren
houden, onder meer het nog niet ingevoerd zijn van de OV-chipkaart op de
Valleilijn en het niet wachten op de adviezen van de Commissie Meijdam bij de
besluitvorming over het uitzetten van het NVB.
Ook in Noord-Holland heeft het ROCOV een negatief advies uitgebracht. Het
ROCOV heeft onder meer bezwaar tegen het aantal storingen van het OV-
chipkaartsysteem, onjuiste halteregistratie en het serviceniveau bij de distri-
butiepunten.
Op de voorwaarden of afwijzingsgronden is dan wel positief gereageerd door
de decentrale overheid, dan wel maakten deze geen onderdeel uit van de cri-
teria die zijn vastgesteld voor toetsing van de aanvraag. Op grond hiervan is
er geen beletsel om het NVB uit te zetten.
Ministerie van
Infrastructuur en Milieu
Ons kenmerk
IENM/BSK-2011/56517
Pagina 7 van 7
7. Voor de begeleiderskaart voor gehandicapten, de opsporingsambtena-
ren en alle andere speciale vervoerbewijzen zijn er oplossingen om
met het openbaar vervoer te kunnen reizen.
De reisrechten van deze groepen zijn verkrijgbaar op de OV-chipkaart. Dit was
een vereiste voor de metro. Bij de onderhavige overheden is er geen sprake
van een gesloten systeem, waardoor deze groepen kunnen reizen op zicht-
kaarten.
Decentrale overheden en vervoerders hebben op landelijk niveau afspraken
gemaakt over een tijdelijke landelijke regeling voor de doelgroep blinden en
slechtzienden. Voor de groep mensen met een visuele beperking is er een (tij-
delijke) landelijke kaart om het reizen met de OV-chipkaart toegankelijker te
maken, het Vizirisproduct. Het product, in de vorm van een abonnement, is
inmiddels beschikbaar voor deze doelgroep. Het is mogelijk om hiermee bij al-
le stads- en streekvervoerders te reizen.
8. Beveiliging moet op orde zijn
TLS en de vervoerders hebben een migratieplan ontwikkeld, dat getoetst is
door het Royal Holloway University of London. Daarnaast zijn vervoerders en
TLS gestart met de migratie naar een nieuwe chip. Naar aanleiding van de
motie Monasch hebben TLS en de vervoerders eind februari een rapport opge-
leverd waarin de impact van de kraakacties in beeld werd gebracht. PwC heeft
dit rapport getoetst. De conclusie van het frauderapport was dat de huidige en
toekomstig verwachte fraude beheersbaar en controleerbaar is. Tijdens het
Algemeen Overleg op 17 maart 2011 is gedebatteerd over de impact van de
fraude en de relatie tussen fraude en het uitzetten van het NVB. De conclusie
van het debat onderstreept de uitkomst van het rapport wat betreft de be-
heersbaarheid van de fraude en de afwezigheid van de relatie tussen fraude
en het uitzetten van het NVB. De beveiliging vormt derhalve geen belemme-
ring voor het uitzetten van het NVB.
9. Opbrengstneutraliteit (bij gelijkblijvend reizigersvolume)
De Commissie Kist heeft een onderzoek uitgevoerd naar de opbrengstneutrali-
teit van de OV-chipkaarttarieven bij de betrokken decentrale overheden. Voor
alle overheden geldt dat de bevindingen van de Commissie Kist positief zijn:
er is sprake van een kostenneutrale overgang naar de OV-chipkaart. De
Commissie heeft de overheden een aantal aanbevelingen meegegeven, die
door de overheden zijn overgenomen.
---- --