Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut

Weerhistoricus Jan Buisman geridderd
29 april 2011 - Historisch geograaf Jan Buisman is benoemd tot Ridder in de Orde van Oranje-Nassau. Jozias van Aartsen, burgemeeester van Den Haag, reikte de versierselen van de Koninklijke Onderscheiding vanochtend uit.
Koninklijke Onderscheiding voor weerhistoricus en schrijver Jan Buisman (foto: Leo Wouters)
Koninklijke Onderscheiding voor weerhistoricus en schrijver Jan Buisman (foto: Leo Wouters)
Jan Buisman kreeg de Koninklijke Onderscheiding voor zijn meerdelige serie Duizend jaar weer, wind en water in de Lage Landen, waaraan hij in nauwe samenwerking met het KNMI en met subsidie van de Europese Gemeenschap werkt. Al bijna een kwart eeuw werkt de 86-jarige geschiedschrijver onvermoeibaar aan zijn enorme achtdelige standaardwerk, waarvan inmiddels vijf delen zijn verschenen.

Het opsporen, verzamelen en ordenen van oude gegevens uit talloze, vaak moeilijk toegankelijke en zeer verschillende bronnen is een kolossale klus waarmee Buisman een indrukwekkende en waardevolle bijdrage levert aan de studie van het klimaat. Zijn unieke reconstructie van het klimaat wordt zowel door beroemde klimaatonderzoekers als geschiedschrijvers uit binnen- en buitenland waardevol gevonden en geroemd om zijn leesbare schrijfstijl.

De beroemde Franse historicus Emmanuel Le Roy Ladurie schreef: "Ik raad iedereen aan Nederlands te leren, om het werk van Buisman te kunnen lezen." Schrijver Geert Mak "een magistraal werk - generaties historici zullen er veel plezier van hebben, dat weet ik zeker".

Verschillende weerkundigen en klimaatonderzoekers, thans werkzaam op de universiteit en bij weerbedrijven, zijn dankzij publicaties van Buisman enthousiast geworden voor het vak en nog steeds weet hij nieuwe generaties te inspireren voor de meteorologie.

Jan Buisman (Culemborg 1925) bracht zijn jeugd door in de Achterhoek. Na zijn opleiding aan de Chr. Kweekschool in Den Haag was hij verscheidene jaren onderwijzer. Hij studeerde op latere leeftijd in Amsterdam aardrijkskunde en geschiedenis en werkte 28 jaar als leraar aan het St.-Janscollege in Den Haag. Buisman schreef of redigeerde zo'n vijfentwintig boeken waaronder Weer of geen Weer, Nederland zoals het was, zoals het is, de Spectrum Wereldatlas, Zuid-Holland vanuit de lucht, Bar en Boos, zeven eeuwen winterweer in de Lage Landen en Van buijsvaarder tot Buisman.

Jan Buisman wijst op de grote concentratie vloedmerken in zijn geboorteplaats Culemborg (foto: Leo Wouters)
Jan Buisman wijst op de grote concentratie vloedmerken in zijn geboorteplaats Culemborg (foto: Leo Wouters)
Canon van de weergeschiedenis
Onlangs verscheen Extreem Weer, een canon van weergaloze winters & zinderende zomers, hagel & hozen, stormen & watersnoden. "Zelden brengt een jaar zoveel records en zoveel variatie als 1911. Op 23 juli stijgt de temperatuur in Jalhay aan de afdamming van de Gileppe bij Verviers tot 38,2 graden. De zomer verrast met twee hittegolven, maar het meest opvallend is de grote droogte die, afgezien van juni en oktober, het hele jaar 1911 en tot aan de lente van 1912 aanhoudt. Een probleem is gebrek aan drinkwater. Een deel van de 6 miljoen Nederlanders is in 1911 nog aangewezen op de pomp, beek rivier en regenbak. Maar na de droge winter laten die het ook afweten; op 25 april wordt in Nieuw Vennep bekendgemaakt dat men in de grote regenput van de hervormde kerk het laatste water kan halen! Een ander gevolg zijn de grote bosbranden; ze woeden onder meer in de Hoge Venen, Hautes Fagnes. In Holland breken veenbranden uit, zoals in Huigsloot en rondom het fort Cruquius (door een sigarenpeuk). Veel boerderijen gaan in vlammen op."

Zijn nieuwste boek "Extreem Weer", waaraan het citaat is ontleend, en zijn magnum opus "Duizend jaar weer, winter en water in de Lage Landen" zijn verschenen bij Uitgeverij van Wijnen in Franeker.
---

Jan Buisman wijst op de grote concentratie vloedmerken in zijn geboorteplaats Culemborg (foto: Leo Wouters) Eerste uitgave: 29-04-11