Oratie: ondanks eigen schuld toch uitkering verzekering
Persbericht van Open Universiteit
Het is onterecht dat verzekeraars niet meer uitkeren zodra er sprake is
van eigen schuld. Er zijn omstandigheden denkbaar waarin een
verzekeraar een deel van de schade moet dekken zoals bij meerdere
schade-oorzaken of gedeeltelijke ontoerekeningsvatbaarheid. Dat stelt
prof. mr. drs. Marc Hendrikse, bijzonder hoogleraar handelsrecht en
verzekeringsrecht bij de faculteit Rechtswetenschappen van de Open
Universiteit, in zijn oratie, getiteld 'Eigen schuld,
proportionaliteitsbeginsel en causaliteitstoerekening: een
proportionele benadering bij eigen schuld in het
(schade)verzekeringsrecht'. Hendrikse houdt zijn inaugurele rede
vrijdag 29 april 2011, om 16.00 uur aan de Open Universiteit te
Heerlen.
Toerekeningsvatbaarheid
De proportionele benadering gaat uit van een gedeeltelijke uitkering
voor de verzekerde, ondanks de eigen schuld. Marc Hendrikse betoogt nu,
gebaseerd op deze benadering, dat er drie situaties zijn, waarin een
gedeeltelijke uitkering aan de verzekerde terecht is.
In de eerste situatie bepaalt de geestesgesteldheid van de verzekerde
het percentage van de uitkering. Het is algemeen aanvaard, dat wanneer
een verzekerde volledig ontoerekeningsvatbaar is, deze recht heeft op
een volledige uitkering. Het Gerechtshof Leeuwarden heeft echter in
1999 een uitspraak gedaan, dat wanneer een verzekerde gedeeltelijk
(on)toerekeningsvatbaar is, hij helemaal geen uitkering ontvangt.
Hendrikse betoogt nu dat dit niet terecht was. Net zoals in het
strafrecht momenteel geldt, moet een gedeeltelijke toekenning
plaatsvinden bij gedeeltelijke ontoerekeningsvatbaarheid, vindt hij.
De mate van laakbaarheid van schuld
De tweede situatie waarin Hendrikse pleit voor gedeeltelijke uitkering,
heeft te maken met laakbare (verwerpelijke) en minder laakbare schuld.
Hij refereert hierbij aan het 'Kürzungsquotensystem' in het Zwitserse
en Duitse recht. Dit gaat uit van een toekenning van uitkering,
afhankelijk van de schuldgradatie: bij lichte schuld, wordt het hele
bedrag toegekend; bij opzet ontvangt de verzekerde niets; en bij alle
gradaties tussen deze twee uitersten, werkt de ernst van de schuld door
in het percentage van de uitkering.
Causaliteitstoerekening
En in de derde situatie, gaat Marc Hendrikse ervan uit dat een schade
een gevolg is van verscheidene oorzaken, en eigen schuld is er hier één
van. 'Een huis kan bijvoorbeeld instorten door een storm - hieraan kan
verzekerde niets voorkomen - en slecht onderhoud - hier is sprake van
eigen schuld -, zegt Marc. 'Als eigen schuld aan de orde is, doen
andere oorzaken er volgens bepaalde auteurs niet meer toe. Dan vindt
geen uitkering plaats.' Dat is volgens Hendrikse onterecht. Hij pleit
ervoor dat een percentage wordt toegekend aan elk van de oorzaken. Dat
kan bijvoorbeeld via computersimulaties. Indien dit onmogelijk is,
dienen de percentages gelijkelijk over de diverse oorzaken te worden
verdeeld. Afhankelijk van de dekking van die andere oorzaken. Als
bijvoorbeeld voor het instorten van het huis drie oorzaken zijn en voor
twee ervan, waaronder eigen schuld, is geen dekking en voor de derde
oorzaak is wel dekking, dan moet er voor één derde, dus 33,3%,
uitkering plaatsvinden.
Over Marc Hendrikse
Prof. mr. drs. Marc Hendrikse (Amsterdam, 1970) bekleedt sinds juli
2010, als bijzonder hoogleraar, de leerstoel Handelsrecht en
Verzekeringsrecht - gefinancierd door JPR advocaten - bij de faculteit
Rechtswetenschappen van de Open Universiteit. Tevens is hij
opleidingsdirecteur Executive Master Verzekeringskunde aan de Amsterdam
Business School van de Universiteit van Amsterdam (UvA) en directeur
Amsterdam Centre for Insurance Studies (ACIS) van de UvA. Verder is hij
onbezoldigd rechter-plaatsvervanger in de Rechtbank Utrecht en lid van
de Verzekeringskamer van de geschillencommissie KiFiD
(Klachteninstituut Financiële Dienstverlening).
*
Links:
http://www.ou.nl
Razende Robot Reporter